छत्वाःचा म्हसीका भुवनलाल प्रधान
शान्तराज शाक्य
भुवनलाल प्रधान वि.सं. १९७९ वैशाख ७ गते येँया, असं, कमलाछि त्वालय् बूम्ह खः। वय्कःया मांया नां विद्यालक्ष्मी व अबु वंशलाल प्रधान खः। वय्कः मांबौया याकःकाय ।
थःगु छेँय् हे च्वनाः ग्वःआखः सयेकु-सयेकुं वय्कः न्हय्दँ दुबलय् अबुं त्वःता वन। ९/१० दँ दुबलय् दरवार हाईस्कूलय् भर्ना जुयाः ब्वनेज्या न्ह्याकल। १९ दँ दुबलय् १९९७ सालया राजनैतिक हुलमुलया इलय् वय्कलं एसएलसी जाँच बीगु ई लात। एसएलसी बीधुंकाः रिजल्ट जूबलय् वय्कःया नां बोर्ड फष्ट जुयाः पिहांवल। थ्व एसएलसीया रिजल्ट जूबलय् वय्कः तसकं म्हं मफयाच्वंगु खः ।
एसएलसीया रिजल्ट जुइधंकाः वय्कः त्रिचन्द्र कलेजय् ब्वनादिल। अन ब्वँब्वं वय्कलं राजनीतिइ ब्वति कयादिल। २००४ साल वैशाखं येँय् जूगु दकलय् न्हापांगु आन्दोलनय् वय्कःया यक्व देन दु। व आन्दोलनय् ब्वति काःपिं साधना प्रधान, सहाना प्रधान, प्रमिला श्रेष्ठ नापं शान्ता श्रेष्ठ व मेमेपिं खः। नेपाःया शैक्षिक ख्यलय् महावीर इन्टिच्यूटया तःधंगु नां दु। थ्व स्कूल चायेकेधुंकाः सरकारया बचं मकासे चायेकूगु मेगु स्कूल शान्ति निकुञ्ज विद्यालय खः। थ्व विद्यालय चायेकूपिं संस्थापकत मध्ये वय्कः नं छम्ह मू संस्थापक खः। २००२ साल श्रीपञ्चमी कुन्हु विधिवत नीस्वंगु उगु विद्यालयया निम्हम्ह प्रधानाध्यापक वय्कः हे
खः। वय्कःया नेतृत्वय् मेगु स्कूलत चायेकेगु जुयावंबलय् राणा सरकारया शिक्षा विभागं न्हापा इजाजत बिया तःगु स्कूलय् प्रधानाध्यापक खटे याना हःगुलिं विरोध यायेत छगू संघर्ष समिति गठन जुल ।
२००३ सालय् सिलाचःर्हेबलय् शान्ति निकुञ्ज विद्यालयया प्रधानाध्यापक भुवनलाल प्रधान नापं शिक्षकत व मेपिं ल्याय्म्हत जानाः सिलाचःर्हेबलय् वइपिंत सेवा यायेगु मनसायं सिलाचःर्हे छन्हु न्ह्यः डिपोया व्यवस्था यात। व डिपो तःगु खँ सरकारं सियाः वहे चान्हय् ११ बजेपाखे प्रहरी हाकिम वयाः बचं मकासे डिपो तये मदु सामान ल्ह्यये यंकि धाः वल। उबलय् प्रहरी व भुवनलालपिनि दथुइ कचवं जुल। वय्कःपिंत पुलिसं न्ययेके मफयाः कन्हय् सुथय् तक डिपो ल्ह्यये यंकि धयावन ।
भाजु प्रधान स्कूल, कलेजया इलंनिसें राजनीतिइ पलाः तया राणातय् विरुद्ध सः तया वःगुलिं वि.सं. २००५ सालय् भद्रगोल जेलय् कुने यंकल। वय्कः कुंकाच्वंबलय् २००५ चैत्र महिनां जेलया चौकिदारं छगू काण्ड यात। उगु काण्डय् थ्यंमथ्यं स्वसःति कैदीत मध्ये निम्ह जक घाःपाः मजू। वय्कः २००४ सालय् भ्वँतया मय्जु बद्रीनापं इहिपा जुयाः दछि ति दयेकाः भद्रगोल जेलय् कुने यंकल। थौंकन्हय् वय्कःया निम्ह कायमचा दु। छम्ह उखेंथुखें नां न्यनेदुम्ह भिक्टर प्रधान, मेम्ह विनर प्रधान ।
२००७ सालय् देशय् प्रजातन्त्र वयेधुंकाः वय्कलं थःगु ई शैक्षिक ख्यलय् छ्यलादिल। दँनदँ शान्ति निकुञ्ज विद्यालय प्रधानाध्यापक जुइ धुंकाः वि.सं. २०१२ साल निसें २०१७ साल तक आनन्दकुटी, स्यंगुइ प्रधानाध्यापक जुयादिल। देशय् २०१७ सालं प्रजातन्त्रया हत्या यानाः पञ्चायत व्यवस्था वल। उबलय् देशया दलगत राजनीतिया ल्वापुख्यापुं यानाः दक्व धइथें बौद्धिक ख्यःया मनूत वाक्क व दिक्क जुइधुंकल। थुबलय् प्रजातन्त्र पक्षया मनूतय्सं पञ्चायतया मन्त्री नं स्वीकार यात। थ्व हे झ्वलय् भाजु प्रधान नं २०१७ निसें २०२३ साल तक थीथी मन्त्रालयया मन्त्री जुयादिल। २०२३ सालय् वय्कः थम्हं हे राजीनामा बियादिल ।
वय्कलं नेपालभाषा, खस नेपाली व अंग्रेजीं नं च्वयेगु यानादी। नेपाल संस्कृति नापं कम्यूनिष्ट सम्बन्धि च्वसु च्वयादी। वय्कलं २००० सालय् दकलय् न्हापां नेपालभाषां "नेपाल" नांगु कविता चिनादिल। वय्कःया न्हापांगु सफू नं नेपालभाषायागु हे खः - "बाल ज्ञान सफू"। वय्कःया सफूत मध्ये दकलय् तःजिगु "नेपालको जनक्रान्ति २००७" नांगु सफू खः। उकी नेपाःया प्यम्ह सहिद नापं मेमेगु मूवंगु खँ दुथ्याका तःगु दु ।
वय्कलं तसकं कम हे जक नेपालभाषां सफू च्वयादीगु दु। थथे नेपालभाषां म्हो जक सफू च्वयाः नं वय्कः नेवाः पुचलय् नांजाः। वंगु विहीवाः ९० दँया बैंसय् वय्कः मदुगु खः ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया