माओवादीं कायेमाःगु शिक्षा
सानुराजा शाक्य
- कम्युनिष्ट पार्टीया सम्बन्ध विशेष यानाः आधारभूत वर्गयापिं जनताय् थ्यनीगु स्वाभाविक खः तर नेपाःया सन्दर्भय् माओवादीं थःगु पकड आधारभूत वर्गय् अझ अप्वः न्यंकूगु खनेदत ।
सकसपूर्ण आमहड्ताल लित काःगुलिं वंगु शनिवाःनिसें नेपाली जनताया जीवन सहज जुल। आमहड्ताल लित काःसां राजनीतिक निकास अझ नं अनिश्चित अन्यौलताया हे अवस्थाय् दनि। आमहड्ताल लितकाःगुलिं एकीकृत माओवादी प्रतिरक्षा त्मक व सत्तारुढ दलत विजयी मुद्राय् खने दत। आमहडताल लित कयाः एकीकृत माओवादीं राजनीतिक निकासया बल सरकारया कोर्टय् वांछ्वया बिउगु नं धायेगु याः। तर सत्तारुढ दलतय् मनस्थिति स्वयेबलय् तत्काल हे सरकारं राजीनामा बी धकाः विश्वास काये थाय् मदु। जेठ १४ न्ह्यः माओवादी हे क्वमालि जुयाः संविधानसभाया ई अप्वयेकेत संसदय् संविधान संशोधनय् सहमत जूसा जक वर्तमान संविधानसभा ल्यनी मखु धइगु खःसा सरकारयात निरन्तरता बीगु नामय् संविधानसभाया बलि बीत सत्तारुढ दल दुने छुं नेतातसें षडयन्त्र यानाच्वंगु शंका जक मखु। उकिं हे जेठ १४ न्ह्यःने वःलिसें आः छु जुइ धइगु खँय् जनताया चिन्ता जुया वःगु खः। जेठ १४ दुने संविधान मवल धाःसा, अन्तरिम संविधान नं संशोधन मजुल धाःसा उगु इलय्या अवस्था छु जुइ धकाः कल्पना याये फइगु अवस्था नं मदु। थ्व अवस्था मवयेमा धकाः नेपालय् ज्या यानाच्वंगु थीथी विदेशी कुटनीतिज्ञतय्सं दलतय् दथुइ सहमति याकेत दवाव बीगु निसें जेठ १४ लिपा छु जुइ धकाः नेतातय्त न्यनेगु यानाच्वंगु खः ।
एकीकृत माओवादीं याःगु खुन्हु तकया आमहड्ताल शंका याःगु कथं हिंसात्मक मजुल बांलाःगु पक्ष खत। विशेष यानाः आमहड्ताल न्ह्यः माओवादी कार्यकर्तातय् तयारी व सरकारया जिम्मेवार मन्त्री व पुलिस सेनाया धापू न्यनेबलय् थुकथं हिंसा जुइफइगु शंका जूगु खः। तर आमहड्तालया इलय् एकीकृत माओवादीया कार्यकर्ता व प्रहरी प्रशासनया संयमताया कारणं तःधंक हिंसा धाःसा मजुल। हड्तालया इलय् कार्यकर्तापाखें टायर च्याकेगुनिसें सार्वजनिक सम्पत्तिया तोडफोड मजूगुयात फुक्क ख्यलं माओवादीया प्रशंसा याःगु खनेदत। खुन्हुतक वंगु आमहड्तालं जनतायात जूवंगु सास्तिया कारणं थ्व दथुइ ब्वलंगु नेपाली जनताया आक्रोश नेपाःया मू राजनीतिक दलप्रति खः। थ्व खँया पुष्टि उद्योग वाणिज्य महासंघया पहलय् जूगु शुक्रवाःया शान्तिसभाय् मदनकृष्ण हरिवंशं नं चेतावनीपूर्ण भाषां निन्हु दुने संकटया समाधान यायेमाल धाःगु खँ पुष्टि याः। तर शान्तिसभा वा शान्ति र्याली छुं पार्टी विशेषया विरोधय् मखु धाःसां थुकिं क्यंगु रुपं माओवादी विरोधी थें जू वन। थ्वया दथुइ जूवंगु घटनां राजनीतिक मुठभेड भविष्यय् वर्ग संघर्षया लँपुइ जकं हिलीगु मखु ला धइगु संकेत नं क्यन धाःसां मपाः। माओवादी आमहड्तालय् माओवादीया पक्षय् आधारभूत वर्गया जनताया सहभागिता अप्वः। मध्यम वर्ग व छुं धनीमानी बुद्धिजीवी वर्गया नं माओवादीयात समर्थन मदुगु मखु। स्वनिगःया नेवाःतय्गु समर्थन नं माओवादीयात दुगु खँ वंगु संविधानसभाया चुनावय् माओवादी नेवाःतय्गु क्षेत्रं त्याःगुलिं नं क्यं। तर शान्तिसभाय् वःपिं मनूत उच्च घरानीया व स्पोर्ट सूज, ट्रयाक, व तुयूगु टिसर्ट फिनाः शान्तिया लागि माग याःपिं मनूत व माओवादी समर्थनय् वइपिं मनूतय्गु लवाइ खवाइलय् पाःगु भिन्नतां गनं असमान तरिकां विकास जुयाच्वंगु मनूतय् जीवनशैलीं कन्हय् वर्ग संघर्षया निंतिं आधारभूमि तयार याःगु जकं खःला धकाः चिन्तित जुइमाःगु खनेदु। कम्युनिष्ट पार्टीया सम्बन्ध विशेष यानाः आधारभूत वर्गयापिं जनताय् थ्यनीगु स्वाभाविक खः तर नेपाःया सन्दर्भय् माओवादीं थःगु पकड आधारभूत वर्गय् अझ अप्वः न्यंकूगु खनेदत ।
