विश्वशान्तिया ताःचा शून्यवाद

लोकबहादुर शाक्य

कुशलतां सदा कल्याण:
सही कुशल धइगु मनयात स्वच्छ सफा याना तये फत कि दइगु जुल। अझ मनय् मंगल मैत्री-भावना ब्वलंका च्वने फयेमाः। द्वेष-दौर्मन भावना तयाः कडा कठोर खँ ल्हात कि मन शुद्ध जुइ मखुत। अले सुख शान्ति नं दइ मखुत। स्नेह सद्भाव बिलिबिलि जालकि अनिवार्य रुपं शान्ति-चैन ब्वलनीगु जुल। हानं सौमनस्यं जाःगु मन स्वतः सुखी जुयाच्वनीगु जूसा दौर्मनस्यं जाःगु मन स्वतः दुःखी जुइगु जुयाच्वन। थ्व प्रकृतिया अटुट नियम खः। थुकियात हे ऋत तथा धर्म नियामकता नं धयातल। थ्व प्रकृतिया अचूक नियम, ऋत व धर्म नियामकता प्रति न्ह्याबलें जागरुक जुयाः मनय् सौमनस्यं जायेकाच्वनेगु अले दौर्मनस्यं तापाका छ्वयेगु कुतः याना च्वनेमाःगु जुल। थज्याःगु आचरण हे सही कुशल खः अले थःगु हे यथार्थ मंगल ।

कुटिलतां सदां पश्चाताप:
सरलता चित्तया विशुद्धि खःसा कुटिलता खिति थाःगु फोहोर खः। हानं कुटिलता रुपी मलीनता अनर्थकारिणी खःसा विशुद्धता सर्वार्थ साधिनी खः। अझ कुटिलता सर्वहित नाशिनी खः अले सरलता सर्व हितकारिणी जुयाच्वन। थःगु जक मखु सकलया हित सुख साधना जुयाच्वंगुलिं सरलता नालाः कुटिलता त्याग यायेमाःगु जुल। नैसर्गिक स्वच्छ मन स्वभावं हे सरल जुइ। सरलता मंत कि स्वच्छता दइ मखुत। सरलता मदइगु कारणपाखें निरन्तर सचेत जुयाः च्वनेमाःगु जुल। थुकिया स्वंगू कारण धइगु तृष्णा, अहंमन्यता तथा दार्शनिक दृष्टि (तण्हा-मान-दिटिठ) थुपिं स्वंगू मध्यय् गुगुं नं छगुली आशक्त जुलकि सरलता-स्वच्छता छखे लाःवनेफु। अले सुख-शान्ति विहीन जुयाः दुःखया लकसय् फँसे जुइगु जुल ।

अन्धमान्यता अननुकरणीय:
विपश्यना आचार्य सत्यनारायण गोयन्काकृत 'धर्म आदर्श जीवन का आधार' सफुली न्ह्यथनातः कथं गुलिं वस्तु, व्यक्ति अथवा स्थिति प्रति तृष्णा दत अले आशक्ति जुल कि व प्राप्त यायेत नापं अधिकार जमे यायेत क्वह्यंगु तरिका नं अपने याइगु जुयाच्वन। खुइगु, डकैती, झूठ, छल, प्रपंच, धोखा आदि अकुशल ज्याखँ नं याइगु जुयाच्वन। उलि जक मखु तृष्णाया प्रभावं तं, रोष, द्वेष, द्रोह, दौर्मनस्य आदि दुर्भावना ब्वलंकीगु नं जुल। लिच्वः कथं सुख शान्ति मदयाः मनया सरलता नं नष्ट जुइगु जुयाच्वन। हानं 'जि जिगु' धइगु भावना प्रति आशक्ति जुलकि मिथ्या कल्पित, सुरक्षा व हितसुखया निंतिं अनेक दृष्कर्मपाखें न्ह्यज्याइगु जक मखु थःगु खँ माने मयाइपिं लिसे ल्वापु यानाः क्वःथलेगु म्वाःमदुगु कुतः न. याइगु जुयाच्वन। फलस्वरुप थःगु हे हानि जुइगु जुल। थुगु हे कथं सांप्रदायिक मान्यता प्रति आशक्त जुल कि संकीर्णताया शिकार जुयाः सहज सरलतायात बांमलाक असर जुइगु जुयाच्वन। अझ अन्धमान्यता, कर्मकाण्ड तथा पिनेया आडम्बर प्रति आशक्त जुयाः न्ह्यज्यात कि कल्याणया लँपू बन्द जुइगु जुल। अले साम्प्रदायिकताया दास जुया थम्हेसिनं यत्थें यायेगु जिराहा पहलं यानाः थःगु स्वाभाविकता, सहज सौंदर्य नं नष्ट जुइगु जुयाच्वन ।

