तयार जुल दकलय् तपँगु नेवाः खंग्वःधुकू

- नेपालभाषाय् आः तक पिहां वःगु मध्ये दकलय् तपँगु व विस्तृत थ्वहे खः। थुकी मूल व सहायक खँग्वः नापं यानाः ३२ द्वः खँग्वः दु ।

थनिं १४-१५ दँ ति न्ह्यःया खँ खः। समालोचक इन्द्र माली छम्ह खस नेपाली भाय्या साहित्यकारलिसे असंपाखे वयाच्वंगु। नातिवज्रया पसलय् थ्यंकाः खस भाय्या साहित्यकारं थःत नेपालभाषाया डिक्सनरी छगू न्यायेमाःगु धकाः आग्रह यानादिल। भाजु मालीं नातिवज्रया पसलय् वनाः छगू खँग्वःधुकू कयाः वय्कःयात बियादिल। खँग्वःधुकू ल्हाती कयाः साहित्यकार भाजुं धयादिल, 'थ्व ला वर्ड बुक जुल का, डिक्सनरी मदु ला डिक्सनरी?'

मालीं धयादिल, 'डिक्सनरी ला मदु सिउ।'

साहित्यकार भाजुं धयादिल, 'ओहो, थपाय्च्वः सम्पन्न भाषाया डिक्सनरी छगू तक हे मदयेकूनि ला? बालचन्द्र शर्माया थेंज्याःगु डिक्सनरी मदु का मखु ला छिकपिंके?'

मालीयात तिक्क मिन। अन हे वय्कलं मनय् तयादिल, नेवाः भाय्या छगू तःजिगु डिक्सनरी मदयेकुसें हे मगात ।

वय्कलं अबलय् मनय् तयादीगु थ्व खँ आः यथार्थय् परिणत जूगु दु। वय्कःया 'ड्रिम प्रोजेक्ट' जुयाच्वंगु उगु डिक्सनरी तयार जूगु दु। सफू तयार जुइधुंकल, आः विमोचन जक याये ल्यं दनि ।

क्राउन साइजया सफुली ६१९ पेज दुगु थ्व खँग्वःधुकू सम्भवतः नेपालभाषाय् आः तक पिहां वःगु मध्ये दकलय् तपँगु व विस्तृत थ्वहे खः। थुकी मूल व सहायक खँग्वः नापं यानाः ३२ द्वः खँग्वः दु। थ्व स्वयां न्ह्यः पिहां वःगु दकलय् तपँगु खँग्वःधुकुली हे मुक्कं २० द्वः जक खँग्वः दुगु खः ।

न्हापा पिहां वःगु खँग्वःधुकू व थुकी छु फरक दु ले? लिसलय् प्रशन्न जुसें भाजु मालीं धयादी, 'थुकी नेवाः संस्कृति सम्बन्धी खँग्वःत यक्व हे दुथ्याःगु दु। न्हापा न्हापाया खँग्वः धुकुली थ्व पक्षया खँग्वःत खास हे दुथ्याःगु खने मदु। थुकी नेवाः संस्कृति नापं बीबः, स्वां आदिलिसे सम्बन्धित आपालं खँग्वः दुथ्यानाच्वंगु दु ।'

छगू विस्तृत खँग्वःधुकू दयेकेगु ग्वसाः मनय् ग्वयातःगु ला वय्कलं ताः हे दयेधुंकल। तर थुकिया निंतिं धाथें नी हे यानाः ज्या शुरु याःगु धाःसा स्वदँ तिनि दत। थ्व झ्वलय् वय्कः थःगु उसाँय्यात हे चिउताः मतसे कठोर मेहनत यानादीगु खः। थ्वया दथुइ तःक्वःमछि हे वय्कःयात स्वास्थ्यं भाय् मल्हाःगु नं खः। तर वय्कलं थ्व फुक्कयात चीकाः खँग्वःधुकू तयार यानादिल। आः खँग्वःधुकू तयार जुइधुंकाः धाःसा वय्कःयात उकिया सन्तुष्टिं हे स्वस्थ दयेका बिउगु दु ।

नेपालभाषा एकेदमिया लुखां थ्व खँग्वःधुकू पिहां वयेत्यंगु खः। आः छगू विशेष कथंया ज्याझ्वः यासें थ्व खँग्वः धुकू विमोचन यायेगु वय्कःया सोच दु। तर देशया परिस्थितिं यानाः विमोचन ज्याझ्वः यायेगु अवस्था मदयाच्वन। थ्व ई अनुकुल जुइवं हे ज्याझ्वः यानाः खँग्वःधुकू पिकया छ्वयेगु वय्कःया ग्वसाः दु ।

सफू तयार यायेत भाजु मालीं यानादीगु मेहनत त्वःताः थुकिया छपाई ज्याया लागिं जक तूगु खर्च तयेबलय् सफूया मू झिंनिसः तका तक थ्यं। तर थुकियात बजारय् द्वःछि तकां तक बीगु वय्कःया ग्वसाः दु ।

वय्कलं तयार यानादीगु थ्व खँग्वःधुकू नेपालभाषायात च्वन्ह्याकेगु झ्वलय् मेगु छगू तःजिगु योगदान जुइगु खँय् शंका मदु ।

More Stories Like this