व नं पत्रकार, थ्व नं पत्रकार

राजेन मानन्धर

स्वनिगःया सिनेमा हलय् आमिर खानया हिन्दी फिल्म 'पिप्ली लाइभं' पत्रकारिता जगतयात ध्याचू नकाच्वंबलय् येँय् पिप्ली लाइभया पत्रकारतय्त नं मछाःसे च्वंकी कथंया छगू घटनाक्रमं थाय् कयाच्वन। थ्व हद तक खँ थ्यन कि आः थनया ब्यावसायिक पत्रकारत धायेत बाध्य जुल - आः थःत पत्रकार धकाः गय् यानाः ब्वयेगु?

कान्तिपुरय् वंगु तःदँ निसें कम्प्युटर अपरेटर जुयाः ज्या यानाः रिपोर्टिङय् ल्हाः न्ह्याकूम्ह विकास थापां आः जलश्रोत सम्बन्धी थःगु बिचाः बिया वयाच्वंगु खः। तर आः वयाः तिनि सिल, वं ला यक्व न्ह्यःनिसें अन हे ज्या यानाच्वंम्ह छम्ह मिसा पत्रकारयात नक्कली नांया इमेल आइडि दयेकाः स्वंगू दर्जन स्वयां मल्याक यौन सम्बन्घी खँ च्वयाः, दक्व पत्रकार मिसापिनिगु नां न्ह्यथनाः मानसिक यातना बियाच्वंगु जुयाच्वन। अति जुसेंलि व मिसा पत्रकारं थःगु ज्याकूया ब्यवस्थापनय् थुकिया उजुरी बियाः व इमेल छ्वइम्ह मनू वहे थापा खः धकाः पत्ता लगे यात। अथे जुसेंलि अनया ब्यवस्थापनं वयात निलम्बन अले बरखास्त तकं यायेधुंकूगु दु। उखे व पीडित मिसा पत्रकारं जिल्ला प्रहरी परिसरय् थुकिया विरुद्ध उजुरी यासेंलि वयात येँ जिल्ला अदालतय् मुद्दा न्ह्याकूगु दु।
मेल छ्वःगु, मुद्दा तःगु व जागिरं लिकाःगुया कारण न्ह्यागु थजुइ बिउ। थापां थम्हं छुं गल्ती मयाना धकाः धयाच्वंगु दु। अथे खयाः नं छम्ह मिसायात यौनया विषयय् म्हुतुइ वः थे धायेगु वा मनय् वः थे च्वयाः यातना बीगु ज्या संसारया गुगुं सभ्य समाजय् क्षम्य जुइ मजिउ। थ्व ला व मनूया मानसिक रोग, वया समाजया यथार्थ रुप, थ्व राज्यं वयात बियातःगु शिक्षाया गुणस्तरया नं खँ जुल। आः सु जिम्मेवार जुइगु? व थः जक ला? वयागु परिवार वा समाज ला? वयागु स्कुल ला? वयात ब्वंकातःपिं शिक्षकत ला? व ज्या याइगु संस्था ला? अथवा थ्व राज्य स्वयम् हे ला?
थ्व छम्ह मनूया जक खँ मखु, थ्व समाजया हे चित्रण खः। व ला छम्ह प्रतिनिधि पात्र जक खः। न्हापा धर्म, संस्कृति व सभ्यताया खानी धायेकाच्वंगु थ्व स्वनिगलय् आः आधुनिक विकास जक मखु थज्याःगु खने दुगु खने मदुनिगु विकृति, दुराचार व क्वह्यंगु मानसिकता खुसि बाः वः थें वयाच्वंगु दु। झीसं ममालागु व न्ह्यःने वये मफुगु जक खः, थज्याःगु घटना, अपराध, त्वाःत्वालय्, ज्याकू ज्याकुथी जुयाच्वंगु दु। आः स्वनिगःया समाज व संस्कृतिया अध्ययन याइपिंसं थज्याःगु खँयात थःगु रचना, प्रतिवेदनयात दुमथ्याकल धाःसा उमिगु प्रतिवेदन विश्वसनीय जुइफइगु अवस्था मदयेधुंकल।
थापायात कान्तिपुर पब्लिकेशन्सं निलम्बन याइगु वा लिकाइगु खँ जुयाच्वंबलय् गोपाल बुढाथोकीया सम्पाकत्वय् पिहां वइगु खय् भाय्या वाःपौ 'साँघु'इ थ्व विषययात कयाः विकासयात फसे याःगु व पीडित मिसाया चरित्र बांमलाः धइगु आशयया समाचार निम्हसिगुं फोटो नापं तयाः पिकायेवं थ्व महिला हिंसा जक मखुसे पत्रकारिताया आचार संहिताया विषय नं जुल ।

जनतायात सरकारं वा सुनांनं दुःख बिल धाःसा अखबार व पत्रकारतय्सं उकिया सः थ्वयेकीसा पत्रपत्रिकापाखें जनता पीडित जुल कि उकिया बारे उजुरी तयेगु, छानबिन यायेगु व जनतायात न्याय बीगु थाय् प्रेस काउन्सिल खः। थ्व प्रेस काउन्सिलया पत्रकार आचार संहिताय् पीडितयात मेगु पीडा जुइगु सूचना पित बीमजिउ, पीडितया नां, ठेगाना पित बी मजिउ, तथ्ययात ब्यक्वयेके मजिउ धकाः तयातःगु दु। तर थन बिडम्बना छु जुल धाःसा प्रेस काउन्सिलया सदस्य व आचार संहिताया उपसमितिया दुजः स्वयम् सम्पादक दुगु पत्रिकां थज्याःगु ज्या याःगु दु। आः वयाः थ्व घटनाया पीडितयात सुनां न्याय बी, अले छम्ह तःदँ पत्रकारिता यानाः देशया बेथिति विरुद्ध सः थ्वयेकाच्वंम्ह पत्रकारया थज्याःगु हविगत जुल धाःसा ज्या यानाः नयेमाःपिं सामान्य जनताया स्थिति गय् जुइ धकाः याउँक अनुमान यायेछिं। थ्वहे कारणं आः वयाः पीडितं कानूनया ग्वाहालि फ्वनाः गल्ति यायेलात बरु थःम्हेस्यां ल्हाः तुति त्वःथुला बिउगुसा बांलाइगु धायेमाल धाःसा प्रेस काउन्सिलया छम्ह मिसा दुजलं थः च्वंच्वनागु संस्थां छुं हे याये मफइगु जुसेलि राजीनामा बीगु बिचाः यायेत बाध्य जुल ।

अजूचायापु, देशया हरेक विसंगतियात कयाः कलम ज्ययेकीपिं, सः सुकीपिं ततःधंगु राष्ट्रिय दैनिक व मेमेगु पत्रपत्रिका थौंतक थ्व विषयय् मौन हे च्वनाच्वन तिनि। गुलिं गुलिं पत्रिकात ला थःगु प्रतिद्वन्द्वी पत्रिकाया थ्व खँपाखें गय् यानाः लबः कायेफइ धकाः सहलह यानाच्वंगु तकं न्यने दु। ध्यबाया लागि न्ह्यागुं यायेत तयार थ्व मिडिया हाउसतपाखें जनतां आः छु आश कायेगु?
थज्याःगु अवस्थाय् नं देय्या पत्रकारतय्गु जक मखु देय्या राजनीतिक आन्दोलन व प्रजातन्त्रया रक्षा हे थम्हं याना वयाच्वनागु धकाः धायेत लिमचिलीगु संस्था नेपाल पत्रकार महासंघया थ्व विषयय् भूमिका धाःसा दुःख बिउम्हेसित हे ग्वाहालि यायेगु कथंया जुयाच्वंगु दु। देशय् गज्याःगु ब्यवस्था हयेगु धकाः ततःसलं भाषण याइपिनिगु भिड हे दुगु थ्व संस्थां आःतक थ्व मुद्दाया पीडित मिसायात छुं कथंया ग्वाहालि याःगु मदुनि, बरु व मिसायात वनाः मुद्दा ल्वानाच्वनेमते, मिले जु धकाः ह्ययेकेगु व उखे गलत आचरणया कारणं पितिनाहःम्ह विकास थापाया जागिर जोगे यायेत कसरत यानाच्वंगु धइगु न्यनेदुसा मिसा पत्रकारतय्गु हकहित यायेगु धकाः मिस्तय्गु भोट कयाः त्याःम्ह मिसा दुजः तकं थ्व विषयय् ग्वाहालि यायेत न्ह्यःने वयाच्वंगु मदु। अथे हे मिसा पत्रकारतय्गु पुलांगु संस्था संचारिकायात नं थ्व खँय् वास्ता दु थें मच्वं।
मेखे कानुनी राज्यया दुहाई बीपिं वकिलत नापं थ्व पीडकया वकालत यायेत लँच्व थकयाच्वंगु खनेवं थुकिया दुनेया रहस्य थुइके झं थाकुयाच्वंगु दु ।

उकिसं बछि सर्गःया जिम्मा कयाच्वना धाइपिं, देसय् सुं मिसायात नं गुगुं कथंया पीडा व शोषण जुइके बी मखु धाइपिं अले वंथाय् च्वंथाय् समानताया म्येँ हाला जुइपिं मिसा अधिकारबादी संस्थात नं थ्व देय्या राजधानीइ छम्ह शिक्षित मिसायात जूगु अन्याय तुलुतुलु स्वयाः म्हुतुइ धौ फिनाच्वंगु दु। मिस्तय्गु अधिकारया निंतिं धाःपिं मिसा नेतातय्सं राजधानीइ हे थःगु अस्तित्व ब्वये मफुसा डोल्पा वा ओखलढुंगाया मिस्तय् विषयय् हाली धकाः गय् यानाः विश्वास यायेगु?

नांजाःपिं पत्रकारत, नांजाःगु संस्थाया थ्व सापारु पह खनाः आः मनूत थः काय् म्ह्याय्पिंत थ्व पेशाय् छ्वये ग्याइ। गज्याः गज्याःपिं मनूत थ्व पेशाय् वनाच्वंगु दु धइगु खं थ्व पेशाया प्रतिष्ठा स्थापित याइ। हानं थुमिगु भरय् देय्या स्थिति थुइके खनी धकाः न्हियान्हिथं पत्रिका न्याइपिंसं व पत्रकारतय्त द्यः भाःपीपिंसं आः थ्व पीडित मिसा पत्रकारयात न्याय मबिल धाःसा समस्त पत्रकारिता जगतयात हे थुकलं बीगु हाथ्या वयाच्वंगु दु ।

More Stories Like this