ध्यानया ध्येय शीलाचरण क्वातुकेगु नं खः

लोकबहादुर शाक्य

शान्ति निम्ति प्रत्येक व्यक्ति:
मनू सामाजिक प्राणी जूगुलिं समाजनाप अलग अलग च्वनेगु उचित मजू। अले सम्भव नं मजू। समाजया निंतिं फक्व स्वस्थ सहायक जुयाः च्वनेगु उपादेय तथा सार्थकता जीवनया तरिका खः। अले स्वस्थ व्यक्तिपाखें हे स्वस्थ समाज सिर्जना जुइगु जुयाच्वन। अस्वस्थ मनूया चित्त असन्तुलन जुयाः थः जक दुःखी जुइगु मखु स्वापू दुपिंत नं बांमलाःगु लकस ब्वलनीगु जुयाच्वन। छम्ह छम्ह व्यक्ति स्वच्छ व शान्त चित्त दुपिं जुल कि समुन्नत तथा शान्तिपूर्ण समाज सिर्जना यायेत तिबः जुयाच्वनी अले विश्व शान्तिया निंतिं साधन नं जुइगु जुल ।

भूत भविष्य त्वःताः वर्तमानय् म्वायेगु
धर्मया अर्थ सम्प्रदाय मखु। सम्प्रदायपाखें मनूतय्त बिस्कं तया बीगु याइ। शुद्ध धर्मपाखें ब्यागलं मतसे मिले चले जुइगु लकस ब्वलंकाः हीन भाव दुतिनाः मनय् च्वंगु आशंका, उत्तेजना, उद्विग्नता तापाकाः स्वच्छता तथा निर्मलताया भावना पिदंकीगु अतिकं महत्वपूर्ण पलाः जुयाच्वन। सच्चा धर्मया चर्यापाखें ज्ञान, विवेक, बोधिया अन्तर्चक्षु चायेकाः अन्तर्दृष्टि पारदर्शी जुइगु जुल। थ्व पारदर्शी धइगु चित्तया राग, द्वेष, मोह, ईर्ष्या, मात्सर्य, दुर्भावना, दौर्मनस्य, भय, आशंका, मिथ्या काल्पनिक दृष्टि, रुढि परम्परापाखें मुक्त जुइगु खः। थ्व शुद्ध धर्मचर्या निरन्तर याना च्वनेगु हे सफल कथं मनुष्य जीवन हनेगु जुयाच्वन। थ्व क्षण धइगु वर्तमान जीवन खः। भूतकालया सुख, दुःख लुमंकेगु अथवा भविष्य कालया सुख दुःखया आशाआशंकायात चिउताः मतसे थ्वहे जीवनया यथाभूत दर्शन छय्लाः जीवन निर्वाह यायेगु हे सच्चा मनुष्यया जीवन जुल ।

निर्वाण थ्यंकेत प्यंगू त्वाथः
सिद्धार्थ कुमार नेपालय् जन्म जुयाः सम्यक सम्बोधि प्राप्त यानाः बुद्ध जुयाबिज्याःम्ह महापुरुष खः। मनुष्य जीवनया सार थुइकाः चित्तया संस्कारपाखें मुक्त जुइगु, परम परिशुद्ध जुइगु, अनेक बन्धनं मुक्त जुइगु, प्रज्ञा ज्ञान लुइकाः जीवनभर प्राणीपिनिगु कल्याणकारी ज्याखँ यानाः याकाबिज्याःम्ह खः। थ्व मंगलमयी विधिया नां विपश्यना खः। पलपलाय् गुगु अनुभूत जुया वइगु खः व प्रति जागरुक जुयाच्वनेगु साधकया अभ्यास चर्या महत्वपूर्ण जुल। सरिलप्रति न्ह्यलं चायेका च्वनेबलय् कायानुपश्यना जुयाच्वनी। म्हया थीथी अंग प्रत्यंगय् दुने पिने अनुभूत जुयाच्वनीगु दक्व सुख व दुःख अथवा असुख व अदुःख संवेदनाप्रति चायेका च्वनेबलय् वेदनानुपश्यना जुयाच्वनी। चित्तप्रति चायेकाः चित्तानुपश्यना जुयाच्वनी। चित्तय् बुयाः अनेक भिंगु मभिंगु वृत्तिप्रति, वया गुण, धर्म, स्वभाव प्रति निरन्तर चायेका च्वन कि दकलय् लिपा म्ह, संवेदना, चित्त तथा चित्तवृतिया परिसीमा स्वयां नं तापाःगु निर्वाण धर्मया साक्षात्कार यानाः धर्मानुपश्यना जुइगु जुयाच्वन ।

