झःझःधाःगु स्वयम्भू महाचैत्य

अमृतमान शाक्यभिक्षु

आःवइगु सन् २०११ या पर्यटन वर्ष हनेगु लागि नेपाःमितय्सं थःथःगु थासय् यचुपिचु यानाच्वंगु दु। थुकी मध्ये छगू बौद्ध मात्रया सम्पदा स्वयम्भू खः। गुँया च्वसं लानाच्वंगु अतिकं शोभायमान जुयाच्वंगु उगु स्वयम्भूया थःगु हे इतिहास दु। उकियात परन्तु तक ल्यंका तयेत स्वयम्भू व्यवस्थापन तथा संरक्षण महासमितिं स्वयम्भूइ मर्मत, सम्भार व सरसफाई यानाच्वंगु दु। उकिसनं जडिबुटीया भण्डार जुयाच्वंगु गुँयात जिक्व सम्भार यानाच्वंगु दुसा उकियात संरक्षण यानाः ज्वः मदुगु पार्क नं दयेकीगु आशा दु। फोहोर जुइगु ला जु हे जुल, पुजाआजा व भ्वय् नयाः लाथेपाथे वांछ्वयेगु बानी दुपिं झी नेपाःमित। बांलाःगु थासय् बांमलाःगु व्यवहार खनेवं विदेशीत न्हाय् त्वपुया जुइ। स्वयम्भूया बांलाःगु लकस हे सितिं वं थें तायेकी। विदेशी लय्तायेकाः स्वदेशी धनी जुइत स्वयम्भून्यंकं हस्तकला पसः दु। खुल्ला म्युजियम स्वः वइपिनिगु लागि पालि क्वंनिसें च्वय् थ्यंकं त्वाथःपतिकं पसः हे पसलं धाःसा स्वयम्भूया स्वच्छ हराभरायात स्यंकाच्वं थें च्वं। पसः तये मछिंक तारबार वा रेलिङ्ग फः तयाः गुँ बचे जुइगु कथं यात धाःसा सिमा व जडिबुटी संरक्षण जुइ ।

स्वयम्भू छगू गुँ च्वय् लाःगु खुल्ला म्यूजियम खः। थुकियात सकसिनं म्यूजियम हे भाःपाः अनया वस्तुस्थितियात संरक्षण याये माःगु दु। झिंस्वंगू संघसंस्था मिले जुयाः स्वयम्भू व्यवस्थापन तथा संरक्षण महासमिति नीस्वंगु खः। आ:हे नं नकतिनि क्वचाःगु स्वयम्भू महाचैत्यस करोडौं दां खर्च यानाः झःझः धायेकल। थःगु हे सम्पत्तिं लुं सियाः झःझः धायेके माःगु थासय् विदेशं हःगु सम्पत्तिं यात, मछाले माःगु ला खः। आजु बाज्यापिंसं धस्वाका थकूगु थासय् थःपिनिगु व्यवस्था मगाःगु हुनिं धायेमाल। स्वयम्भू महाचैत्य ससतिक सख्वाः पायेगु चलन बन्द याये माःगु खः। स्वयम्भूइ दछिइ छक्वः सख्वाः पायेगु गुथि हे दु। गुथिं जक याये दुगु सख्वाः आः वयाः श्रद्धावानत न्ह्याम्हेस्यां नं पाकाच्वंगु दु। सख्वाः पापां वनीबलय् अंगःया बोझ नं जुयाः स्यना वनेफु, दुना वनेफु। आः हे नं न्यादँ झिदँय् छकः सख्वाः प्वलीबलय् २०�२२ इन्चीं बढे जू। उकिं भगिंया आकार स्यना वनेफु। लुं सियातःगुली नं सख्वालं त्वपुल धाःसा दां खर्च जूगुया महत्व हे मदया बी। स्वयम्भू महाचैत्य ऐतिहासिक नेवाः तजिलजि दुगु थाय् खः। अनया थःगु हे धर्म संस्कृति दु। नेवाःतय्गु बस्ति दयां नं लामातय् महायानी गुम्बात स्वयम्भू महाचैत्इ जःख धस्वानाच्वंगु दु। स्वयम्भू गःचाः छचाःलिं गुम्बा व आपालं तिब्बेती शैलीं त्वपुया वयाच्वंगु दु। मनाङ्गेतय्सं दां ह्वलाः स्वयम्भू महाचैत्य विरुप यायेत बेर मदु। झीसं थःपिंसं हे थःगु पहया कलाकृतिया देगःत धस्वाके माःथाय् इमिसं धस्वाका हयाच्वंगु दु। स्वयम्भू यचुपिचु यायेत आपालं हे थाकु। तःम्हमछि बँ पुइपिं दुसांतबि उलि हे फोहोर खनेदु। उकिसनं छाडा खिचातय्पाखें नं फोहोर, माकःयापाखें नं उलि हे फोहोर ।

