समाज भिंकेत मनूतय् दायित्व

शिशिल चित्रकार

विश्व समाजया थीथी समस्या, दुःखत आः जक मखु मनुष्यया श्रृष्टिकालंनिसें अस्तित्वय् दुगु खः। आः थ्व झन् झन् भयावह जुजुं वःगु दु। विश्वय् वःगु समस्या व उकिया मू कारण मनूतय्सं याना वयाच्वंगु ज्याखँ हे खः। मनूतय्सं याःगु इच्छा पूवनी मखुसा इच्छा मयानागु, बिचाः मयानागु समस्यात न्ह्यःने न्ह्यःने वयाच्वनी। थथे जुइबलय् नं मानवया लागिं दुःख हे जूवनीगु जुल। थथे इच्छा मयानागु पूवनीगु तर इच्छा यानागु धाःसा पूमवनीगुया कारण छु ले धइगु बारे भगवान बुद्धं कनाबिज्याः कथं, न्यनामतःपिं पृथकजनपिंसं गज्याःगु धर्म यायेमाः, गज्याःगु धर्म यायेम्वाः धयागु सी मखु। गज्याःपिंनाप संगत यायेमाः, गज्याःपिंनाप संगत याये मजिउ धयागु नं सी मखु। अथे मसिउगु कारणं यानाः यायेम्वाःगु धर्म याइ, यायेमाःगु धर्म याइ मखु। संगत यायेमाःम्हेसिगु संगत याइ मखु, संगत यायेम्वाःम्हेसिगु संगत यानाच्वनी। थथे जुइबलय् थम्हं इच्छा मयानागु दयाच्वनी, थम्हं इच्छा यानागु दइ मखु। उकिं थःगु इच्छा पुरे जुइ मखु। थथे जूगुया कारण उमिके माःगु ज्ञान मदुगुलिं खः। थुकिया अःखः सःसिउपिंसं माःगु जक इच्छा याइ, माःपिंनाप जक संगत याइ अले म्वाःगुली इच्छा नं याइ मखु अले म्वाःपिंनाप संगत नं याइ मखु।
विश्व समाजया दुःखया कारण मनूतय्गु ज्या हे खः। उकिंया कारणं मनूतय्सं थीथी फल नं भोगे याये माली। थःगु हे ज्याया कारणं मनूत प्यंगू लँपुइ लाःवनी वा उमिगु ज्यायात प्यंगू कथं विभाजन याये छिं। १) आः नं दुःख जुइगु, लिपा नं दुःख हे जुइगु। २) आः सुख जुयाः लिपा दुःख जुइगु। ३) आः सुख जुयाः लिपा नं सुख हे जुइगु। ४) आः दुःख जुयाः लिपा सुख जुइगु ।

निश्चित रुपं व्यक्तिया स्वभाव फरक फरक जुइगु कारणं आः दुःख जुयाः लिपा नं दुःख हे जुइगु यक्वसिया मयः हे जुइ। आः सुख जुया लिपा नं सुख हे जुइगु फुकस्यां यइगु स्वाभाविक खः। तर थःत यःयःगु दइगु वा जुइगु अले मयःमयःगु मदइगु वा मजुइगु इच्छा यानां जक पूवनीगु धाःसा मखु। आः दुःखसं लिपा सुख जुइगु, आः सुख जुयाः लिपा दुःख जुइगु सवालय् तःधंगु हे फरक फरक मत दइगु ताः। अथे हे विश्वय् तथ्याङ्कया लिधंसाय् स्वयेगु यात धाःसां आः नं दुःख जुइगु व लिपा नं दुःख हे जुइगु, आः सुख जुयाः लिपा दुःख जुइगु प्रकारयापिं मनूत हे अप्वः दइ। आः सुख जुयाः लिपा दुःख जुइगु व आः सुख जुयाः लिपा नं सुख हे जुइपिं मनूतय्गु ल्याः न म्हो हे जक दइगु खँ अनुमान यायेफु। विश्वया प्रजातन्त्र, लोकतन्त्रयात मान मर्यादा तये कथं झीसं नं यक्व जनता दुगु लपु ल्ययेगु लाकि? थुकिया जवाफ निश्चित रुपं हे नकरात्मक जुइमाः। थन दुःख व सुख धकाः गज्याःगु भेद याना तःगु खः व खँ सीके माःगु दु। व्यत्तिं पञ्चशील उल्लंघन यानाः, शरीर मन व वचनं याइगु दश अकुशल कर्मया कारणं आः सुख वा दुःखया अवस्थाय् लानाच्वंगु खःसां हानं आःयागु अकुशल कर्मं यानाः मेगु जुनीइ नं दुःखय् हे लाः वनीगु खः ।

