आः छु जुइ?

सुरेश

एकीकृत माओवादीं न्ह्याकूगु आम हडताल खुन्हु दु कुन्हु स्थगित यायेवं देय्या राजनीतिइ आः छु जुइ धइगु तःधंगु न्ह्यसः पिहां वःगु दु। प्रधानमन्त्री माधव नेपालं याकनं हे राजीनामा बी धइगु शर्तय् हे माओवादीया आमहडताल स्थगित जूगु जुइमाः धइगु आपाःसिया अनुमान दुसां हडताल स्थगन लिपाया राजनीतिक माहौल स्वयेबलय् प्रधानमन्त्रीया राजीनामा अझ नं याकनं व अःपुक वइ ख्वाः धाःसा मवःनि। कांग्रेस व एमाले दुने दक्षिणपन्थी खेमाया नेतृत्व याइपिं नेतातय् बिचाः अझ नं माओवादीलिसे सहमति यानाः मखु दमन यानाः हे न्ह्याः वनेमाः धइगु खनेदु। थुकिं खुन्हु ताःहाकःगु आम हडताल स्थगित जुयाः छुं भचा राहत चूलाःसां निकट भविष्यय् हे अझ तःधंगु ग्वःफय् वइ तिनि धइगु स्पष्ट आभास नं बियाच्वंगु दु ।

स्थगन छाय्?
माओवादीं खुन्हु तक सफलता पूर्वक न्ह्याकाच्वंगु आन्दोलन आकाझाकां छाय् स्थगित जुल? थुकिया बारे थःथःगु कथंया विश्लेषण दु। अप्वःस्यां थुकियात शुक्रवाः बसन्तपुली जूगु शान्तिसभाया लिच्वः खः धायेगु याः। वास्तवय् मखुगु नं मखु। शान्ति सभा माओवादीं बिचाः याः स्वयां तःधं। अझ दकलय् महत्वपूर्ण खँ ला उगु शान्ति सभाय् माओवादीं थःथाय् वइ जुइ धकाः आशा याना तःपिं राजधानीया आपालं स्थानीय नेवाःतय्सं ब्वति कया बिल। नेवाःत थःपिंसं न्ह्याकाच्वनागु ज्याझ्वःया विरोधय् कुहां वःगु खनाः माओवादीत अजूचाःगु हे दयेमाः। मेगु खँ, शान्तिपूर्ण आन्दोलनयात भड्के यानाः अशान्त यायेगु लागिं एमालेया युवा संघ खुले जुयाः हे पिहां वल। उपिं प्रतिकारय् कुहां वयेवं तःथाय् ल्वापु शुरु जुल। यदि थ्व ल्वापु ताःहाकः जुल धाःसा देशय् गृहयुद्ध तकं जुइफुगु खतरा दु। माओवादीं उकियात थुइकाः आन्दोलन स्थगन याना बिल। आन्दोलन स्थगन यानाः माओवादीं बसन्तपुली मुंपिं 'लखौं' मनूतय् अभिमत स्वीकार यात। आः खुन्हु तक सतकय् कुहां वया च्वंपिं व स्वयां नं अप्वः लख मनूतय् अभिमतयात चाहिं सरकारं स्वीकार यायेगु लाकि मयायेगु?

मुद्दा छु खः?
माओवादीं थ्व आन्दोलन यानाच्वंगु छाय्? अप्वः मनूतय्सं धयच्वंगु दु, थ्व वास्तवय् सरकार हिलेगु लागिं जक जुयाच्वंगु आन्दोलन खः। तर थ्व आन्दोलनयात मात्र सरकार हिलेगु मुद्दालिसे जक स्वानाः स्वये मजिउ। सरकारं माओवादी समक्ष खुगू बुँदाया छगू 'प्याकेज' प्रस्तुत याना तःगु दु। थ्व समस्या प्याकेजय् डिल यायेगु धकाः कुतः जुयाच्वंगु दु। उगु प्याकेजय् प्रधानमन्त्रीया राजीनामा जक मदु। उकी सेना समायोजनया खँ, संविधान निर्माणय् राज्य पुनर्संरचनाया खँ, जातीय राज्यया अडान त्वःतेमाः धइगु खँ आदि अनेक मुद्दा दुथ्याः। थौंकन्हय् जुयाच्वंगु बार्गेनिङ्ग धइगु थुकी हे खः। यदि माओवादीं थुपिं अडानत त्वःता छ्वत धाःसा दकलय् तःधंगु घाटा नेवाः लगायतया आदिवासी जनजातितय्त जुइ ।

शनिवाः जूगु आमसभाय् माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डं येँ निवासी नेवाःतय्त तसकं 'ब्वः बिल' धइगु नं खँ पिहां वल। राजधानीया नेवाःतय्त ब्वः मबिउपिं सु दु? गणेशमानं थुमित फै धकाः धाःगु हे खः। थ्व वास्तवय् राजधानीया नेवाःतय्त म्हमसिउगुया लिच्वः खः। येँदेय्या जनतां भोट बिल धकाः नुगः नं बिल धाये मजिउ, नुगः बिल धकाः भोट नं बी धकाः तायेके मजिउ। स्वनिगःया जनताया मनोविज्ञान बिस्कं हे दु। नेतातय्सं थुकियात म्हसी मखु, अले लाक्वथाक्व धकाः ब्वः बिया हइ।

गन तक सरकार गठनया खँ दु उकिया सवालय् नं माओवादीं धयाच्वंगु खँ अनावश्यक मखु। संविधानसभापाखें संविधान दयेकेगु ज्याया छगू सफल दसु जुयाच्वंगु देय् दक्षिण अफ्रिका खः। दक्षिण अफ्रिकाय् संविधानसभाया चुनाव जूबलय् चुनावय् त्यानावःगु दलतय् आकार कथंया सीट बियाः राष्ट्रिय सहमतिया सरकार दयेकूगु खः। उगु सरकारय् चुनाव ल्वाःगु फुक्क हे दल दुथ्याः। उकिं सदनय् विपक्षी धइपिं हे मदु। यदि नेपालय् नं सफल संविधान दयेकेगु खःसा सफल देय्या हे मोडल लागू याःसा बांलाइ। अन्तरिम संविधानय् सहमतीय संस्कार दयेकेगु धकाः च्वयातःगु दयेक दयेकं बहुमतीय प्रणालीइ वनेगु ज्या याःगुलिं हे देय्या राजनीति गलत मोडय् वंगु खः। थुकियात सही ट्राय्कय् महःतले न राजनीति सही जुइ, न संविधान हे। थुकी दलतय्सं गज्याःगु नीति ज्वनी वहे 'आः छु जुइ?' धइगु न्ह्यसःया लिसः जुइ ।

More Stories Like this