वय्कःया उमेर हय्हय् काः वइ

नर्मदेश्वर प्रधान

खँयाखँय्
गबलें गबलें च्वाक्क धाये वइ "जि ला बुरा जुल।" "बुरा जुल। थ्व धाये दइ मखु छं।" वय्कलं न्वानादी। "गबलें थःत वृद्ध खंके मते।सदां ल्याय्म्ह तायेकी।" वय्कलं धयादी। लुमं ।

जिं ह्दयचन्द्रसिंह प्रधान खं जुइ। तर म्हमसिउ। याद मदु। वय्कःया रचनात ब्वने नं। वय्कःयात टि.बी. जुइ। भारतय् वासः याकः झाइ। उबलय्या अनुभव वय्कलं च्वयादी। जिं व ब्वने नं। जि उबलय् खः थें मखु थें साहित्यया ख्यलय्। कवि श्यामसुन्दर सैंजू, कवि दुर्गालालपिं लिसे सतिना वइ। च्वये मसःसां सतसङ्गत न्ह्याइ ।

जितः लुमं। श्यामसुन्दर सैंजू, दुर्गालाल दाइलिसे कंगय् वनागु। ह्दयचन्द्रसिंह मंत। जिपिं अन थ्यंबलय् ह्दयचन्द्रसिंहयात उना तयेधुंकल। छगू फल्चाय्। कृष्णचन्द्रसिंह प्रधान, केदारमान व्यथित, त्रिपुवरसिंह प्रधानपिं। उबलय् भारत राजदूतावासया सांस्कृतिक सहचारी डा. शिवमंगलसिं सुमन वइ। कृष्णचन्द्र दाइयात संवेदना प्वंकी। "छिकपिंसं फक्व ग्वाहालि यानादीगु खः" कृष्णचन्द्र दाइनं कृतज्ञता देछाइ। उबलय्या संवाद जितः लुमं। 'सुमन' भारतीय राजदूतावासया सांस्कृतिक सहचारी। वं साहित्यकारतय्त यक्व हे ग्वाहालि याः। उसाँय् मदुपिंत भारतय् वासः याकेगु व्यवस्था याइ। च्वमिपिनि सफूत न्याना बी। ह्दयचन्द्रसिंह नं टि.बी. या उपचारया लागि भारतय् वनी। खय् भाषाय् नांजाःम्ह कवि गोपालप्रसाद रिमालया नं भारतय् उपचार जुइ।
उबलय् कंगय् खनाम्ह कृष्णचन्द्र दाइ। मंत। सुथ न्हापां।
इन्टरनेट स्वया। सुचं खनी। खः। कृष्णचन्द्र दाइया उमेर दयेधुंकल। तर वय्कः कमजोर खने मदु। तसकं हे फूर्ति दनि। छु जुल जुइ? मनय् खँ ल्हाइ। कृष्णचन्द्रसिंह प्रधान धयाम्ह सु? गन खनाम्ह? गुबलय् म्हसिउम्ह? पुलांगु स्मरणया पानात पुइके। कंगय् फल्चाय् खंम्ह कृष्णचन्द्र दाइ लुमनी। मदुम्ह ह्दयचन्द्रसिंहया काय् सुप्रद उबलय् मचा हे तिनि। वयात नं जिं अन खं। अलग च्वनाच्वंगु। सुप्रद लिपा जि विद्यार्थी जुइ ।

छझाः। कृष्णचन्द्र दाइ जिं न्हियान्हिथं थें खनीम्ह जुइ। वय्कः कन्या मन्दिरया शिक्षक। कन्या मन्दिर स्कुल न्ह्यःखाय्। जिगु छेँ नं न्ह्यःखाय्। वय्कःयात खनाच्वनी। म्हमसिउ। वय्कः उबलय् न्ह्यःखाय् बालं च्वं झाइ। अले वय्कः न्ह्यःखायाम्ह हे जुइ। झं खनी। कृष्णचन्द्रसिंह प्रधान साहित्यकार खः। सिल। वय्कः खनेवं साहित्यिक अनुभूति जुया बी। जिके नं साहित्यिक अभिरुचिया विकास जुइ। साहित्यकारतय् योगदान गतिविधिलिसे सरोकार क्यने। वय्कःया लेख, रचनात ब्वने। सीके। सयेके ।

नेपालभाषाय् आधुनिक कविता विषयय् जूगु विमर्श लुमनी। 'नःलि' कविता सफूयात कयाः कृष्णचन्द्रसिंह प्रधान, कमलप्रकाश मल्ल, रत्नध्वज जोशीपिनि दथुइ तःधंगु बहस जुइ। 'झी' पत्रिकाय् च्वसुत पिहां वइ। नेपालभाषाया आधुनिक कवितायात कयाः थुलि दुग्यंगु 'वहस' न्हापा लिपा गबलें जूगु मदु। थ्व ऐतिहासिक वहसयात कुलेगु, न्ह्याकेगु खँय् कृष्णचन्द्र दाइया तःधंगु योगदान दु। नेपालभाषाया प्राज्ञिकस्तर थकायेगु खँय् कृष्णचन्द्र दाइया तःधंगु देन दु। झीसं वाःचायेकेमाः।
केदारमान 'व्यथित'या कवितायात कयाः कृष्णचन्द्र दाइनं छगू स्यल्लाःगु सफू च्वयादी। 'कवि व्यथित र काव्य साधना' नांया। थ्व सफूया निंतिं कृष्णचन्द्र दाइयात मदन पुरस्कारं छाय्पी। खतुं थ्व सफू खँय् भाषाय्। थ्वया प्रत्यक्ष स्वापू खँय् भाषालिसे खः। तर अनुमान जुइ। थ्व सफू च्वयेत कृष्णचन्द्र दाइयात नेपालभाषाय् थ्वःगु कवि व्यथितया 'छ्वासः' तःधंगु लिधंसा, प्रेरणा जूगु दु। 'छ्वासः' सफूयात कयाः बालचन्द्र शर्मा, कवि सिद्धिचरणपिंसं तसकं हे स्यल्लाक भूमिका च्वःगु दु। कृष्णचन्द्रसिंह प्रधानं नं 'छ्वासः'यात कयाः समीक्षा यानादी। 'छ्वासः' सफूया लिधंसाय् वय्कलं व्यथितया काव्य चेतनाया विकासक्रमयात नालादी। 'कवि व्यथित र काव्य साधना' शायद थुकिया लिच्वः खः। तर्क याये छिं ।

खँय् भाय्या साहित्यय् प्रगतिवादी साहित्यया शुभारम्भ कृष्णचन्द्रसिंहपाखें जुल। प्रगतिवादी साहित्य इतिहासं धाइ। वय्कःया 'भन्ज्याङ्ग निर' (२००८) कविता सफुली भूमिका दु। मार्क्सवादी साहित्यया चर्चा उकी जुइ। वय्कः नेपालय् मार्क्सवादी साहित्यया न्ह्यलुवा खः। चर्चाय् वइ। 'जि मार्क्सवादी मखु'। लिपा वय्कलं स्वीकारोक्ति प्वंकी। थःगु निबन्ध, लेख, रचनाय् वय्कलं थःगु खुल्ला विचार बी। गुगुं घेराय् च्वनेत स्वइ मखु ।

औपचारिक शिक्षा मदु कृष्णचन्द्र दाइयाके। तर वय्कःया स्वाध्यायन तसकं हे च्वन्ह्याः। वय्कःया लेख, रचनां थ्व प्रमाणित जुइ। वय्कःलिसे जिगु साहित्यिक स्वापू दइ। इलय् ब्यलय् नापलाइ। गबलें गबलें च्वाक्क धाये वइ "जि ला बुरा जुल।" "बुरा जुल। थ्व धाये दइ मखु छं।" वय्कलं न्वानादी। "गबलें थःत वृद्ध खंके मते। सदां ल्याय्म्ह तायेकी।" वय्कलं धयादी। लुमं। कृष्णचन्द्र दाइ उमेर वंसां गबलें वृद्ध खने मदु। सदां व हे ऊर्जा वय्कःया ख्वालय्। वय्कःया च्वसाय् नं वहे आत्मबल अनुभव जुइ। कृष्णचन्द्र दाइया ख्वालय् जिं ज्याथः उमेर मखं। जवानी खनी। कृष्णचन्द्र दाइ मंत। अले तिनि वय्कःया उमेरं हय्हय् काः वइ ।

More Stories Like this