कर्कश ध्वनी

नर्मदेश्वर प्रधान

* खँयाखँय्

इलय् ब्यलय् देशय् आन्दोलन जुइ। ००७ सालया आन्दोलन प्रजातन्त्रया निंतिं जुल। ०४६ सालया आन्दोलनं पञ्चायत निरंकुश व्यवस्था क्वःथल। ०६३ या आन्दोलनं देशय् अभूतपूर्व हिउपाः हयाबिल। खला औपचारिक अर्थय् तःधंगु हिउपाःया अनुभूति ला बिल। तर हिउपाः पूर्ण मजूनि। तार्किक निष्कर्षय् मथ्यंनि। मनूतसें हिउपाःया विश्वास, भरोसा काये मफुनि। काये नं मजिउनि। हिउपाः पूर्ण जुइगु, निष्कर्ष वइगु खः ला वा थ्व गर्भपतनय् लाइगु खः। शंका व्याप्त तिनि। परिस्थिति झं झं जटिल। गथः गथः चिनाः वनाच्वन। गथः फ्यने न्ह्यः हे, गथः ब्यने न्ह्यः हे खिपः चब्बुइगु खः ला? कुचा कुचा दइगु खः ला? छुं धाये फइगु स्थिति मखु। सकलें सशंकित ।

थौंकन्हय्। देशया राजनीति वृत्तय् छगू फेशन खने दइ। 'मिले जुइमाः। मिले जुयाः वनेमाः। शान्तिपूर्ण ढंगं समस्या समाधान यायेमाः।' बुद्धिजीवीतय् म्हुतुइ थ्व घाना थें जुइ। 'मिले जुइमाः, मिले जुइगु या। थुकिया विकल्प दइ मखु।' थथे धायेफत कि, सल कि धाःम्ह थौं विद्वान खनेदइ। देशया चिन्ता काइम्ह ठहर जुइ। शान्तिया हिमायती साबित जुइ। पत्रपत्रिकाय् विश्लेषक, चिन्तकतय् लेख, रचना ब्वने ।

आकर्षक शैली, आलङ्कारिक भाषाय्, उपदेशात्मक पारां धाइ, मिले जुइमाल। देशं द्वन्द्व ठेगे याये फइ मखु। शान्तिपूर्ण विधि, बहस वार्तां सहमतिइ वयेमाः। समस्यातय् हल यायेमाः। थुज्वःगु धापू, सतर्कता, चेतावनी, उपदेश थौंकन्हय् फेशन जुइ। सुनां नं बिचाः याये म्वायेक, कुतः याये म्वायेक हे थ्व धाये फयेधुंकल। "मिले जुइमाः।" मिखा तिसिनाः धाइ। राजनीतिक जटिलटता थूपिं मथूपिं सकस्यां धाइ। न्वाइ। विश्वास याइ। थथे धाल कि धापू थासय् हे लाइ। थ्व सकारात्मक सुझाव जुइ। शान्तिकामीया सन्देश थुकी दु। 'मिले जुइमाः' थ्व धापू, वाक्य, थ्व फेशन थुलि प्रयोगय् वइ। थुलि सोच शून्य, यान्त्रिक जुयाः थ्वयात छ्यला बी। थ्व धापू न्यने। वाक्की वः थें जुइ। न्हाय्पं तीमाः थें जुइ। "मिले जुइमाल" धाइपिंसं खूब धया थें च्वनी। खूब जान्ने-सुन्ने जुयागु गर्व याइ। तर थ्व धापू थौं झं झं प्रभावहीन जुइ। अर्थहीन फुस्लुं खनेदइ। न्यनेबलय् हे न्ह्यपुइ ध्वइ अस्पतालय् सिकिस्त बिरामीया न्ह्यःने वनाः 'ल्वय् लायेमाल', 'उसाँय् भिं जुइमाल'। चित्कार यानाः, सः थ्वयेकां बिरामी स्वस्थ जुइ मखु। सदाशयता माः। तर ल्वय्या उपचारया चिउताः मतयेगु। उपचारया वातावरणया बिचाः मयायेगु। मात्र बिरामीयात घेरे यानाः 'ल्वय् लायेमाल' धकाः तितिसलं हालाः, औपचारिकता पूवंकाः व शुभचिन्तक जुइ मखु। थुज्वःपिनि 'ओठे' शुभकामनां ल्वय् क्वलाइ मखु। अःखः ल्वचं थःगु लँ कया यनी। इलय् ल्वय्या निदान मजुल कि, उपचार मजुल कि बिरामी सी। थ्व प्राकृतिक नियम खः। सुं ख्वयां, हालां छटपटय् जुयां ल्वय्या नुगः नाइ मखु। पाय्छिगु उपचारं हे जक ल्वय्लिसे ल्वाये फइ। ल्वय्पाखें मुक्त जुइ दइ। 'मिले जुइमाः' थुज्वःगु ध्वाँसे मन्त्र उच्चारणं छुं जुइगु स्थिति मदु थौं। देशया वास्तविक ल्वय् छु खः? छु रोगं देश पीडित? थ्वयात सुचुके मजिउ। सुचुके दइ मखु ।

राजनीतिक जटिलताया कारण छु? विषय दुने प्रवेश मयासे 'मिले जुइमाः'या आलापं छुं लिच्वः हइ मखु। हःसा व क्षणिक जुइ। भ्रम जुइ। 'मिले जुइमाः' थ्व जनता, देशया निंतिं जुइमाः। 'मिले जुइमाः' धापू दुने यक्वस्यां थःथःगु स्वार्थ, सुविधा दयाच्वनेफु। आदर्श वाक्य न्ववानाः जक मगाः। व्यावहारिक लँया थःगु हे आवश्यकता दइ। मिले मजुसे वनेमाःगु लँपु नं वइ। गुलिखे परिस्थितिइ द्वन्द्व अनिवार्य जुइफु। बाध्यता जुइफु। 'मिले जुइमाः'। अन ढोङ्ग जुइफु। छु यः। छु मयः। थुकिया खँ मखु। चित्कारं जक ल्वय् बिसिउँ वनी मखु। सही उपचार जुइमाः। अन्यथा ल्वचं थःगु लँ ज्वनी। मिले जुइमाः धकाः छाती दायाः, हालाः, ख्वयां छुं जुइ मखु। न्यनीपिंत व कर्कश सः जक जुइ ।

More Stories Like this