स्वहित व परहित हे महामंगल :
कुटिलता, कठोरता अभिमान, ग्रन्थि बन्धन खःसा सरलता, मृदुता, निरभिमानितां ग्रन्थि विमोचन जुइगु जुयाच्वन। ग्रन्थि बन्धन तःधंगु दुःखदायी खः। सच्चा सुख ला ग्रन्थि विमोचनय् दु, विमुक्तिइ दु। गबलय् सरलता मदयेक कुटिलता अपने याइ उबलय् मानसिक असन्तुलन जुइगु जुयाच्वन। थ्व धइगु बेचैनी, अशान्ति ब्याकुलता ब्वलनीगु जुल। थुइके माःगु यथार्थ खँ ला मन सहज सरल अवस्थाय् लातकि मृदु, मधुर, सौम्य, स्वच्छ, शीतल शान्त जुइगु जुल। म्ह नं हल्का-फुल्का तथा पुलक-रोमाञ्चं भय्बियाच्वनी। थ्वया लिच्वः कथं प्रीति-प्रमोद व सुख-सौंहार्द नं दइगु जुल। अले आन्तरिक प्रीति सुख मैत्री व करुणाया रुपय् पिने प्रकट जुयाः थःगु सुख शानित मेपिंत नं इना बियाः जःखः व छचाःखेरंया दक्व वायुमण्डल नं प्रसन्न मुद्राय् ब्वलनीगु जुयाच्वन। उकिं आत्महीत परहित व सर्वहितया निंतिं महा अमंगल रुपि कुटिलता त्याग यानाः महामंगल रुपि सरलता नाला कायेमाःगु जुल ।

विश्व शान्ति निंतिं सरलता
थुपिं ज्ञानवर्धक खँयात दुनुगलं चिन्तन मनन यायेबलय् बज्रयानया प्रगतिशील आधारत सर्वप्रकारं जगतहित, समानता व धर्म समन्वय सिद्धान्त ध्वाथुइकाः ब्यवहारय् छ्यलेमाःगु अनिवार्य जुल। थ्व उच्चस्तरया धर्म दर्शन कार्यान्वयन यायेत आदरणीय गोयन्काजुया उक्ति 'बुद्ध धर्म धर्म मखु हिन्दू धर्म धर्म मखु, क्रिश्चियन धर्म धर्म मखु, मुश्लिम धर्म धर्म मखु, धर्म धर्म खः' धइगु खँपु वाःचायेकेमाःगु जुयाच्वन। थुगु धापूया आशय खः छगू जक धर्मय् आशक्ति जुल कि साम्प्रदायिक भावना पिदनेफु। थःथःगु धर्मसंस्कृति माने याःसां मेगु धर्म प्रति अन्यथा मथुइकुसे सेवा यायेगु मैत्री करुणा समान भावना ब्वलंकेगु हे खः धइगु थुइकाः व्याक्कं धर्म प्रति समन्वय भावना ब्वलंके फःसा तिनि विश्वशान्तिया निंतिं योगदान जुइगु जुल।

कुटिलता व जटिलताया चुपि 'शून्यता'
प्रज्ञापारमिता दर्शनया मू सिद्धान्त शून्यता ज्ञान खः। संसारय् गुगुं नं बस्तु जीवया कल्पित नां दयाच्वनी। पदार्थ वा प्राणी अनित्य जूगुलिं वास्तवय् दुगु मखु। 'जि जिगु' धइगु नं नां जक खः। यथार्थ मखु। थ्व कल्पित स्वभावया नांयात निःस्वभाव वा शून्य धयातःगु खः। सारा बस्तु वा जीवय् दयाच्वंगु नां जक लिकाये फतकि वस्तु वा जीवत अनिर्वचनीय स्वभाव जुइगु जुल। जड वा बस्तुया नांपाखें जुइगु दक्व आशक्ति क्षीण जुया वनीगु जुल। अले स्तुति, प्रशंसा तथा निन्दापाखें जुइगु अभिमान, तं आदि बिलीन जुयाच्वनीगुलिं थ्व उच्चस्तरया सिद्धान्त ध्वाथुइकाः व्यवहारय् छ्यले फयेके माल। थुकथं कुटिलता हाकुतिनाः सरलतां जीवनय् थाय् काइगु जुल ।

More Stories Like this