सक्वया पञ्चदान व खड्योगिनी जात्रा
अमृतानन्द वज्राचार्य
येँनं उत्तर पूर्व दिशाय् लाःगु मुक्कं नेवाः जातिया बाहुल्यता दुगु सक्व देँय् कलिगत संवत् १८०१ जोगदेव बज्राचार्यया तत्वावधानय् च्याम्ह अष्टमात्रिका जोगिनीपिंसं चाहीकाः जवपाखें स्वःगु शंख आकारय् जुजु शंखदेवं बज्रयोगिनी देवीया सल्लाह कथं कलिगत संवत् १८१८ सं राज्याभिषेक व बज्रयोगिनी देवीया जात्रा समेत चले यानाः आज्ञा अनुसार शंकरापुरनगर स्वनाबिज्याःगु खः ।
जोगदेव बज्राचार्य श्रीश्रीश्री उग्रतारा बज्रयोगिनी देवी नाप संवाद व प्रत्येक दर्शन कयाबिज्याये खंम्ह गुंगूगु पुस्ताया कुलपुत्र बज्राचार्य खः। बज्रयोगिनी देवीयागु प्रथम दर्शन कयाबिज्याःम्ह उग्रतारा बज्रयोगिनी पाखें वाचा सिद्धि धकाः नामाकरण यानाबिज्यात। वाचा सिद्धियात थःगु पुजारी तक जुइगु अवसर चूलाका बिज्यात अले वाचासिद्धि बज्राचार्यपाखें थः कुलपुत्रपिंत पुजारी दयेका यंकल। श्रीश्रीश्री उग्रतारा बज्रयोगिनी देवीया बारे विस्तृत वर्णन मणिरत्न महावदानय् यानातःगु खनेदु ।
थुगु हे कुलय् जन्म जूम्ह मन्जुदेव बज्राचार्यपाखें बज्रयोगिनी देवीयागु आराधना यानाः वसपोलया दर्शन व संवाद यासें खड्गयोगिनी देवीयागु जात्रा जुगः पञ्चदान त्रियोदशी कुन्हु यानाबिज्यात। थुगु जात्रा कलिगत संवत् १८१८ स्वयां न्ह्यः मणिशील पर्वया दथुमाला, पदममाला, नागर्जुन व पाकूया थाय् जुइगु खः। अबलय् स्वय्म मन्जुदेवं थः जहान धुम व प्यासिपिं जवं व खवं तयाः कुलपुत्रपिं लिउलिउ तयाः चर्चा नृत्य यानाः सहभागी जुइगु जुयाच्वन। थुगु जात्रा नेपालमण्डल बने मजूनिबलय् मणिशैल पर्वतया बौद्ध परम्परा कथं महाचिन तारा खड्ग योगिनी देवी आव्हान यानाः थःगु शक्ति क्यनेगु जुयाच्वन। थुगु बौद्ध जात्रा कुन्हु हे पाञ्चाल देश पनौतिया नमः बुद्ध (नमरा) भगवानया चैत्य जात्रा खनेदु। अथेहे शिखरापुर (फम्पी) या वज्रयागिनी देवी (खड्योगिनी)या जात्रा नं थ्वहे दिनसं याइ। थ्वकुन्हु याइगु जात्रा महामञ्जुश्री नाप स्वानाच्वंगु कारणं थुकियात मञ्जुश्री जात्रा धायेमाः ।
थुगु जात्रा उगु गुँबहाःया नामय् चले जुया वःगु खः। थुगु जात्रा मणिचुड महाराजया बाखनय् उलेख याना तःगु दु। उगु इलय् मणिशैलपर्वत तसकं बांबांलाःगु छगू बौद्ध परम्पराया देय् धकाः वर्णन यानातःगु खनेदु। अथेहे तुं नमः बुद्ध पाञ्चाल(पनौती) देशया जुजु महासुती जुजुया बाखनय् नं उलेख यानातःगु दु। थुगु न्हि बौद्ध परम्पराकथं महामञ्जुश्रीबाखें आह्वान यानाबिज्याःम्ह खड्योगिनीदेवीयागु जात्रा हे जुइमाः। सक्व देशय् थुम्ह खड्योगिनी देवीया जात्रा थौं तक न्ह्याना वयाच्वंगु खनेदु।
कालिगत संवत् १८०१ सं जोगदेवं बज्राचार्यपाखें शंकरापुर नगर बने जुल। श्रीश्रीश्री उग्रतारा वज्रयोगिनी देवीयागु जात्रा राजकीय परम्परा कथं जुजु शंखदेवंयागु हे जात्रा अनुसार चले यात। उकी थुगु वज्रयोगिनीया जात्राय् खड्योगिनीयात सम्मानपूर्वक प्यन्हुनिसें जात्रा याइगु परम्परा दु ।
