न्हूदँ व ह्यूपाः
सन्दर्भ ह्यूपाःया खँ
दर्शनवीर शाक्य
नेवाः राजनितिया गतिशीलता नेवाः भावनाया जागरण अले नेवाः अर्थतन्त्रया सकि्रयता ज्वनाः न्हूदँ नेपाल संवत् ११२९ झीगु न्ह्यःने दं वयाच्वगु दु । गतिशील जुयाच्वंगु नेवाःतय्गु चलखेलय् थुगुसी न्हूदँ उलि गतिशील जूगु खनेमदु यद्यपि न्हूदँ थःगु हे गितं न्ह्यानाच्वंगु दु ।
येँयाः जात्राय् जूगु दमनविरुद्ध जनविद्रोया गतिशीलतायात क्वत्यलेत स्वःगु आम नेवाःतय्गु भावना थौं न्हुदँलय् ब्बलनीगु नेवा भावनासिबे गतिशील जुयाच्वंगु दु । थ्वहे कारण आम नेवा दथुइ व अधिनायकवादया लँपुइ पलाः न्ह्याकूिपं नेतादथुइ न्हूदँया िभंतुना कालविल ज्याखँ न्हापा-न्हापा थें हे सुथां लाइ धकाः धायेफइगु स्थिति नं मदु ।
नेवाःत धईपं न्हूदँय छक जक न्ह्यलं चायेकीिपं धकाः न्हापा अतिकं बय्बय् जूगु खः । आः नेवाःतय्त थ्यने हे मब्यूगुिलं थुज्वःगु परिस्थिति सृजना जूगु धायेगु सिबे आम जनतां ल्यिपं नेतातय्सं ुमागदर्शनु मबियाः विद्रोह सुजना जुगु खँ थौं झीसं थुइकेमाः । आम नेवाःया भावना मथूिपं नेता व अधिनायकवाद ज्वनात्विपं पुलां-न्हूिपं नेतातय्स यदि ्वइगुं दिनस आम नेवाःया भावना थुइकेमफुत धाःसा याकनं हे झी नेवाः धइगु नाराया हिलावनेगु संकेत वयेधंकुगू दु ।
अथेहे विगत थें थौंतक नं नेवाः जागरण धकाः संस्थागत ज्याकूया अधिनायकवादया राजनीति जक नेपाल संवत् केन्द्रित जुयाच्वंगु खनेदु ।
सहि अर्थय् धायेगु खःसा झीसं न्हूदँयात आः न्हूगु चरणय् दुहां वने माले धंुकूग दु । न्हूगु चरण कथं झीसं आः न्हूदँया विकास चरणय् दुहां वनेमाःगु दु । प्रारम्भिक चरण कथं झीसं न्हूदँया परिभाषा व महत्व सकलंे नेवाःया नुग दुने थ्यंकेधुन । थुगु चरण कथं बिस्कं हे ज्याझ्व न्ह्याकेमा गु नं खनेदु । तर थुकिया आशय नेपाल संवत्लिसे दुगु छुं नं ज्याझ्व क्वपालेमा धायेन्यनागु मखु कि न्हूगु ज्याझ्व हयेत्यल धयागु संकेत जक खः ।