वाम एकताया आवश्यकता

कृष्ण प्रजापति

देशय् हाकनं छक्वः वामपन्थी राजनीतिक खेमाया एकता आवश्यक खने दया वःगु दु। तःक्वःमछि हे सदनय् प्रधानमन्त्रीया लागिं चुनाव जुलं नं आः तक प्रधानमन्त्री ल्ययेगु ज्या पूमवंगुलिं थौं हाकनं छक्वः वाम एकताया आवश्यकता खने दयावःगु खः। नेपाःया वाम आन्दोलन न्ह्याबलें थवंथः ल्वानाः जक न्ह्यानाच्वंगु इतिहास दु। अथे जुयाः हे ताः ई तक प्रजातान्त्रिक शक्तिं राज यायेगु ह्वःताः चूलाकल। बाम एकता कायम जूगु इलय् संसदीय चुनाव त्याःगु नं इतिहास दु। थौं सरकार गठनय् दने दयाच्वंगु अन्यौलपूर्ण स्थितियात नं पार यायेगु खःसा वाम एकता हाकनं छक्वः आवश्यक खने दयावःगु दु। एमाले व माओवादी मिले जुयाः वनेगु खःसा स्पष्ट दुई तिहाई नं दु। छुं छुं चीधंगु वाम राजनीतिक शक्तिं देशय् सरकार मदयेका तयेगु उचित मखु धकाः वाम एकताया लागिं देय्या तःधंगु वाम पार्टी माओवादीयात मत तयेधुंकाः नं उकियात अनुकरण यानाः वा थीथी शर्त तयाः हे जूसां वाम एकताया लागिं पहल जूगु खने मदुनि। माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डं हे आः थन वाम एकता आवश्यक जूगु महसुस याःगु दु। तर माःछि कुतः मजूगुलिं लिपांगु मतदानय् नं अप्वः मत वःसां बहुमत मवःगुलिं प्रधानमन्त्री चयन मजुसे प्रचण्ड हाकनं छक्वः राजनीतिक दबुली चातुवात।
मालीबलय् देशय् वाम एकता कायम यानाः न्ह्याः वंगु इतिहास नं मदुगु मखु। २०३६ सालय् जनमत संग्रह घोषणा जुइ धुंकाः वाम एकताया लागिं न्हापांखुसी ज्या जूगु खः। पंचायती तानाशाही कालय् देशय् नेतात च्वनेगु स्थिति मदुगु इलय् भारतया दरभंगाय् जूगु थीथी न्यागू वाम घटकया मंकाः बैठकं वाम एकता कायम यानाः न्हापांखुसी बहुदलया पक्षय् अभियान न्ह्याकूगु खः। तर थीथी कारणं उगु अभियान छगू आन्दोलनय् हे जक सीमित जूवन। आखिर पंचायती षडयन्त्रया कारणं जुजु पक्षं अबलय् पंचायती व्यवस्थायात हे त्याकाः क्यना बिल। जब जब वामपन्थीत एकता जुइ अबलय् अबलय् राज्य वा सरकारयात तःधंगु दवाव बीगु ज्या नं जूगु दु। २०३६ साल भाद्र २४ गते दरभंगाय् जूगु तत्कालीन नेपाल मजदुर किसान संगठन, नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी चौथो महाधिवेशन, नेकपा केसी समूह, साहना प्रधान गूट व जयगोविन्द शाहया गूट नापं न्यागू वाम घटक जक छथाय् च्वंगु इलय् हे पंचायती शासनयात वाराक्वारां संकी कथंया आन्दोलन जूगु खः।
जुजुं जुजुं देशय् प्रधानमन्त्री ल्ययेगु ज्या तकं आः लज्या चायापुगु अवस्थाय् थ्यनेधुंकल। राष्ट्रिय सहमति यायेगु खं पार्टी दुने हे विभाजनया रेखा खने दया वयाच्वंगुलिं आः एमालें तत्काल न्हूगु निर्णय काइगु नं सम्भावना खने मदयाच्वंगु दु। अथे जुयाः नं आः आश्विन १० गतेया मतदान नं गथे जुइगु खः धाये थाकुनि। कमल कोइराला व भरतमोहन अधिकारीपिं न्ह्यलुवा जुयाः हे अबलय् वाम एकता सम्भव जूग खः। आः नं अज्याःगु हे त्याग व समर्पणया भावना कायम याना वने फत धाःसा एमाले, माओवादी लगायत थीथी वाम घटकत न्ह्याबलेंया लागिं मखुसां वर्तमान न्हूगु सरकार दयेकेगु सवालय् छथाय् च्वनेगु सम्भावना दनि। परिस्थिति फरक जुइवं राजनीतिक पार्टीतय्गु अवधारणा व सोचय् फरक वइगु स्वाभाविक खः। तर थन ला ताः ई न्ह्यःनिसें वहे तालं वहे गतिं प्रधानमन्त्री ल्ययेगु असफल होमवर्क जुयाच्वंगु दनि। थ्व प्रक्रियाय् हे संशोधन मयाकं प्रधानमन्त्री ल्यये मफइगु नं स्थिति वयेफु। उकिं नं राजनीतिक दलतय्सं कि चुनावया इलय् एक वाम एक थाम धाः थें वामपन्थी एकता यानाः क्यने फयेके माल। मखुसा थःपिं प्रतिपक्षीइ च्वनेगु यानाः निकास लुइकेत तयार जुइमाल। मेगु उपाय आः लगभग मदये हे धुंकल धाःसां छुं पाइ मखु। राजनीतिक परिस्थितिं अथे हे क्यंगु दु ।