थौंस्वयां ७२ दँ न्हयवं निसें चले जुयाच्वंगु ज्ञानमाला भजन सतःया नं संरक्षण जुइमाःगु खनेदु। भजन सतलय् जातक बाखंया लिधंसाय् च्वयातःगु तस्वीरत तनावन धकाः बाँकी दनिगु तस्वीरत लिकयातःगु तःदँ दयेधुंकल। भजन सतः खुल्ला जूगुलिं खुया यंकीगु ला जु हे जुल। सतः संरक्षण यायेत रेलिङ्ग खापा तयेगु लागि आपालं सुझाव वलं नं तयेगु आँट याये मफु। १२०० म्ह सदस्य दुगु खलःया थुकी चिउताः मदुगु खनाः अजूचाः। थुकी नं महासमितिं हे ग्वाहालि यायेमाः थें च्वं। स्वयम्भू महाचैत्यय् श्रद्धावानपिं सँय् सँमीनीतसें कापःया झल्लर ब्वः वइगु आः जक मखु, न्हापांनिसें दु। तर वहे झल्लर अप्वः जुयाः अनया शोभा नं म्हो जुयाच्वंगु खनेदु। माकःतय् म्हितेगु न्ह्यवःसा थें खिपः चबुनाः वायेत्यः फ्वायेत्यः जुयाः न्हुत्तुं न्हुया वनी। उकी आपालं द्यःया किपा व मन्त्र दु। गःचाः छचाःलिं देवा च्याकाः मीगु चलन जुयाच्वंगु दु। देवाया कुं स्वयम्भूया गुँइ लिच्वः मलाकी ला? लाथेपाथे फोहोर याइपिं, नसालु पदार्थ त्वनीपिं, लुटेरा व देहव्यापारीत च्वनीगु थाय् कथं स्वयम्भूया गःन्यंकं असुरक्षित महसुस यानाहःगु दु ।

पर्यटकतय् लागिं थौंकन्हय्या थनया लँ बांलाकूगु दु, त्वाथः बांलाकूगु दु, लकस बांलाकूगु दु। उमित लुदंक फुदंक क्यनेत स्वयम्भू महाचैत्य अझ झःझः धायेकातःगु दु। बरु लाइब्रेरी नं बांलाकाः स्वयम्भू बारे अझ अप्वः खँत कना छ्वयेफःसा अझ बांलाइ। अझ छगू बांलाःगु हलय् स्लाइड क्यनाः स्वयम्भूया प्रचार याये दःसा उपिं लय्तायाः लिहां वनी, अले थःगु देशय् वनाः मेपिंत नं छ्वया हइ। उमित सुरक्षा माः, आनन्द कायेगु थाय् माः। नेपाःया राजनीति न्ह्याक्व हे फोहोर जूसां नेपाःया जनता स्वच्छ जुल धाःसा विदेशी पर्यटक आपालं वइ। सरकार स्वयां जनता भिनाः इमान्दार जुल धाःसा थःगु थाय् थम्हं छाय् दयेके मफइ? नेपाःमि जनतापाखें जिक्व इमित ग्वाहालि यानाः लय् तायेके फत धाःसा २०११ या पर्यटन वर्ष ताःलाइगु निश्चित दु ।

More Stories Like this