विपक्षीइ च्वनाः नं ज्या याये जिउ

सुरेश मानन्धर

प्रधानमन्त्री माधव नेपाललिसे आः नं 'जोरी खोजे यायेगु' धइगु माओवादीया लागिं मुर्खता प्रदर्शन बाहेक मेगु छुं जुइ मखुत। छाय्धाःसां माधव नेपालया सरकार नेपाःया इतिहासय् हे दकलय् निकम्मा व कमजोर सरकारया इतिहास कायम यायेगु लँय् द्रुतगतिं ब्वाँय् वनाच्वंगु दु। थज्याःम्ह कीर्तिमानी निकम्मा सरकारलिसे टक्कर कायेगु धइगु टक्कर काइम्हेसिया हे मुर्खता सिबाय् मेगु छु जुइ फइ?

माधव नेपालया सरकारं छुं मयाः धकाः धायेगु नं आः बेकार जुइ। छाय्धाःसां थ्व सरकारयाके छुं यायेगु अधिकार नं मदु। प्रधानमन्त्री माधव नेपालयात छुं यायेगु अधिकार वय्कःयात प्रधानमन्त्री दयेकूपिं 'गडफादर'तय्सं बियातःगु मदु। मेगु ला छु खँ, आः जि प्रधानमन्त्री जुइ मखुत धकाः राजीनामा बीगु अधिकार तक नं प्रधानमन्त्रीयाके मदु। एमालेया नेता केपी ओलीं धाये हे धुंकल, माधव नेपालं ला न्याक्वः तक पदं राजीनामा बी धकाः धायेधुंकूगु खः, तर थम्हं पना बिया। अर्थात्, प्रम नेपालं न्याक्वः तक बियादीगु राजीनामायात खड्ग ओलीं अस्वीकार याना बीधुंकूगु जुयाच्वन। गुम्ह प्रधानमन्त्रीं थःगु राजीनामा तक नं राष्ट्रपतियात बी न्ह्यः मेगु छुं 'निकाय'पाखे स्वीकृति कायेमाःगु बाध्यता दु, अज्याःम्ह प्रधानमन्त्रीं थ्व देशय् छुं याइ धकाः गय् यानाः विश्वास यायेगु? थ्व कदापी सम्भव मदुगु खँ खः ।

थज्याःम्ह छम्ह निरीह मनूलिसे नं आः राजीनामा मबिउसा थथे याये, अथे याये धकाः टक्कर कयाच्वनेगुया औचित्य आः समाप्त जुइधुंकल धाःसां जिउ। माओवादीं भाजु माधव नेपालया राजीनामा फ्वंगु इलंनिसें वयाः थौं तकया दुने गुलि नं घटनात घटित जुल, उकिं माधव नेपालया हैसियत व नियतया बांलाक हे भन्डाफोर जूगु दु। वास्तवय् माधव नेपाल सत्ताय् च्वनाः नं गुलि शक्तिहिन धइगु खँ आः तकया दुने पूर्ण रुपं हे पुष्टि जुइधुंकूगु दु। माओवादीं राजीनामा फ्वनाः वय्कःयात जनताया न्ह्यःने गुगु नांगां थना बिउगु खः, व वास्तवय् प्रधानमन्त्रीया राजीनामा वःगु सिबें नं तःधंगु उपलब्धी खः। प्रधानमन्त्री राजीनामा मबिल धकाः माओवादी निराश जुइमाःगु छुं हे आवश्यकता मदु ।

छाय्धाःसां माओवादीं प्रधानमन्त्रीया राजीनामायात न्ह्यःने तयाः न्ह्याकूगु राजनीतिक अभियानं थ्व देय्या नेता, व्यवस्था व राजनीतिक प्रणाली गुलि भ्वाभः धइगु खँ बांलाक हे उजागर जूगु दु। यदि माओवादीया लागिं सत्ता सिबें नं जनताया जागरण महत्वपूर्ण खँ खःसा वं राजीनामापाखें प्राप्त जुइगु उपलब्धी सिबें नं उच्चस्तरया उपलब्धी चूलाकेधुंकूगु दु ।

मेगु खँ, आः प्रधानमन्त्रीया राजीनामा वहे वःसां छु यायेगु? प्रधानमन्त्री नेपालं राजीनामा बि हे बिउसां वयां लिपा माओवादी नेतृत्वया सरकार गठन जुइ तसकं थाकुनि। अझ धाये, सम्भावना हे मदुनि। यदि सम्भावना दयाः माओवादीया सरकार गठन हे जुल धाःसां उकिया अर्थ छु दइ? छाय्धाःसां थौंया इलय् सरकारय् वंसां नं माओवादीं छुं याये फइगु अवस्था मदु। खास यानाः शान्ति प्रक्रिया व संविधान च्वयेगु ज्याय् सरकारय् च्वनाः नं छुं याये फइ मखु। सेना समायोजनया ज्या माओवादीं गथे चाहे जूगु खः अथे जुइगु अवस्था मदु। यदि उकी माओवादीं यकःति याये त्यन धाःसा एमाले व कांग्रेस हानं छप्पँ जुयाः अथे याके बी मखु। माओवादीयाके पूर्ण बहुमत मदुगु कारणं वं चाहे जू थें मजुइगु निश्चित खः। अथे जुइक जुइक नं यदि माओवादीं जबर्जस्ती यात धाःसा उकिं एमाले व कांग्रेसयात जक मखु नेपाली सेनायात समेत छथाय् च्वं वयेत बाध्य याना बी। राजनीतिइ फयांफछि दुश्मनयात फुटे यायेगु हे जक रणनीति म्हितेमाः, उमित मिले यायेगु नीति ज्वन धाःसा वयागु राजनीति असफल जुइगु निश्चित खः। थज्याःगु कुटनीति वामपन्थीतय्सं उलि मसिउ गुलि कि नेपाली कांग्रेसं सिउ। वर्तमान राजनीति जक स्वयेगु खःसां नं कांग्रेसं बरु सत्ताया लोभ त्वःताः जूसां एमाले व माओवादीयात फुटे यानातःगु दु। एमाले व माओवादी निगुलिं वामपन्थी पार्टी जूगुलिं उपिं निम्हेसित छगू हे खेमाय् मतयेगु रणनीति माओवादीं ज्वंगु खः। वास्तवय् गिरिजाप्रसादं माधव नेपालयात अथें प्रधानमन्त्री दयेका थकूगु मखु। छगू वाम सत्ताय् व मेगु वाम विपक्षय् च्वन धाःसा उपिं निम्हेसिया दथुइ ब्वलनीगु द्वन्द्व धइगु हे कांग्रेसया खाताय् जम्मा जू वइगु ब्याज खः। कांग्रेस थौंकन्हय् थज्याःगु हे चलनचल्तीया ब्याज दर स्वयां चर्कोगु ब्याज नयाः सत्ताया अंशियार जुयाच्वंगु दु ।

थ्व इलय् माओवादी सत्ताय् वना धकाः वं छुं जुइगु खने मदु। बरु विपक्षीइ च्वनाः ज्या यानाच्वन धाःसा सरकारयात न्ह्याबलें हाथ्या व ख्याच्वः बियाच्वने दइ। बरु जिउसा थ्व इलय् माओवादीं थः कार्यकर्तायात जनताया छेँय् छेँय् छ्वयाः उमिगु घरेलु ज्या समेत याना बीगु, गामय् वनाः ज्याला मकासे बु पालेगु अथवा वा पीगु ज्या याना बीगु, चिचीधंगु सिंचाई याना बीगु, शहरपाखे लःया समस्या दु अन श्रमदान यानाः ट्यूबवेलत दयेका बीगु, ट्राफिक जामया समस्या हल याना बीगु, चान्हय् गस्ती यानाः सुरक्षा प्रदान यायेगु आदि थेंज्याःगु ज्या याना बिल धाःसा जनताया दथुइ लोकप्रिय जुइ। माओवादीं न्ह्याबलें नं भेला-बैठक सःतीबलय् 'जिमित ग्वाहालि यायेमाल, जिमित चन्दा बिया बी माल' धकाः जक व्यापारी, सर्वसाधारणयाके फ्वनेगु याइ। आः छक्वः अज्याःगु हे भेला यानाः 'जिमिसं छिकपिंत छु ग्वाहालि याना बी माल?' धकाः न्यनाः ग्वाहालि चूलाका बीगु ज्या यात धाःसा सरकार सिबें नं माओवादी जनप्रिय जुइ। माओवादीयाके लखौं कार्यकर्ता दुसां यदि जनतायात माःबलय् पिहां मवइगु खःसा उकिया छुं अर्थ मदु अले माओवादीं नं उकिया धाक मक्यंसां जिउ ।

उकिं थ्व इलय् माओवादीं सत्ताय् च्वनाः मखु विपक्षीइ च्वनाः जनताया सेवा यायेगु उदाहरण क्यनेगु व मेखे संविधानसभा दुने न्हूगु संविधान व शान्ति प्रक्रियाय् जक पूर्ण ध्यान बियाः न्ह्याः वनेगु न्हूगु रणनीति ज्वंसा वहे दकलय् सामयिक पलाः जुइ ।

More Stories Like this