दीर्घजीवी जुइगु खःसा

नर्मदेश्वर प्रधान

जिमि बाः। गुइखुदँ तक म्वात। खास ल्वय् छुं मदु। स्वयं उमेर हे ल्वय् जुया बी। गुइखुदँ तक म्वायेगु। दीर्घआयु जुइ। उमेर वनी। जिमि बाः पिने वने त्वःती। खनी मखु। गुलिस्यां मदयेधुंकूगु तायेकी। छकः जिमि बाःया पासाया काय् नापलाइ। दुःख प्रकट याइ, "बाः नं मंत खला? गुलि दत थें?" जि भचा अकमके जुइ। जिं लिसः बी, "बा दनि। ठीक हे जू।" शायद बाःया उमेर अन्दाज यानाः वं मदये धुंकूगु विश्वास याःगु जुइ। न्ह्यसः तइ। उलि दँतक म्वायेगु सामान्य खँ मखु। वयागु न्ह्यसः छखें जायज हे खने दइ ।

ताःआयु। थुकिया रहस्य छु? गुज्वःगु जीवनशैलीया लिच्वः खः व? ताःआयु दुपिनि नयेत्वने गुज्वःगु जुइ? छन्हु बाखंच्वमि दमनराज तुलाधरजु जिमि बा स्वः झाइ। वय्कःया जिज्ञासा। बाया ताःआयु विषयय् सीकेगु जुइ। छु छु नइगु? गुबाय्ती द्यनीगु? ग्वःघौ न्ह्यः वयेकी? वय्कलं सीकेत स्वइ। जिमि बाया नयेगु, त्वनेगु, च्वनेगु खँय् थःगु हे पहः दु। उकिया अलग्ग चर्चा यायेमाली ।

जिमि बानं गबले अय्लाः मत्वं। अझ अय्लाः विरोधी। डाक्टरं वासः बी। विशेष यानाः तागतया वासः। प्रेस्त्रिप्सन ब्वनी। वासलय् अय्लाः दुगु जुल कि नइ मखु। अय्लाःया खँय् तसकं हे कट्टर। वय्कःयात खनी। गुलिस्यां विचाः याइ। धात्थें दीर्घआयुया निंतिं अय्लाःपाखें तापाक हे च्वनेमाः खनी। अय्लाः धयागु विष हे खः। जिमि बाया ताःआयु खनाः गुलिस्यां यकिन याइ ।

जिमि छेँय् अय्लाः निषेधित। तर पाजुपिंथाय् अथे मखु। अझ अःखः। अय्लाःया संस्कृति अन तसकं हे तच्वः। जिमि पाजुया पासापिं अय्लाःया शौखिनत। वयाच्वनी। अन अय्लाः केन्द्र जुइ। जिमि पाजुया मिले जूम्ह पासा दमनराज तुलाधर। वय्कः नेपालभाषाया बाखंच्वमि नं खः। वय्कः अय्लाःया तसकं प्रेमी। मेपिं अय्लाः त्वन कि धेधे चुइ। तर वय्कः मत्वंतले धेधे चुइ। अले त्वन कि सन्तुलित जुइ। सामान्य। वय्कलं धयादी, "स्व, अय्लाः मत्वंतले जिगु ल्हाः खाइ। निगू मात्रा वन कि थ्व ल्हाः कलाकार चन्द्रमान मास्केया थें जुइ। अनुशासित। थ्वं न्ह्याथेजाःगु चित्र नं की फइ।" अय्लाःया सुरय् कविता न्यंकी। म्येँ हाली। ख्यालि�न्हिलि याइ। अय्लाः त्वनीपिनि पुचलय् जुइगु रमिता जिं यक्व हे अनुभव याये नं ।

टेकनारायण पाजु। जिमि पाजुया सतीम्ह पासा। वय्कः हालय् सछिदँ क्यन। तगडा तिनि। वय्कः नं अय्लाःया अनुरागी। जिमि पाजुया अय्लाः त्वनीपिं पासा पुचःया दुजः। जिं न्यना, टेकनारायण पाजुं आः नं अय्लाः त्वंनि? आपाः मखु जुइ। मात्रा मिले यानाः। वय्कःया दीर्घजीवनीया गुह्य कारण छु खः? अय्लाः दीर्घजीवनया पंगः मखु। अझ दीर्घजीवनया वासः हे खनी। टेकनारायण पाजुया दीर्घजीवन खनी। गुलिस्यां धाइ ।