सक्व दय् मणिशैल पर्वतया खड्ग योगिनी जात्रा न्हनावंगु कारणं वज्रयोगिनीदेवीया जःखः च्वनाबिज्याःपिं वज्राचार्य, गुंबहाः, दथुमाला, पदममाला, नागार्जुन पर्वत, मणिशैल पर्वत, व पाक थासय् च्वनाबिज्याःपिं गुभाजुपिं बसाई सरे जुयाः, सक्व देय् कुहांबिज्यात। उलि जक मखु थुपिं बज्राचार्यपिंसं थुगु जात्रायात थः च्वनाथाय् सक्व देसय् नं चले यात। परम्परायात थामे जक याये थें यानाः गुबहाःया खड्योगिनी देवीयात देशय् क्वत बिज्याकाः वज्रयोगिनी देवीया पुजारी तकं देशय् कुहां बिज्याकीगु परम्परा न्ह्याकाः थुगु चलन थौं तक याना वयाच्वंगु दु। थुलि जक मखु खड्योगिनी देवीयात वसुन्धरा माजु धकाः बसुन्धरा जात्रा धायेगु नं चलन यात। दक्षिण भारतपाखें वःम्ह शंकराचार्यया वज्रयोगिनी भ्रमणं नं आपालं ध्वंश यानाबिल। उकिं शंकराचार्ययात ख्वाः स्वयेमत्यःम्ह धकाः छगू खेमा बज्राचार्यं थःगु तान्त्रिक हस्तलिखित ग्रन्थ ज्वनाः थनया सिद्ध गुफाय् दुहां वनाः अनहे समाधि जुयाबिज्यात ।
उगु हे इलय् महामञ्जुश्रीपाखें गुंबहाः बचे यायेत शंकराचार्य नापं वादविवाद यानाबिज्यात। थन हिफः द्यः (भैरव) व गणेद्यःया दथुइ महामञ्जुश्री नाप विवाद याःगु थाय् स्वथासं हे शंकराचार्य ल्हासा स्वयाः वन। अथेहे मुस्मांतय्गु हमलां यानाः नं श्री महाचित तारा खड्योगिनी देवीयागु जात्रा धकाः सक्वमितय्सं नाला मकाःगु नं जुइफु।
सक्वया पञ्चदान पर्व व महाचिनतारा खड्योगिनी देवीया जात्रा सक्वया सम्पूर्ण देशवासी नेवाःतपाखें याना वयाच्वंगु खनेदु। थनया श्रेष्ठ, वेश, कार्की, जोशी व बज्राचार्यपिं सम्मिलित जुयाः थुगु जात्रा न्ह्याकी। थौं स्वयां ६०/७० दँ न्ह्यः थुगु जात्रा द्वादशि तिथि कुन्हु गुंबहालय् वनाः बज्रयोगिनी देवीयागु देगः दुने विराजमान जुयाः बिज्याःम्ह महाचित तारा खड्योगिनी देवी व बज्रयोगिनी देवीया जवं व खवं विराजमान जुयाबिज्याःपिं गुरुमा धुम व प्यासि बज्रयोगिनीया पुजारीं जोशी, वेश व कार्कीपिंसं वैदिक पुजा यानाः पुजारीं स्वम्ह देवगणपिं लःल्हाना बीगु परम्परा कथं देसय् क्वतः हया स्वाला त्वालय् च्वंगु बसुन्धरा फल्चाय् विराजमान याकेगु परम्परा दु। थ्वकुन्हु छेँ यचुपिचु यायेगु व द्यः ब्वयेगु याइ। कन्हय् कुन्हु पञ्चदान बीगु व कायेगु याइ। स्वन्हु खुन्हु महाचिन तारा खड्योगिनी गुं बहालय् थत यंकी ।
थौंकन्हय् त्रियोदशी कुन्हु सुथय् बिज्याकाः वहे दिनसं पञ्चदान पर्व महाचिन तारा खड्योगिनी देवी जात्रा यानाः चतुर्दशी कुन्हु थत यंकी ।
त्रियोदशीया शुभदिनसं महाचिन तारा खड्योगिनी देवीयात खतय् तयाः गुरुमापिं धुम व प्यासि जव व खवय् बज्राचार्यपिनि कुलपुत्र कवःया थाकुलि छुनाः थीथी मन्त्रोच्चरण यानाः पञ्चदान कायेगु व बीगु याइ। थुगु खड्योगिनीयागु खःयात थीथी दिशाय् प्याखंया भावय् चाःहीकाः बहाःबही, ननि, चुकयागु लुखा पतिकं दिकाः पञ्चदान पर्व खड्योगिनी देवीयागु जात्रा न्ह्याका यंकी।
सक्वया देशवासीपिं थुगु पञ्चदानय् सम्मिलित जुयाः दान बीगु व दान कायेगु सकल बज्राचार्य कुल पुत्र व पुत्रपिं कुलया बुद्धाचार्यपिं व हरिजन परिवारपिं तक नं थुगु दिनय् गुलि दान बीफु उलि हे धर्म याये खनी धाइ ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया