क्वाति पुन्हि
लव कर्माचार्य
दछिया दुने थीथी नखःचखः मध्ये गुंपुन्हि हे न्हापांगु अज्याःगु नखः खः गुकी नखत्या सःतेमाः। थ्वकुन्हु गुता बूबः तयाः दयेकातःगु छताजि घासा नयेमाःगु चलन दु, गुकियात झीसं क्वाति धाइ। उकी दइगु गुता बूबः खः � चिग्वः कय्गू, तग्वः कय्गू, भुति, तुयू मुस्या, चना, तुयू सिम्पु, माय्, मू व ह्याउँ भुति। थौकन्हय् धाःसा वाउँगु कय्गू, तुयू चना, ह्याउँ भुति धइगु स्वये मदया वनाच्वंगु दु। गुंला महिनाय् गुताजि घासा नयेगु थ्व नखः झीगु समाजय् गुंपुन्हि कथं नांजाः ।
थ्व पुन्हि कुन्हु किसानतय् ब्यांचित जा नकेगु ज्या नं जुइ। थुकियात ब्यांजा नकेगु धाइ। थुकी कचिगु वा बूगु क्वाति, छुचुंमरि, जा तप्तेय् तयाः बुँइ च्वंपिं ब्यांचित नके यंकेगु याइ। उकिं थुकियात ब्यांजा नकेगु पुन्हि नं धाः।
बुँइ बाली नयाः नोक्सान याइपिं कीत नइपिं व ट्वारट्वार हलाः वा वयेका बीपिं जुयाः किसानतय्सं ब्यांचित माने याइगु खः। बुँया रखवारी याइपिं ब्यांचित बुँइ हे वनाः नकः वनेगु थ्व चलन थौं तकं दनि ।
उखे खय् ब्रम्हूतय् दथुइ थ्व न्हियात रक्षाबन्धनया रुपय् माने याइ। थ्वकुन्हु गुरु बाज्यापिंथाय् वनाः यजमानपिंसं सिदा दान बियाः जनै चीगु परम्परा दु। जनै रक्षा याइगु खिपः खः। उकिं थुकियात रक्षा बन्धन धाःगु खः ।
ज्वना दुपिनि वा देखा दुपिनि थ्वहे न्हि कुन्हु पाचुक सँ खानाः म्वःल्हुयाः म्ह शुद्ध यानाः पुलांगु ज्वना त्वःताः न्हूगु ज्वना ची। थथे पुलांगु ज्वना त्वःताः न्हूगु ज्वना चीगु ज्या पशुपतिया आर्य तीर्थ, पचलिया पञ्चनारी तीर्थ आदि थासय् वनाः याइगु खः ।
सत्य युगया अन्त्य व त्रेता युगया आरम्भपाखे भगवान विष्णु वामन अवतार कयाः जुजु बलिया लाय्कुली वनाः ज्वना चिकः वंगु बाखं दु। थथे जनै चीगु पर्व जूगुलिं थ्व न्हियात जनै पुर्णे नं धायेगु याः। तराई लागाय् धाःसा केहेँपिंसं दाजुपिंत रक्षा जुइमा धकाः ल्हातय् राखी चिका बीगु चलन दु ।
अथे हे थ्व न्हि कुन्हु ऋषि मुनिपिंत तर्पण बीगु न्हि धकाः पात्रोय् च्वयातःगु खनेदु। ऋषि मुनि धायेबलय् वशिष्ठ, कम्बु, भारद्वाज, मनु, अंगिरा, कश्यप, रागून, उपमन्य, गौतम, दुर्वाशा आदि खः। रसुवाया नांजाःगु सिलु तीर्थ अर्थात गोसाइँकुण्डय् नं थ्व कुन्हु हे मेला जुयाच्वनी। थ्वकुन्हु येँयापिं मनूत तकं तसकं उचाईलय् लाःगु उगु सिलु तीर्थय् वनाः म्वः ल्हुइ ।
उखे थ्वहे न्हि कुन्हु सक्वया मणिचुड दहलय् नं मेला जुयाच्वनी। सक्व वज्रयोगिनीं भचा च्वय् च्वंगु मणिचुड गुँया मणिधारां हायावःगु लखं बने जुयाच्वंगु दहलय् थ्व मेला जुयाच्वनीगु खः। उकथं हे ख्वप जिल्लाया काली घाट तीर्थय् नं मेला जुइ। लिसें यलया क्वन्ति पुखू व कुम्भेश्वर महाद्यःया मेला नं जुइ। थ्व पुखुली म्वः ल्हुयागु सिलु तीर्थय् म्वः ल्हुयागु ति हे ग्यं धइगु नं विश्वास दु ।
थौंया न्हि कुन्हु छेँय् छेँय् बँ थिलाः, म्ह नापं म्वः ल्हुयाः थुगु क्वाति नखः हनेगु याइ। थ्व ई तसकं वा वयाच्वनीगु ई। मौसमय् ख्वाउँसे च्वनाच्वनी। न्हापा न्हापा ला बुँइ वा पी सिधइगु ई जुयाः म्ह नं तसकं न्यलाच्वंगु दइ। थज्याःगु इलय् गुतामछि बूबः तयाः दायेकातःगु क्वाति त्वनेबलय् म्हय् तागत थपे जुयाः बर्खा यामय् जुइगु रोगव्याधीपाखें मुक्त जुइ फइ। क्वाति पुन्हियां लछि लिपा समय् पुन्हि अर्थात यँयाः पुन्हि वइ ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया