दीक्षागुरु सत्वतारावज्र वज्राचार्यया लुमंति

मुनीन्द्ररत्न वज्राचार्य

बौद्ध जगतय् वज्रयानी धर्मगुरुया रुपय् तसकं चन्ह्याःम्ह मत्यवं मदुम्ह दीक्षागुरु सत्वतारावज्र वज्राचार्यया जन्म वि.सं १९७६ कार्त्तिक शुक्ल प्रतिपदा म्हपूजा कुन्हु बौ बालकवज्र वज्राचार्य व मां सिद्धिकुमारी (झ्यापुनानी) वज्राचार्यया कोखं येँया रत्नकीर्ति महाविहार मखंबहालय् जन्म जूगु खः। वसपोलया इहिपाः क्वाःबहाःया नानीमय्जु वज्राचार्य नाप वि.सं १९९१ सालय् जूगु खः। वसपोलं थःगु अमूल्य जीवन धर्मकर्म व व्यापारय् व्यवस्थित यानाबिज्यात। थौं वसपोलया पार्थिव शरीर झीगु न्ह्यःने मदयेधुंकल। थ्व संसारया रीतकथं जन्म, जरा व मरणया चक्र चाःहिलाच्वनी। जन्मनिसें मरण तकया संस्कार वसपोलया ज्याथजिथि जंक्व भीमरथारोहण, देवरथारोहण व महारथारोहण नापं स्वक्वः जंक्व यायेधुंकूगु खः। वि.सं २०६६ साल मंसीरया योमरि पुन्हि कुन्हु वसपोल परलोक जुयाबिज्यात। वसपोलया मृत्युं वज्रयान बौद्ध क्षेत्रय् छगू तःधंगु क्षति फयेमाःगु दु। वज्रयानी बौद्ध धर्म संरक्षण व समाज सेवायात कयाः थौं वसपोलया जीवनीयात लुमंकेगु सकल धर्मप्रेमीतय्गु कर्तव्य जूगु दु ।

सत्वतारावज्र वज्राचार्ययात लुमंकेबलय् दकलय् न्हापां वसपोल थःगु जीवनया बछि ई वज्रयानी बौद्धया तःधंगु पूजाआजा यानाः ब्यतित यानाबिज्याःगु जुल। अथेहे वज्रयान सम्बन्धी पुजाविधि सफू सूत्र, स्तोत्रपाठ तुतःसफू थःगु हे खर्चं प्रकाशित यानाः वितरण यानाबिज्यात। वसपोल गबलें मूलाचार्य व गबलें उपाध्याय जुयाः आपालं पूजा सम्पन्न यानाबिज्यात। वसपोल बौद्धधर्मया आपालं संघ संस्थाया सक्रिय कार्यकर्ता जुयाः थीथी सेवाय् समर्पित जुयाबिज्यात। थःगु धर्म, संस्कार, संस्कृति, परम्परा व पूजाविधि प्रति न्ह्याबलें चिउताः तयाबिज्यायेगु वसपोलया बानी खः ।

वसपोलं थःगु जीवनया बाल्यकालया इलय् प्रारम्भिक शिक्षा गुरु गोपाल पण्डितपाखें कौमुद्री अध्ययन यानाबिज्यात। वसपोल बौद्ध कर्म काण्ड स्वाध्ययन यानाः ज्ञान हासिल यानाबिज्यात। वसपोलया चचा व चचाप्याखनय् आपालं दक्षता दु। उकिं वसपोलं आपालं वज्राचार्य गुरुजुपिंत चचा चचाप्याखं स्यनेकने यानाबिज्यात। थौं वसपोलया शिष्य गुरुजुपिंसं चचा व चचाप्याखनय् दक्ष जुयाः थीथी पुजाआजाय् सहभागी जुइत सफल जुल। थथे चचा व चचाप्याखं स्यने फुपिं वज्राचार्य गुरुजुपिं थौंकन्हय् पतिंचाय् ल्याः खायेगु अवस्थाय् थ्यनेधुंकल ।

वसपोलं प्यक्वः तक चक्रसंवरया दीक्षा बियाबिज्यात। वि.सं. २०६६ साल जेष्ठय् वसपोलं प्यक्वःगु चक्रसंवरया दीक्षा बियाबिज्याःगु खः। थुवलय् थ्व च्वमि नं वसपोलयात दीक्षागुरु थापना यानाः दीक्षा कायेगु सौभाग्य प्राप्त जूगु खः। थ्व दीक्षा न्ह्यःनेलाःपिंत बी मखु। दीक्षा बी न्ह्यः गुरुं शिष्य परीक्षण याइ। दीक्षा काइपिंसं थीथी शर्त व नियम पालन यायेमाः। सत्वतारावज्र जिमि बाः फणीन्द्ररत्न वज्राचार्यया पाजु खः। उकिं वसपोल जिम्ह पाजुबाज्या जुल। वसपोलं थ्व च्वमियाके करिब छघौ न्यनेनिने यानाबिज्यात। जि पिने पिने वनेमाःम्ह जुयाः जिं नियम पालन याये फइ मफइ धकाः वसपोलयात शंका दुगु जुयाच्वन। जिं नियम पालन यायेगु विश्वास बिया। अले तिनि वसपोलं दीक्षा कायेगु अवसर बियाबिज्यात। थुबलय् जिं वसपोलयात मृदुभाषी, मिलनसार स्वभाव व विद्वत व्यक्तित्व दुम्ह गुरु धकाः म्हसीका। थ्व गुरु परीक्षा खः ।

नेपालय् महायानी बौद्ध धर्म अनुसार पंचदान (नरां) तःधंगु महादान खः। थ्वया लागि विशेष व्यवस्थापन व ध्यबा माः। सत्वतारावज्र वज्राचार्य वि.सं. २०३७ साल श्रावण कृष्ण पक्षय् पंचदान (नरां) यानाः थःगु उदार नुगः ब्वयाबिज्यात। थथेहे दान यायेगु झ्वलय् २०५८ सालय् षडक्षरी लोकेश्वर पूजा यानाः षडप्रकारया दान धकाः द्वःछिम्हं मयाक वज्राचार्य, भिक्षु, अनागारिका, बुराबुरि, अपाङ्ग, गरिब गुरुवा आदिपिंत दान प्रदान यानाबिज्यात। सुयातं भेदभाव मतसे अन्न, फलफूल, वसः, दक्षिणा दान यानाबिज्यात। थज्याःगु उदार भावनां दान प्रदान याइपिं मनूत तसकं हे कम जक दइ। वसपोलयात दान याना थें हानी जूगु मदु बरु भिंगु याःगु भिंगु ज्याया भिंगु हे फल धइथें पुण्यानुलाभ हे जुया वःगु दु। थ्वहे पुण्यया अनुशरण यानाः वसपोलं मणि चूड दहनय् सतः दयेकाबिज्यात, सक्व म्हासुख्वाः द्यःयाथाय् बसुन्धराया मूर्ति तयाबिज्यात। वैरोचन तीर्थया जिन विहारय् अक्षोभ्यया मूर्ति तयाः देगः दनाबिज्यात ।

थःगु हे जन्मस्थान रत्नकीर्ति महाविहारया (मखं बाहाः) छगू आगंया आगमय् च्वंगु आगंद्यः खुया यंकुसेंलि वसपोलं थःगु कुतलं ल्वहंया मूर्ति तयाबिज्यात। वसपोलया पूर्खा येँया हनुमानध्वाखा लाय्कूया कालभैरवया पूजारीपिं खः उकिं कालभैरवया मूर्ति जःखः अष्टमातृकाया मूर्ति स्थापना यानाः थ्व थाय्यात शोभायमान यानाबिज्यात। उलि जक मखु स्वयम्भूया आनन्दकुटी विहार च्वसं भगवान बुद्धया छगू विशाल ल्वहंया मूर्ति नं स्थापना यानाबिज्यात। वसपोलं थःगु छेँय् नं चैत्य स्थापना याना तःगु दु। अथेहे वसपोलया छेँ वज्रयानी पूजाया निंतिं थुगु बैगः क्वथाय् थीथी देवदेवीया चित्र ब्वयातःगु दु। गथे वज्रवाराही, बुद्ध, तारा, विघ्नाटक, भैरव व मेमेपिं द्यःपिनि तस्वीर तयातःगु दु। थथे ततःधंगु पूजाआजा यायेबलय् उखेथुखे वनाः पूजा याः वने म्वायेकेत अःपुइका बिउगु दु। थकथं वज्रयानी धर्म च्वन्ह्याकेगु ज्याय् वसपोलया मन क्वसाः ।

सत्वतारावज्र वज्राचार्यं थीथी संघसंस्थाया सक्रिय कार्यकर्ता जुयाः तन मन धन बियाः सेवा यानाबिज्याःगु दु। २०४३ सालय् झिंन्याक्वःगु विश्व बौद्ध सम्मेलनय् वज्रयानी बौद्धतय्पाखें प्रतिनिधित्व यायेत सत्वतारावज्रया मखंबहाःयागु छेँय् पं. बद्रीरत्न वज्राचार्यया धर्माधिकारत्वय् 'नेपाल महायान बौद्धधर्म संघ' स्थापना यानाः वसपोल अध्यक्ष जुयाः माःगु तक ग्वाहालि यानाबिज्यात। वि.सं २०४५ स पलिस्था जूगु 'वज्राचार्य संरक्षण गुथि' इ तःदँ तक उपाध्यक्ष जुयाबिज्यात ।

वि.सं २०५३ सालय् नेपाःया बौद्धत मुनाः पं. बद्रीरत्न वज्राचार्यया अध्यक्षताय् 'नेपाःया बौद्ध धर्म संघ' स्थापना जुल। थुगु संघं जातपातया भेदभाव मतसे वज्राचार्यया बेजातीय मिसापाखें दुपिं वज्राचार्यया कुलपुत्र व मेमेगु जातया कुलपुत्रपिंत प्रवज्या संवर (भिक्षुलुयेगु) बीगु क्रान्तिकारी ज्याय् उपाध्यक्ष जुयाः उदार हृदय क्यनाबिज्यात। अथेहे वसपोलया थःगु विहार रत्नकीर्ति महाविहारया संरक्षण समितिया अध्यक्ष जुयाः विहारया चक्रेश्वर जुयाः पूजा क्रिया कर्म यानाबिज्यात। वसपोल अन्तर्राष्ट्रिय ख्याति प्राप्त बौद्ध संस्था 'धर्मोदय सभा' या वज्रयानपाखें धर्मानुशासक जुयाबिज्यात। परम्परागत धार्मिक क्रियाकलापय् नं वसपोलया संलग्नता दु। वि.सं. २०४३ सालया पूर्व सेवाः खलःयात न्ह्याका यंकेगुली नं वसपोलया विशेष सहयोग दु। वि.सं २०५२ सालय् विजेश्वरीइ जूगु महासंवर पूजाय् (७२ म्ह संवर) वसपोलं उपाध्याय निर्वाह यानाबिज्याःगु खः। थथेहे ने.सं. १११६ स हेवज्रया चक्रपुजाय् (सप्तदशात्मकपुजा) उपाध्यक्ष जुयाबिज्यात। २०५३ असारय् महावलिपूजाय् मूलाचार्य जुयाबिज्यात। ने.सं. १११७ कछलाय् सक्वया वज्रयोगिनी देवी म्हासुख्वाः माजुया जीर्णोद्धारया लसताय् जूगु अहोरात्र पूजाय् प्रमुख गीताचार्य जुयाबिज्यात। थुकथं नेपाः या महायान वज्रयान बौद्ध धर्मया आपालं पूजा आजाय् सहभागी जुयाः पूण्यकार्य यानाबिज्यात ।

वज्रयान बौद्ध धर्मयात प्रचार यानाः लिपा तकं ल्यंकातयेया लागिं वज्रयानी पूजाविधि व स्त्तोत्र पाठया सफू थःगु हे खर्चं प्रकाशित यानाः निःशुल्क इनाबिज्यात। वसपोलं प्रकाशित यानाबिज्याःगु सफू:
१. पंचरक्षा पाठ सूत्र - नेपालभाषानुवादक आदिवज्र वज्राचार्य प्यक्वःगु संस्करण तक। २. बौद्ध स्त्तोत्र संग्रह - न्याक्वःगु संस्करण तक। ३. भद्रचरी स्त्तोत्र - नेपालभाषा अनुवाद सहित। ४. पंचदान विवरण - च्वमिः पं.बद्रीरत्न वज्राचार्य-नरां पंचदानया लसताय्। ५. भैरवपूजा - सं.पं.बद्रीरत्न वज्राचार्य। ६. वज्रयानया पूजाविधि - स.फणीन्द्ररत्न वज्राचार्य (निक्वःगु संस्करण) ।

सत्वतारावज्र वज्राचार्यं लोट्स रिसर्च सेन्टरया ग्वसालय् जूगु स्वक्वःगु नेवाः बौद्ध संस्कृति संरक्षण गोष्ठीइ 'नेवाः बौद्ध समाजय् मृत्यु संस्कार' ज्यापौ न्ह्यब्वयाः नेपाःया संस्कृतिया परम्परा न्ह्यब्वयाबिज्यात। थुकथं झीसं सत्वतारा वज्र वज्राचार्ययात थीथी पक्षं म्हसीकेफु। भगवान बुद्धं धयाबिज्याःगु दु 'रुपं जीरति मच्चा नं नाम गोत्तं न जीरति' अर्थात बाह्य रुपं खनीगु फुक्क रुप धर्म आदि जीर्ण जुयाः लोप जुयावनी तर नां गोत्र लुमंके कथं लिपा तक नं ल्यं दयाच्वनी। थथेहे सत्वतारा वज्र वज्राचार्यं यानाबिज्याःगु धार्मिक कार्य तथा लोककल्याणया ज्या वसपोलयात लुमंके माःगु कारण जुयाच्वंगु दु। नेपाःया वज्रयानी बौद्ध परम्परायात गुरुजुपिं व जजमानपिंसं श्रद्धा तयाः संरक्षण व संवर्धन याना तयेमाः धइगु वसपोलया इच्छा खः। थौ वसपोल झीगु न्ह्यःने मदये धुंकल। वसपोलया मृत्युं बौद्ध जगतय् छगू तःधंगु अभाव महसुस ुजुयाच्वंगु दु। गथे वसपोलं तन मन धन बियाः महायानी वज्रयानी बौद्ध धर्मया संरक्षण संवर्धन यानाबिज्यात झीसं नं वसपोलया गुण धर्मयात अनुशरण याये माःगु दु। न्हियान्हिथं लोपोन्मुख जुयाच्वंगु वज्रयान बौद्ध धर्मया संरक्षण याये माःगु दु ।

More Stories Like this