आत्मदर्शन स्वानन्दया साधन:
सकल मनूतय्त समान रुपं कल्याण याइगु विपश्यना छगू सहज व सरल तरिका खः। थ्व चर्या यायेत बौद्ध सम्प्रदाय दीक्षा कायेमाःगु मदु। बुद्ध मूर्ति स्वनाः धूप, मत, नैवद्य, आरती आदि अर्पण यानाः पुजा याये माःगु नं मदु। शुद्ध रुपं ध्यान चर्या यानाः थःगु कल्याण जूगु अले मेपिनिगु नं कल्याण खनाः साधकं महाकारुणिक, महाप्रजावान भगवान तथागतप्रति कृतज्ञता प्रकट यासे शास्ताया करुणा तथा प्रज्ञाप्रति श्रद्धा प्रकट याःसा छुं दोष मदु। गुण प्रति प्रकट जूगु श्रद्धा, व गुण थःगु जीवनय् धारण यायेत
प्रेरणादायक जुइगु जुल। अले कल्याणकारिणी जुयाच्वनी। थुगु कथं कृतज्ञता चित्तया छगू मंगलमयी पद्धति खः। श्रद्धा तथा कृतज्ञता भावना चित्तयात मृदुल याना बी गुगु विपश्यना साधनाया चित्त विशुद्धीकरणया कुतलय् सहायक जुइगु जुल। विपश्यना साधना म्ह व चित्तया प्रकृतिया यथार्थ स्वरुपप्रति जागरुक जुयाच्वनेत तालिम बीगु जुल, प्रकृतिया यथार्थ दर्शनया थ्व अभ्यास गुगुं नं वर्ग सम्प्रदाय, जाति, देश, काल व बोलीभाषाया व्यक्तिपिंत छुं थाकु जुइ मखु। मनुखं थःगु हे मानवीय प्रकृति थःम्हेसिनं हे अध्ययन याइगु जुयाच्वन। आत्मदर्शन यानाच्वनी, आत्मनिरीक्षण यानाच्वनी। थःगु मनया खिति चिन्तन मनन् यायां विकारत तापाकाः साधक सच्चा मानवीय धर्मय् परिणत जुइगु जुल। थज्याःगु चर्यां थःत सुख, शान्ति जुइगु नापं थःगु सर्म्पय् वःपिं सकलसित नं सुखशान्ति जुइगु जुल ।

छगू छ्वासुल कि मेगु शील व्यर्थ:
प्राणी मध्येय् सर्वश्रेष्ठ धायेकाच्वंपिं मनूत सफल कथं जीवन हनेत विपश्यनाया यथार्थ मनसाय उगु कथं हे थुइकाः चर्या यायेगु अनिवार्य जुल। थन यथार्थ रुपं थुइके माःगु सत्य तथ्य खँ जीवन सफल यायेगु मयायेगु चित्तया खेल खः। स्वचित शुद्धीकरण हे ध्यानया ध्येय जूगुलिं शील, समाधि व प्रज्ञा वाःचायेकाः यथार्थ चर्या याये माल। थन थ्व खँ नं न्ह्यथनेबह जू कि समाजय् गुलिखे मनूत काये यःगु पदार्थ सेवन यानाः मानसिक अन्तुलन अवस्थाय् लानाः जीवन बर्बाद यानाच्वंपिं खनेदु। उलि जक मखु गुलिखे पुजा विधि नापं बुद्ध धर्मया आधारभूत पञ्चशीलया अःखः ला, अय्लाः, थ्वँया दुरुपयोग याना वयाच्वंगु दु। बुद्ध धर्मय् दुहां वयेत न्हापांया चर्या पञ्चशील ग्रहण खः। थ्व मध्ये नं "सुरामेरय मज्जयमा बट्ठाना" छगू शील उलंघन जुल कि मेगु प्यंगू शील नं पालन याये मफइगु जुयाच्वन। उकिं धर्मचित्त ब्वलंकेत न्हापां पञ्चशील थुइकाः पूवंक पालना यायेगु व माःगु लकस ब्वलंके मालाच्वन ।

(सन्दर्भ सफू: विपश्यना आचार्य सत्यनारायण गोयन्का कृत 'धर्म आदर्श जीवनया आधार')

More Stories Like this