कायम याये शान्ति व मैत्री

कृष्ण प्रजापति

राजनीतिक अदूरदर्शिताया कारणं देश आः हाकनं छक्वः संवैधानिक संकटय् लाइगु स्थिति दु। ताः ई न्ह्यवंनिसें राजनीतिक पार्टीतय्सं थीथी कथंया उपाय मालाः संबैधानिक संकट मवयेकेगु कुतः यानाच्वंगु खःसां च्वः धाःसा अझं लुइके फयाच्वंगु मदु। थौं देशय् शान्ति व मैत्रीया भजन थ्वयाच्वंगु दु। २५५३ क्वःगु बुद्ध जयन्ती माने यानाच्वंगु दु। मेखे बुद्ध जयन्तीया कन्हय् कुन्हुंनिसें हे न्हूगु संविधान महल धकाः छुं उथलपुथल जुइगु खः लाकि धकाः ग्याःचिकु नं जुयाच्वंगु दु। थ्व ई धइगु देशय् छु जुइ गथे जुइ धकाः सकसिनं चिउताः प्वंकाच्वंगु ई खः। थ्वहे इलय् थीथी उपायत नं खने दयाच्वंगु दु। राजनीतिक सहमतिया आधारय् थ्वहे सरकारयात निरन्तरता बीगु, माओवादी नापं तयाः राष्ट्रिय सरकार नीस्वनेगु वा नेपाली कांग्रेसया नेतृत्वय् न्हूगु सरकार स्वनाः जूसां संविधानसभायात निरन्तरता बीगु ।

खास यानाः विदेशीया चलखेल अप्वइ धकाः हे संविधानसभाया म्याद थप यायेमाःगु स्थिति दु। यदि संविधानसभा हे विघटन जुल, निष्त्रिय जुल वा थुकिं छुं अधिकार मदइगु जुल धाःसा राष्ट्र धात्थें खयेक हे संकटय् लाइगु निश्चित दु। थ्वहे इलय् पुलांम्ह जुजु ज्ञानेन्द्र शाह नं देशय् खने दयावःगु अस्थिरया लबः काये दइ ला धकाः सक्रिय जुया वःगु दु। प्रतिगमनकारी शक्तिं छ्यं ल्ह्वनेगु ह्वःताः झी राजनीतिक पार्टीया नेतातय्सं हे बियाच्वंगु खः। प्रधानमन्त्री थेंज्याःम्ह देय्या जिम्मेवार नेतां हे थम्हं संविधानसभा चाहे जुयागु मखु धकाः न्ववाना हःगु दु। आः थ्वहे खँय् विपक्षी दल माओवादीं प्रमयात महाभियोग तयाः जूसां चीकीगु मखुला धकाः नं न्हूगु सम्भावना खने दयावःगु दु ।

शान्ति व मैत्री कायम यायेत फुक्कं पार्टी छथाय् च्वनेमाःगु थ्व इलय् नं थीथी राजनीतिक पार्टीया नेतातय्गु थःथःगु हे अडान कायम जुयाच्वंगु व राजनीतिक निकासया लागिं उपाय लुया मवःगु कारणं राष्ट्र थौं नं अन्यौलय् दु। थ्व इलय् छुं छगू दलया जक सिद्धान्त व धारणायात न्ह्यःने हयेगु मयासे राष्ट्र बचाऊ अभियानय् लगे जुइमाःगु खनेदु। संवैधानिक संकट मवयेकेगु निंतिं वा न्हूगु संविधान दयेकेत संविधानसभाया म्याद थप यायेगु निंतिं राजनीतिक दलतय्सं थःपिनि दलगत स्वार्थ त्वःताः जूसां शान्ति व मैत्री कायम यायेमाःगु ई वयाच्वंगु दु। भगवान बुद्धया शान्ति कायम यायेगु सूत्रयात थौं राजनीतिक दलतय्सं नं मनन यायेगु ई वयाच्वंगु दु। बुद्ध थें शान्तियात हे जीवन पद्धति तायेकीपिं झी राजनीतिक पार्टीया नेतात नं जुइ फयेकेमाः।
माओवादी थेंज्याःगु संविधानसभाय् दकलय् तःधंगु पार्टीनिसें चिचीधंगु पार्टीं तकं आः निदँया दुने न्हूगु संविधान तयार याये मफइगु जुइवं छु यायेगु धइगु चिन्ता व राष्ट्रय् बाह्य हस्तक्षेप व संवैधानिक संकट मवयेकेगु धकाः कुतः जुयाच्वंगु इलय् राजनीतिक निकास मालेत नं राजनीतिक दलया स्वार्थ त्याग यानाः क्यनेमाःगु खने दयाच्वंगु दु। आः नं जि वामपन्थी, जि प्रजातान्त्रिक शक्ति धकाः अलग्ग अलग्ग खेमाय् च्वनाच्वनेगु धइगु राष्ट्रयात अलमल यायेगु जक जुइ। थ्व इलय् देशय् संकट हे शुरु जुइन धकाः थीथी कथंया अनमेल खँ त्वःताः राष्ट्रयात न्ह्यज्याकेगु खँय् ध्यान केन्द्रित यायेमाः। उकिया लागिं जेठ १४ गते लिपा नं छु यात धाःसा संवैधानिक संकट मवइगु खः धइगु खँ माले फयेकेमाः। थ्व घडीइ संविधानविद्तय्सं अन्तरिम संविधान २०६३ या धारा ८२ पाखें हे वर्तमान संविधानसभा न्हूगु संविधान जारी मजूतलेया लागिं कायम जुइ धइगु खँ लुइकूगु दु। यदि थथे जुल धाःसां संविधानसभा कायम जूसां सक्रिय धाःसा मजुइगु स्थिति दु। उकिं संवैधानिक संकट शुरु जुइ न्ह्यः हे राजनीतिक सहमति कायम यानाः संविधानसभायात हाकनं सक्रिय यायेगु उपाय मालेगु खँय् राजनीतिक दलतय्सं पहल यायेमाः ।

