नेवाःतय् गय् होस मवःगु जुइ?

सानुराजा शाक्य

येँ महानगरपालिकाया थीथी पदय् नेवाःतय्त दुमथ्याकुसे भर्ना यायेत्यंगु मौखिक अन्तर्वार्ताया ज्याझ्वः अन्ततः महानगरपालिकां मेगु निर्णय मजूतले स्थगित याःगु दु। नेवाः स्वायत्त राज्य मंकाः संघर्ष समितिं याःगु आन्दोलनया दवावं थ्व निर्णय यायेत महानगरपालिका बाध्य जूगु खः। पदपूर्तिया ज्याझ्वः स्थगित ला जुल तर संघर्ष समितिं रद्द यायेमाःगु माग याःगु खः। रद्द मजूनिगु अवस्थाय् थ्व प्रक्रियायात हानं गुगुं नं इलय् महानगरपालिकां म्वाका हयेफु। थ्व अवस्थाय् संघर्ष समितिं आन्दोलनया ज्यझ्वःयात गुकथं न्ह्याका तये माली नेवाः चिउताःया खँ जुल। महानगरपालिका केन्द्रित आन्दोलनया ज्याझ्वः श्रावण ९ गते तकया निंतिं क्वःछिना तःगु खः। संघर्ष समितिया आह्वानय् श्रावण ५ गतेनिसें जूगु येँ महानगरपालिकाया ३५ वडाया ज्याकू तालाबन्दी ज्याझ्वः बांलाक क्वचाल। थुकिया हे दवावं महानगरपालिकां थःगु पूर्व योजनायात हीकाः श्रावण ६ गते अन्तर्वार्ताया ज्याझ्वः स्थगित यायेत बाध्य जूगु खः। अन्तर्वार्ता हे मकाइगु जुसेंलि संघर्ष समितिं नं श्रावण ७ या पूर्व निर्धारित ज्याझ्वः हीकूगु खः। थ्वहे अवस्थाय् महानगरपालिकां संघर्ष समितिया मागया सम्बन्धय् महानगरपालिकां श्रावण ९ गते वार्ताय् सःतूगुलिं श्रावण ९ या पूर्व निर्धारित महानगरपालिकाया केन्द्रीय ज्याकू तालाबन्दी ज्याझ्वःयात नं स्थगित याःगु खः। थ्वहे दिनंनिसें वडा वडाय् ग्वयातःगु तालं नं चायेका बीगु निर्णय संघर्ष समितिं याःगु खः ।

संघर्ष समितिया थ्व आन्दोलन क्वचाःगु अवस्थाय् मदुनि। आन्दोलन वार्ताय् केन्द्रित जुयाच्वंगु दु। थौंतकया संघर्षयात दुवाला स्वयेबलय् नेवाः संगठनतसें दकलय् न्हापां नेवाःतय् रोजगारीया सुरक्षाया माग तयाः संघर्ष याःगु खः। म्हिगः तक नेवाःतसें याःगु संघर्षया माग नेवाः समुदायया भाषा, संस्कृति व राजनीतिक खँयात कयाः जक आन्दोलन यात। तर थुगसी दकलय् न्हापां नेवाःतय् रोजगारया खँय् संघर्ष याःगु खः। नेवाःतय्त थ्व मागं सर्वसाधारण नेवाःत नं वइ धइगु अपेक्षा गुलि याःगु खः व धाःसा खने मदु। महानगरपालिका केन्द्रित थ्व आन्दोलनं नेवाःतय्त गुकथं राज्यया छगू अंग नेवाःत सघन रुपं बहुसंख्यक ल्याखय् च्वनाच्वंगु महानगरपालिकां हे पिने तयेत स्वल, थ्व खँय् नेवाःत सचेत जुइमाल धकाः राजनीतिक मुद्दां पिने वनाः नेवाःतय् रोजगारया अधिकार हनन जूसां नेवाःत मदं, नेवाःतय् भाषायात हाकुतिना बिउसां नेवाःतय् न्ह्यलं मचाः, नेवाःतय्त न्ह्यलं चायेकेत, लः, बेसाः भाः थहां वंगु खँय् आन्दोलन याःसां नेवाःत मवः धइगु खँ दु। छु नेवाःत संवेदनहीन प्राणी धाःसां जिल ला? थ्व न्ह्यसः बारम्बार पिदनाच्वनी। अथे धकाः नेवाःत थीथी राजनीतिक दलं याःगु राजनीतिक जनआन्दोलनय् कुहां मवःगु नं मखु। नेवाःतय् सांस्कृतिक पर्व कुमारी जात्राया झ्वलय् छक्वः नेवाःत कुहां वःगु नं खः। मुक्कं सांस्कृतिक पर्वय् सरकारपाखें छुं बजेट क्वपाःगुया विरोधय् नेवाःतसें आक्रोश प्वंकूगु खः। थुकथं स्वयेबलय् नेवाःतय्त सांस्कृतिक खँय् जकं दनीपिं खः ला धइगु नं न्ह्यसः दं। थःगु रोजगार हनन् जूगु व राजनीतिक अधिकारया खँय् आन्दोलित जुइमाः धइगु खँय् नेवाःत माक्व सचेत मजूगुया कारण माले मालीगु खनेदु ।