च्वय् न्ह्यथना थें आः दुःखसां लिपा सुख जुइगु व आः सुख जुयाः लिपा दुःख जुइगु सवालय तःधंगु मतभेद गुगु कथं दइ धइगु बारे छुं भतिचा उल्लेख यायेगु पाय्छि हे जुइ ताया। थन आपालं मनूत अज्याःपिं नं दु गुपिं आःयागु अकुशल कर्मय् हे भुले जुयाः उकियात हे सुख धकाः मखुगु, मभिंगु ज्या याना जुइ, अले थम्हं यानागु अकुशल कर्मं यानाः लिपा मभिंगु परिणाम वइतिनि धकाः सोच नं तइ मखु। उकिं थ्व अकुशल कर्म प्रति हे तःधंगु विवाद दइगु स्वाभाविक जुल। अथे हे आः दुःखसा लिपा सुख जुइगु धइगु सवालय् नं गुम्ह गुम्हेसिनं बरु आः दुःख जूसांतबि मखुगु मभिंगु ज्या याये मजिउ धकाः मजिउगु ज्याखँपाखें अलग्ग हे च्वनेगु कुतः याइ वा मेपिंत नं अथे हे या धकाः हःपाः बी, थुथाय् नं मभिंगु व मखुगु ज्या बारे यक्वे विवाद हे जुइगु जुल ।

थौंया विश्व समाजय् थुज्वःगु भयावह अवस्था वःगु धइगु गज्याःपिं मनूतय्गु ल्याः अप्वः दयाः खः? अले झीसं च्वय् न्ह्यथनागु प्यंगू लँपु मध्ये गुगु लँपु ज्वनेगु धइगु न्ह्यसः थम्हं थःके हे न्यनेमाःगु, थःथिति व झी जःलाखःलायाके यायेमाःगु आवश्यकता दु। थौं विश्वय् सुखया नामय् मभिंगु ज्या यायेगु प्रचलन जकं अप्वया वःगु मखुला? विश्व समाज भिंकेया लागिं मनूतय्सं बरु आः दुःख जूसा मभिंगु ज्या मयासे लिपा सुख जुइगु कथंया ज्याखँत यायेमाःगु दु ।

थन लाक्क धम्मपदया छगू श्लोक
(२०२) तयेगु पायछि जुइ -
नत्थि रागसमो अग्गि-नत्थि दोससमो कलि।
नत्थि खन्धसमा दुक्खा-नत्थि सन्ति परं सुखं।।
अर्थ: राग समान 'मि' मेगु मदु, द्वेष समान 'अपराध' मेगु मदु, पञ्चस्कन्ध समान दुःख मेगु मदु, शान्ति समान 'सुख' मेगु मदु ।

थौं विश्व व्यक्तिया रागरुपी मिइ ह्वानाह्वानां च्यानाच्वंगु दु, द्वेषरुपी अपराधं ग्रस्त जुयाच्वंगु दु, पञ्चस्कन्ध रुपी दुःखय् तक्यनाच्वंगु दु। अले अशान्तिया ग्वःफसय् तनाच्वंगु दु।
विश्व शान्ति, व्यक्तिया सही सुखया लागि प्यंगू लँपु मध्ये गुगु लँपु लीगु, अले गज्याःगु ज्या यायेगु धकाः सीके माःगु प्रत्येक मनूया महान सामाजिक कर्तव्य खः। दक्वसिया भिं जुइमा ! मंगल जुइमा !

More Stories Like this