राष्ट्रपति शासन, सेना समायोजन, सरकारया नेतृत्व थेंज्याःगु थीथी खँय् तत्काल हे छगू रोडम्याप दयेकाः ज्या न्ह्याकेमाःगु खनेदु। संविधासभाया म्याद थप यायेगु वा याये म्वायेक नं उकियात सक्रिय याना तयेगु खँय् राजनीतिक सहमति कायम यायेमाः। संविधानसभाया चुनावय् निगू थासं बूम्ह माधव नेपालयात गथे राजनीतिक सहमतिया आधारय् संविधानसभाया सदस्य दयेके फत आःया संकटय् नं अथे हे राजनीतिक सहमति कायम याये फत धाःसा आः नं संवैधानिक संकट वये हे धुंकूगु खःसां उकियात टरे याये फइगु स्थिति मदुगु मखु। थःपिनि सरकार मवःतले संविधान दयेकेगु ज्या हे याके बी मखु धकाः जिद्दी यायेगु ई नं मखु थ्व। न त संविधानसभा अवरुद्ध यानाः सतकं मेगु संविधान जारी यायेगु ई खः थ्व। माओवादीं ला ताः ई न्ह्यवंनिसें हे थःपिनि सरकार मवःतले संविधान घोषणा याके मखु, राज्य पुनर्संरचना नं थःपिनि हे नेतृत्वय् जुइमाः धयाच्वंगु खः। थज्याःगु हे छगू निगू अनमेल खं यानाः नं इलय् संविधान तयार याये मफयाच्वंगु खः। आः नं अज्याःगु छगू निगू स्वार्थी धारणां देशयात गालय् क्वफायेगु ज्या छुं नं राजनीतिक पार्टीं याये मजिउ। म्याद थप यानाः जी वा छु यानाः जी आः हे संकट ज्यंकेगु उपाय मालेमाः ।

जनमानसय् माओवादी धायेवं छगू जिम्मेवार पार्टी कथं काइ। थ्व घडिइ हे जिम्मेवार दलं जिम्मेवारिता पूमवंकेगु खःसा तःधंगु पार्टीया हैसियत कायम जूगुया छुं हे अर्थ दइ मखु। राष्ट्रं थौं माओवादीयात देशय् दकलय् तःधंगु राजनीतिक पार्टी कथं सम्मान बियाच्वंगु दु। अथे जुयाः नं निर्णय यायेगु खँय् माओवादीया हे तःधंगु भूमिका दइ। संकटया थ्व घडीइ नं संकट टरे यायेगु मूल उपाय धइगु अन्तरिम संविधान दुनं हे समस्या समाधान यायेगु खः। थ्व उपायत माले मालीगु इलय् राष्ट्रपति शासन, संविधानसभाया म्याद थप यायेगु खँय् राजनीतिक दलतय् सहमति व मेमेगु चीजय् गम्भीर सहलह व परिपक्व निर्णय थौंया आवश्यकता खः। उकिं नं शान्ति व मैत्रीयात हे आधार दयेकाः न्ह्यायेमाःगु थ्व घडीइ झी राजनीतिक दलया नेतातय्सं थःथःगु स्वार्थयात छक्वः त्वःताः जूसां सहमतिया खँय् एकता प्रदर्शन यायेगु ई वयाच्वंगु दु। अथे जुल धाःसा हे जक तत्काल समस्याया समाधान याये फइ। थ्व इलय् गौतम बुद्धं क्यंगु शान्ति व मैत्रीया लँपु हे विश्व शान्तिया लँपु नं जूगुलिं झी सकलें बुद्ध जयन्ती हनाच्वनागु थ्व इलय् उगु हे दर्शनयात प्राथमिकता बियाः न्ह्याः वनेमाःगु ई वयाच्वंगु खनेदु ।

More Stories Like this