वर्तमान इलय् सुनां सिंहदरवारय् वनाः ध्वाँय् ब्वयेकः वनेगु धइगु हे मू खँ जुयाच्वंगु दु। उकिं जनताया जनजीवनलिसे स्वापू दुगु थीथी समस्याय् राज्य वा सरकारं ध्यान तये फयाच्वंगु मदुनि। एमालेया जनताया बहुदलीय जनवाद नं थौं क्यनेगु वा थें जक जुयाच्वंगु दु। उकियात छ्यलाः नं तात्विक परिणाम पिकाये फयाच्वंगु मदु। न त समाजवादी गणतन्त्रया नारा बियाच्वंगु चीधंगु वाम घटकतय्सं हे उचित निकासया लागिं पहल याये फयाच्वंगु दु। माओवादी थः स्वयम् नं अग्रगामी व थः सहकर्मीतलिसे ल्हाः मिले याये चाहे मजुयाच्वंगुलिं यानाः नं सदनय् वामपन्थीतय्गु बहुमत दुसां प्रचण्ड वारम्बार प्रधानमन्त्रीया लागिं जूगु मतदानय् बुकाः खिउँख्वाः याना च्वनेमाःगु स्थिति वयाच्वंगु खः। थुगु राष्ट्रिय संकट खने दयाच्वंगुया कारण वास्तवय् देशय् खने दयाच्वंगु उग्र वामपन्थी व उग्र दक्षिणपन्थी सोचं हे खः। वास्तवय् न्ह्याक्व हे कुतः याःसां तबि दक्षिणपन्थी शक्ति व उग्र वामपन्थी शक्ति मिले जुइ हे फइ मखु। अथे जुयाः हे मिले जुइ ज्याछिंगु फुक्कं वामपन्थीत छथाय् च्वनेमाःगु स्थिति वयाच्वंगु दु। पार्टी मजबुत यायेत केन्द्रीय पदाधिकारीनिसें छम्ह साधारण पार्टी सदस्य तकं एकाकार जुयाः न्ह्याः वनेगु परिस्थिति दयेमाः। थन अथे जुइ फयाच्वंगु स्थिति हे मदु ।

वामपन्थी एकताया नामय् न्ह्यागु नं घटक न्ह्याम्ह नं मनू व न्ह्याथेंज्याःगु अपराध याना जूपिं मनूत नापं पार्टी तःधंकेगु नामय् दुकायेगु बांमलाःगु आचरणं थौं तःधंगु पार्टी माओवादी नं ग्रसित जुयाच्वंगु दु। यदि पार्टी दुने अज्याःगु कमजोर पक्ष हावी जुया वन धाःसा कन्हय् पार्टीयात फाइदा मखु, नोक्सान हे याइ। अथे जुयाः नं कम्युनिष्ट पार्टी दुने बारम्बार सुदृढीकरण अभियान न्ह्याना च्वनेमाःगु खः। थन ला सुदृढीकरणया नामय् थःपिनिगु निंतिं हे दिलोज्यान बियाच्वंपिं गुलिं कमरेडतय्त हे पार्टीं शंका यायेगु, उमिगु तर्क व विचारयात ध्याकुनय् लाकेगु ज्यात जक जुया वयाच्वंगु दु। थ्व धइगु थःगु तुतिइ थम्हं हे पां पालेगु ज्या थें जक खः। अज्याःगु चलन नेपाःया कम्युनिष्ट पार्टी दुने ल्यनाच्वंतले पार्टी सुदृढीकरण व वाम एकताया खँ ल्हायेगु हे बेकार खः। थन ला थःपिनि हित याइगु शक्ति, व्यक्तिगत स्वार्थ स्वइपिं व नेतृत्वयात नतमस्तक रुपं स्वीकार याइगु दवाव समुहया जक अस्तित्व कायम यानाः आलोचना याइपिंत न्ह्याबलें ध्याकुनय् लाकेगु परिस्थिति सिर्जना जुयाच्वंगु दु। आलोचना याइपिंत विरोध याःगु तायेकेगु मनस्थितिं ज्या यानाच्वंगु दु। थ्व पार्टी राजनीतिइ फायदाजनक ज्या धाःसा मखु। उकिं वाम एकताया निंतिं थौं उदारपूर्ण बिचार कायम याना वनेगु वामपन्थीतय् कर्तब्य खः ।

More Stories Like this