जिमि बाज्यां मुलय् तयाः कनातःगु बाखं

सुनिता मानन्धर

खाली तुतिं हे भम्चा काः वनी

दानरत्न शाक्य, (९० दँ)

जिगु जन्म विश्वकर्मा बहाल (ओम बहाल)य् जूगु खः। जि मचाबलय् जिमि बानं ग्वरलय् नतूचां आखः किया बीगु। उकी द्यःने द्यःने आखः च्वयेगु यानाः सयेकेगु। लिपा भचा च्वये सयेवं आखःग्वः मकिउसे च्वयावना। जिमित आखः स्यना बिउगु स्वस्वं ततापिं नं भचा भचा आखः सल। जिमित चुकय् तयाः बाजं स्यनी। जातक कनी। छक्वः निक्वः बाजंया बोल ल्वःमंसां ततापिंसं धयाबी। छेँय् आखः स्यनीपिं मदुसां त्वालय् आखः सःम्ह छम्हेसिनं त्वाःछिया मस्त मुनाः आखः ब्वंकी। ध्यबा बीमाः धयागु मदु। गुरुपिंसं नं आखः ब्वंकेगु दकलय् तःधंगु दान भाःपीगु। गुरु पूजा वल कि गुरुयात सकसिनं तसकं हनी। भचा ध्यबा दुपिं जूसा छम्वः पाँय्म्वः गुरु दक्षिणा कथं बी ।

अबलय् मिसा मचा जुइमा वा मिजं मचा, सकसिनं भाताभाता लं छपाः पुनेगु। भ्वय् वनेत उकी द्यःने ह्याउँगु, वाउँगु चुन्नर जनी चिकी। गःपतय् लुँया जन्तर नापं पःमाय् ग्वःगु भिंपू क्वखायेकी। अन हाकनं सिम्पु पाय्ग्वःगु भिंपू क्वखायेकी। सिंख्वाः दुगु चुरा न्ह्याकाः बांलाःगु कापःया गलबन्दी चिकी। मिसापिनि जूसा गां न्यइ। न्हापा बस्ति म्हो जूगुलिं खसु आपाः कुहां वः। तसकं चिकुसे च्वंसां स्वेटर फीगु चलन मदु। वहे भाताभाता लं छपाः पुना जुइगु। तसकं चिकु सह याये मफुसा तौलिगाचा छपु न्ययेकी। लाकां न्ह्यायेगु चलन मदु। भमचा काःवंसां हे खाली तुतिं हे वनी। भ्वय् वनेत मिसापिंसं बाधानी वहया कलि न्ह्याना वनी। मिसा मस्त ल्यासे जुया वयेवं गा त्वःते मजिउ धाइ। उकिं सकसिनं गा छपु छपु न्यया जुइ ।

न्हापा ध्यबा थिके। बेसाः भाः दं। छम्वः पाँय्म्वःया जाकि न्याःसा बांलाःगु जाकि न्हय्मना बिउ। भचा मोटा जाकि जूसा फछि नं बिउ। चिग्वःगु आलु फछिया प्यंगः ध्यबा काइ। तग्वःगु जूसा न्यागः ध्यबा। धिब्छगःया तरकारी न्याःसा भ्वछिसिया नयेत गानाः नं ल्यनी तिनि ।

अबलय् ओमबाहाः, चिकंमू गां थें च्वं। मनू हे जू मदु। छेँ नं चिचीजाः। सकसियां ज्वःलाःगु झ्वःझ्वः छेँ दु। बाया भिंद्यःयाथा ज्यासः पसः दु। पसलय् वनेत भिंद्यःया न्ह्यःने तक जितः ततां तःवइ। अनं लिपा 'हुँ न्हिं' धकाः त्वःता थकी। सुनसान जूगुलिं लँय् जुइ हे ग्यानापु। ततापिंसं त्वःताः वन कि जि फटाफट वनेगु। जितः बानं ज्यासःया ज्या स्यना बिल। थःगु ज्या मंत कि बानं याःगु ज्या स्वयाच्वनेगु। स्वस्वं नं जिं यक्व हे ज्या सयेका। जिं ज्यासलय् ज्या यानाबलय् छतोला लुँया नीन्हय्तकां न्यानाः नीच्यातकां मीगु। वहः छतोलाया ग्वाना दामं बिउ। यक्व न्याये फःसा छतका पाँय्म्वःया वहः स्वतोला तक बिउ। अबलय् लुँ वहःया व्यापार अपायच्वः मजू। दछिया नीतोला निसें नीन्यातोला तक हे जक न्याये-मीगु खः। खय्नीतय् भचा आपाः तिसा दयेकः वइ। इमि आपाः यानाः मार्बालीचाः, सिंख्वाः दुगु चीचाःगु मुन्द्रिचाः दयेकी। न्हाय्पं जायेक सुइत बातोला लुँया झिंप्यचाः चाःचा दयेकी। ब्याहा जूसा झितकाया सालुगु अंगू निपाः दयेकी। छुं मदुपिनि नं सुनपानी खानु पर्छ धकाः न्हासय् फुलि छगू जक जूसां दयेकी। नेवाःतय् थःपिंके हे दुगु तिसा ज्वना वयाः उकी चकंछि वा बाचकं तनाः न्हूगु दयेकी। काय्या ब्याहा जूसा माजुम्हेसिया तिसा स्यंकाः भौमचायात दयेके बी। न्हापा ज्यासः पसः नं आपाः मदु। ज्यासलय् ज्या याइपिनि नं थःथःगु छेँय् हे ज्यासः दयेका तइ ।

वि.सं. २०२० सालपाखे जि पासापिं नाप जानाः नारायणघाट, चितवनं तू हयेगु ज्या नं याना। भारा सिलीम्ह, जोरे याइम्ह नापं यानाः खुम्ह घ्यःचाकु संल्हूया ताकाय् वनेगु। अन थ्यंक न्यासि हे वनेमाःगुलिं गबलें बान्हि न्यासि वनाः बाय् च्वनेगु, गबलें न्हिछि न्यासि वनाः बाय् च्वनेगु। दँय्दँसं वनीपिं जूगुलिं जिमित सकसिनं म्हसिउ। जिपिं चितवन थ्यनेवं थारूतय्थाय् वनेगु। इमिनाप भाः मोलतोल यायेगु। इमिसं नं उखेंथुखें न्यनेकने याना स्वइ। भाः मिले जुइवं दाइँ मयाःतले जिपिं अन हे च्वंच्वनेगु। दाइँ यायेवं पाथिं दानाः कायेगु। अन प्याःगु तू जूगुलिं फछिया न्यातका दामं तक बिउ। अनलिं हेटौंडाय् खुपांग्रा दुगु मोटरय् तयाः हयेगु। अन तक न्यासः ज्याला काइ। क्वबिकाः हःसा छबोराया नीतका काइ। रोपवेनं छ्वया हःसा छबोराया खुतका काइ। जिपिं लिहां वःगु सीवं दैसाः, लाय्कूसाः, चसाः, फल्चासाःयापिं सकलें वयाः तू स्वः वइ। जिमिसं हयेगु तू इमित मीगु खः ।

न्हापा फुर्सद दयेवं त्वाःयापिं सकलें पुचः पुचः चुकय् मुनाः खँल्हाबल्हा यायेगु। मस्त जूसा म्हिता जुइगु। मिजंपिं जूसा बजां त्वँत्वं खँल्हाना जुइगु। जिं इमिगु पुचलय् फ्यतुनाः नखःचखः, जुजुपिनिगु खँ, ब्याहा भ्वय्या खँ यक्व हे न्यने नं।
न्हापा सिपाही च्वनेत ब्यारेक मदु। सिपाही जागिर नःवःपिं खँय्त सकलें डेरा कयाः च्वनी। इमिसं नयेगु नसा थःगु छेँछेँनं हे ज्वना वइ। छकू क्वथाया न्यातका तक बाः बी। पहाडीत छम्ह निम्ह नं डेरा कया च्वंवःपिं दु। अबलय् असं, वंगलय् पिने वा द्वँद्वँ पाना तइ। वंगलय् पानातःगु वाद्वँ असनं खनेदु ।

अबलय् जि न्हय्न्हु बिकाः सिलु नं वना। जिपिं च्याम्ह ति मुनाः सिलु वनागु। लँय् वाउँसे च्वंगु ततःघेगु कःनि धिब्छगःया निघे बी। ह्याउँथ्वँ धिब्छगःया न्याःसा त्वनां त्वने मफु। लँय् धुचापतिकं मियातःगु न्यानाः नँनं वना। अबलय् जिपिं बल्लाःपिं स्वम्ह प्यम्ह ति दु। पहाडया च्वकां लः कुहां वयाच्वनी। लँपु चाःहिलाः वनेमाः। जिपिं स्वम्ह प्यम्ह जानाः ततःग्वःगु ल्वहं ल्ह्वना हयाः लँपु दयेकाः न्यासि वनागु जितः थौंतले लुमं ।

अबलय् माःबती न्हियान्हिथं गुहेश्वरी वनीम्ह छम्ह दु। अनं लिहां वल कि वं लँय् जुक्वसित स्वां बिबिउँ वइ। स्वां काःपिंसं वयात धिब्छगः, ध्यबा निगः बिया थकी। व ध्यबा मुमुं वं बहाः पूजा हे न्यायेकल। अन अमृतानन्द व धर्मानन्द भन्तेपिंसं थःपिंसं च्वयाबिज्याःगु सफू छगू छगू सकल भक्तजनपिंत देछानाबिज्याःगु खः। उगु हे सफूत ब्वनाः जिगु नुगः नं बौद्ध धर्मप्रति क्वसाल। थौंतक जिं धर्मया खँ सयेके सीकेगु याना हे च्वना ।

More Stories Like this