वर्तमान राजनीतिक गतिरोध ज्यंकेत शहरीया मध्यमवर्गया जनता आन्दोलनया पक्षय् दनि धइगु माओवादी अनुमान सही जुइ मफुत। मध्यमवर्ग स्वाभाविक रुपं अवसरवादी व स्वार्थी जुइ। जनआन्दोलन धइगु विशेष यानाः शहर केन्द्रित मध्यम वर्गया सहभागिताय् सफल जुइगु खः। थुकिया नितिं निता स्वता मनोवैज्ञानिक प्रभावत दयेमाः ।
जनआन्दोलनया निंतिं मनोवैज्ञानिक प्रभाव स्वयां क्रान्तिकारी व परिवर्तनया पक्षधरत नं दुथ्याःगु शक्तिया संयुक्त आन्दोलन खः। उकी तःधंगु दल वा सीमित कार्यकर्तात जक दुगु दल जूसां उमिगु मंकाः आन्दोलन खः धकाः क्यनेमाःगु खँय् माओवादी चुके जुल। थ्व नितान्त माओवादी याकःचां जक यानाच्वंगु आन्दोलन कथं काल। अपार जनलहर, कार्यकर्ता खः कि जनता खः धइगु सी मदयेक जनसागर क्वकाःसां थ्व आन्दोलन माओवादी याकःचिया जक आन्दोलन कथं थुइकल। मेगु खँ, आन्दोलनया मू माग शान्ति व संविधान खःसां थ्व अमूर्त मागय् खास हे ध्यान मवन। सरकार हिलेगु वा प्रधानमन्त्री छम्हेसित चीकेत जुयाच्वंगु आन्दोलन कथं जक काल। माओवादीया आन्दोलन सरकार हिलेगु मागया लिउने शान्ति व संविधानयात सुनिश्चित यायेगु एजेण्डा दुगु खः तर पिने खनेदुगु मागं आन्दोलनया अन्तर्वस्तुयात लिउने लाकाबिल।
मेगु, आन्दोलनया इलय् आन्दोलनकारीतय् संघर्ष सरकारया पक्षधर पुलिस प्रशासननाप जुइमाःगु खः तर खुन्हुतक न्ह्याःगु हडतालया दुने जनताया छगू तप्कां हडताल लित कायेत याःगु प्रदर्शनया संघर्ष आन्दोलन कारी माओवादीनाप जूवन। हडताल लित कायेत याःगु प्रदर्शन फुक्कं माओवादी विरोधी प्रतिकार जुलुस मखु तर उगु प्रदर्शनयात माओवादी विरोधी कथं न्ह्याकेत माओवादी विरोधी सत्तारुढ दलया छुं मनूत सफल जुल। माओवादीं इलय् हे आमहडताल लित काःगुलिं तच्वकं मुठभेड वनेत्यंगु अवस्थायात पनेत सफल जुल। आमहडताल यात छन्हु निन्हु जक यानाः सतक संघर्षया कार्यक्रमयात जक निरन्तरता बियाच्वंगु खःसा शहरया मध्यम वर्गया जनता आन्दोलनया पक्षय् दना वइगु सम्भावना दुगु खः। आमहडतालया कारणं जूगु समस्याया कारणं आमहडताल लित कायेत जनताया छगू तप्कां याःगु विरोध, शान्ति सभा वा शान्ति र्याली मुक्कं माओवादीया विरोधय् मखु राजनीतिक दलया वर्तमान नेतृत्वप्रति असन्तोष नं खः तर थुकियात माओवादीं थःगु प्रतिकारय् हे दनावःगु धकाः छगू हे धकि तयाः आलोचना यायेगु वा ब्वः बीगु ज्या धाःसा माओवादीं पने हे माः। जनतायात जूगु समस्यायात सहानुभूति क्यनाः थुकियात गलत ढंगं माओवादीया विरोधय् थनेत्यंगु मोर्चाबन्दीयात आमहडताल लित कयाः सम्भावित क्षतियात पनेफुगु माओवादीया विजय खः ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपा प्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः' खँ स्वनिगःया