छकः किजां टेकनारायण पाजुयात धाइ, 'पुलां पुलांगु खँ न्यनेत छिथाय् गफ याः वये।' टेकनारायण पाजु लय्ताइ। ख्याः यानादी। 'बाबु, वा रे, तर छ वयेबलय् बोटल ज्वना वयेमाः खं ला।' वय्कः तसकं हे ख्याः यायेमाः। जिमि बाः गुइखुदँ तक म्वाइ। टेकनारायण पाजु सछिदँ क्यन। ठीक तिनि। छम्ह अय्लाः मत्वनीम्ह। मेम्ह अय्लाः नियमित त्वनीम्ह। निम्हं दीर्घजीवी। तर दीर्घजीवनया प्रतिस्पर्धाय् अय्लाः त्वनीम्ह हे त्याइ। टेकनारायण पाजुया जीवनशैली खनाः मनूतसें धाइ, 'अय्लाः दीर्घजीवनया बाधा मखु। मात्रा मिले यानाः त्वनेमाः। अःखः वासः जुइ। अमृत जुइ।'
थौंकन्हय् सत्यमोहन दाइ खनी। वय्कः नं गुइदँ पुलेधुंकल। वय्कःया आयु नं असमान्य। तर मेमेपिं दीर्घजीवी स्वयाः वय्कः तसकं बिस्कं। वर्ष वंसां वय्कःया सक्रियता, विचाः यायेगु शक्ति, न्ववायेगु तागत अजीव कथं सशक्त, सन्तुलित। भ्याः भति हे उखेथुखे मजू। धाथें धायेगु खःसा वय्कःयात ल्याय्म्हतसें नं ध्वये फइ मखु। स्मरणशक्त उतिकं तीक्ष्ण। गुलिं वृद्धतय् शरीर बांलानाः नं मस्तिष्क क्षीण जुया बी। गुलिस्यां मस्तिष्क ठीक जुइ। तर शरीर क्षीण। वृद्धावस्थाय्। तर सत्यमोहन दाइ शरीर व मस्तिष्क निथी नं उतिकं हे स्वस्थ ।

अष्ट्रेलियाय् म्ह्याय्यात जिं सत्यमोहन दाइया सक्रियता, स्वास्थ्यया बयान याना छ्वये। म्ह्याचं ख्याः यानाः हइ, 'मखु, वय्कःया जातलय् वर्ष गडबड जुल जुइमाः। वय्कः धात्थें उलि दँ दइ मखु। जातलय् द्वनाः उमेर अप्वः जूवन जुइ...।' सत्यमोहन दाइ खनी। जितः नं गुबले गुबलें मती वइ, 'धात्थें खः ला? सत्यमोहन दाइ गुइदँ क्यंगु...?' वय्कःया दीर्घजीवनया रहस्य छु? अध्ययनया विषय जुइ।
उकुन्हु अखबारय् ब्वने। सछि व स्वदँ दुम्ह अविवाहित छम्ह मय्जु। वया दीर्घजीवनया रहस्य छु? अध्ययन जुइ। अनुसन्धान याइ। निष्कर्षय् वइ। वया दीर्घजीवनया वासः अविवाहित जीवन खः। ब्याहा मयाःगु। थःगु ताहाः जीवनय् व मय्जुं चुम्बनया अनुभव तक हे गबलें मयाःनि। मेमेगुया अनुभव ला छखे हे तिनि ।

अय्लाः�ईलाःया खँ छखे हे लाइ। दीर्घजीवनया गुह्य कारण ला विवाह कार्यं पूर्ण अलग च्वनेगु जुइ। उदाहरण सछि व स्वदँ दुम्ह विशुद्ध अविवाहित मय्जुं क्यनी। दीर्घजीवनया कारण विवाहपाखें पूरा दूर च्वनेगु। अखबारय् अनुसन्धानया लिच्वः ब्वने। मतिइ वइ। जिं सिउपिं। दीर्घजीवित फुक्कं विवाहित। मचाखाचा दुपिं। ब्याहा मयायेकं गय् इमि मचाखाचात दइ? तर विवाहित, अविवाहित दथुइ जुइगु दीर्घ जीवन प्राप्तिया धंधेंबल्लाः कासाय् अविवाहित मय्जु न्ह्यःने लाइ। अखबारं हल्ला याइ। दीर्घजीवनया लागि ब्याहा स्वतिपाँय् जुइ । आत्मघाती। दीर्घजीवी जुइगु खःसा ब्याहा याये मते। ब्याहापाखें तापाक च्वँ।

More Stories Like this