पटाचारा स्वयेधुंकाः ताःगु खँ

राकेश महर्जन

नेवाः मिसा। नेवाः मिजं। उमिगु न्हापांगु म्हसीका खनेदइ - उमिसं पुनातःगु लंपाखें। मिसा लं - हाकु पतासि। पुतु लं। जनी। ह्याउँगु सचिका। अले तिसा। तायोमाः, भिम्पूमाः, सिखः, माकःसि, लुँचरि आदि। तुति जाय्क अलः अले तपुगु कलि। ल्हातय् वहःया अंगू। मिखाय् अजः। द्यइके वनीम्ह जूसा ल्हातिइ कलः। थुलिं क्यनी व छम्ह नेवाः मिसा।
तपाःलं, सुरुवाः। इस्कोट व हाकुगु तपुलि। तुयुगु जनी। हाकुगु लाकां अले न्हाय्पनय् स्वां। जात्रापात्राय् धिमे, खिं, भुस्याः थाइम्ह। बाँसुरी नं पुइम्ह। भ्वजय् धाःसा अय्लाः त्वने हे माःम्ह। थुकिं खने दइ छम्ह नेवाः मिजंया म्हसीका।
अले थुमिसं ल्हाइगु भाय् - नेवाः भाय्। फयांफत्तले 'आयातित' खँग्वः मदुगु। थुमि जःखःया थाय्बाय् नं नेवाः पहःया हे। फयांफत्तले पुलांगु छेँ। सँझ्याः, तिकिझ्याः खनेदुगु। झ्यालय् मल्तामाः, वाउँचामाः, कःनिमाः ।

सिमेन्टया आधुनिक छेँ फयांफत्तले खने मदु। चुक, बहाः, ननि - अप्पा व ल्वहँतं छिनातःगु। छकू नेवाः क्वथा सँझ्याः खनेदुगु। सुकू लानातःगु। पुलांगु सन्दू, त्वाःदेवा, सुकुन्दा दुगु। नेवाः भुतुली सकभर चाया भुतू दु। कँय्या देय्मा। सुकू लानातःगु। फ्यतुनाः ज्यःनः बेलि याइगु। करुवा, आम्खोरा, लःया निंतिं। नेवाः कासा म्हितेमाल धाःसा घ्वाइँकासा, तेलकासा, सुलाकासा। मिस्तय्गु निंतिं 'स्पेशल' गट्टिकासा। मिसा-मिजं नापलाके माःसा जक कानाकाना पिच्चा ।

च्वय्या खँ ई, थाय्बाय् व मनू स्वयाः पानाच्वनी। तर समग्र, थ्वहे जुयाच्वनी। मुक्कं नेवाः म्हसीका खंकेफइगु लु। तर थथे खंके फइगु गन? न्ह्यसः दनेफु। थौंकन्हय्या बजाः, सहर, गल्ली, छेँय् ला थथे मखना। झीसं केवल खंकाच्वना - सांस्कृतिक जुलुस, र्‍याली, रङमञ्च, म्युजिक भिडियो अले फिल्मय् जक। थुमिगु निंतिं थ्व छगू 'प्याकेज' जुया बी। नेवाःया म्हसीका प्रदर्शनया 'प्याकेज' ।

विषयवस्तु फिल्मपाखे केन्द्रित याये। छगू निगू अपवाद त्वःताः थ्व 'प्याकेज' दुथ्याःगु आपालं नेवाः फिल्म दु। कथावस्तु न्ह्यागु जुइमा, 'नेवाः प्याकेज' मदुगु फिल्म नेवाः फिल्म हे जुइ मखु, थथे बिचाः याइपिं निर्माता, निर्देशक नं दु। दकलय् न्हापांगु नेवाः फिल्म 'सिलु', अनं लिपाया 'राजमति'। थुमिगु सफलतां नं थ्व 'प्याकेज'यात नेवाः स्वकुमि दथुइ सफल याना बिल। नकतिनि पिदंगु न्हूगु फिल्म 'पटाचारा' थ्वहे 'प्याकेज' सहितया फिल्म खः। थुगु 'प्याकेज'यात बांलाकेगु निंतिं निर्माता व निर्देशकया आपालं मेहनत खने दु। स्वकुमितय्सं फिल्म ययेकूगु स्वये उमिगु मेहनत नं ताःलाःगु खने दु। तर फिल्मया मुख्य कथावस्तु स्वयेगु खःसा थ्व बुद्धकालीन ईया जःखः न्ह्यानाच्वंगु दु। उबलय्या 'श्रावस्ती नगर' दुगु ई। थुथाय् नं नेवाः म्हसीकाया 'प्याकेज' ल्वय्क क्यनेफुगु निर्देशकीय खुबी खः। तर थ्व हे 'निर्देशकीय खुबी' फिल्मया 'क्रिटिकल गल्ती' जुयाबी। समीक्षकयात थ्व खँ 'मिखाया धू' जुइफु ।

'पटाचारा' नां छगू त्वःताः मेगु सकतां काल्पनिक खः - फिल्म सुरु जुइ न्ह्यः सुचं क्यनी। कल्पना धायेवं अन फुक्क अयथार्थ जक दइगु मखु। 'हिराया पहाड' कल्पना जुइफु। तर 'हिरा' व 'पहाड' यथार्थ खः। सत्य खः। यथार्थया संयोजनं हे कल्पना जुइगु खः। कल्पना सत्यताय् आधारित जुइ। जुइमाः। कल्पना हे जूसां फिल्मया कथानकं बुद्धकालीन ई, अनया परिवेश, मनूतय् रहनसहन मालाच्वनी। तर उकियात नेवाः म्हसीका सहितया 'प्याकेजं' पर्केगु ज्या थन जूगु दु ।

नेवाः फिल्मय् लगानी याइपिं आपाः मदु। दुपिनि नं बजेट म्हो। फिल्म दयेकेत मदयेक मगाःगु ज्या खँय् हे लगानी फुइ। अले फिल्म सम्बन्धी अनुसन्धान यायेगु निंतिं बजेट ग्व? तयारी अवस्थाय् दुगु छेँ-क्वथाय् सुटिङ क्वचायेके माली। माःकथंया 'सेट निर्माण' याये फइ मखु। स्पेशल इफेक्ट नं तापागु खँ जुया बी। तप्यंक धाये - छगू सीमितताय् नेवाः फिल्म निर्माण जुयाच्वंगु दु। थ्व छगू खायूगु सत्य। थुज्वःगु अवस्थाय् छाय् पौराणिक, ऐतिहासिक, काल्पनिक विषयवस्तु ज्वनाः फिल्म निर्माण जुयाच्वन? समसामयिक न्ह्यसः जुइफु। खः, थुज्वःगु विषयया नं नेवाः फिल्म माः। तर उगु विषययात गुलि न्ह्यब्वये फइगु खः, सीमितता दुने च्वनाः उलि याये फइ मखु। विषयवस्तुयात खःकथं न्ह्यब्वयेगु क्षमता दयां नं आवश्यक पूर्वाधार मदया बी। अले मगाःमचाः याइगु कुतः फजूल जुया बी। थुकिया निंतिं पाय्छि ई अझं मवःनि। उकिं समसामयिक, यथार्थपरक व चरित्रप्रधान फिल्म निर्माण जूसा म्हो लगानीयात आपालं ज्याखँय् छ्यले फइ। ऐतिहासिक, पौराणिक धयातःगु फिल्मया निंतिं गुगु लगानी, मेहनत, शीप छ्यलाच्वंगु दु वपाखें थौंया समसामयिक बाखनय् आधारित फिल्म दयेकूगु जूसा लिच्वः तुलनात्मक रुपय् आपालं बांलाइगु खनेदु ।

rakesh.bhaju@gmail.com

More Stories Like this