संघर्ष समितिं महानगरपालिका केन्द्रित नेवाः सरोकारया खँय् संघर्ष यानाच्वंगु इलय् महानगरपालिकां घरजग्गा कर लगायत सेवा शुल्कय् झिदुगलं मल्याक शुल्क अप्वयेकूगु दु। म्हिगः तक निद्वः पूसां गाःपिंसं अप्वयेकूगु शुल्क कथं नीद्वः पुलेमालीगु धयाच्वंगु दु। थ्व मार महानगरपालिकाय् च्वंपिं नेवाःतय्त जक मखु गैर नेवाःतय्त नं खः। थ्व खँयात कयाः नं संघर्ष समितिं अप्वयेकूगु कर क्वपालाः वैज्ञानिक ढंगं क्वःछीमाःगु माग संघर्ष समिति व महानगरपालिकाया दथुइ म्हिगः जूगु वार्ताय् न्ह्यथंगु खः। थ्व निर्णय आः च्वनीगु नगरपरिषदया मुँज्यां पुनरावलोकन यायेमाःगु माग नं तःगु दु। यक्व नेवाःतसें महानगरपालिकां अप्वयेकूगु शुल्क म्हो याकेत नं दवाव बी माल धकाः धयाच्वंगु दु। थुकियात माग दयेकाः संघर्ष समितिं महानगरपालिका केन्द्रित याइगु आन्दोलनय् सेवा शुल्क अप्वयेकूगु कारणं प्रभावित जूपिं महानगरपालिकाय् च्वनीपिं जनतां साथ बी कि बी मखु स्वये ल्यं हे दनि ।

महानगरपालिकां पदपूर्तिया ज्या आःयात दिकाः छपलाः लिचिउगु दु। थुकिं यानाः संघर्ष समिति व महानगरपालिकाया दथुइ वार्ता यायेगु वातावरण ब्वलंगु खः। थ्व हे जुयाः संघर्ष समितिं नं तालाबन्दी थेंजाःगु दवावया ज्याझ्वः आःयात स्थगित यानाः आन्दोलनया स्वरुप हीकूगु खः। तर पदपूर्ति सम्बन्धी थ्व मुद्दा अदालतय् यंकाः कानुनी ढंगं त्याकेगु षडयन्त्र नं महानगरपालिकां मयाइ मखु। अदालतय् वनीपिं छथ्वः परीक्षार्थीतय् सः व महानगरपालिकापाखें अदालतय् खँ तःवनीपिनीगु खँ ज्वःलाइगु सम्भावना यक्व दु ।

महानगरपालिकां छ्यलीपिं वकिलतसें महानगरपालिकां पिकाःगु पदपूर्तिया पक्षय् वकालत याइ। थ्व अवस्थाय् मर्काय् निउपिं नेवाःतसें थःगु सः अदालतय् गुकथं थ्यंकेगु धकाः नं संघर्ष समितिं थः पक्षया वकिलत नाप सहलह याःगु दु। अदालतय् वंपिं व महानगरपालिका थः हे बोक्सी थः हे धामी कथं अदालतय् प्रस्तुत जुइगु अवस्थाय् अदालतं मुद्दा तःपिनिगु पक्षय् निर्णय बीगु अवस्थायात गुकथं पनेगु धकाः नं संघर्ष समितिं रणनीति दयेकेमाःगु खनेदत। झीगु मागयात समर्थन याइगु थीथी कानुनी पक्षत दु। दकलय् न्हापां महानगरपालिकां पिकाःगु पदपूर्ति समावेशी सिद्धान्त कथं मलाः, नगरपरिषदया निर्णययात ध्यान बियातःगु मदु, आईएलओ सन्धि १६९ यात नेपालं स्वीकार यायेधुंकाः थ्व अभिसन्धीकथं नं उगु पदपूर्ति न्यायोचित मजू, सरकारं दयेकातःगु स्थानीय निकाय नियमावलीयात नं थ्व पदपूर्तिं नाला कयाच्वंगु मदु ।

More Stories Like this

जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपा
प्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया