मुलुक हाकनं अराजकतापाखे
कृष्ण प्रजापति
झिदँ तक ला अराजक जुयाः क्यन, आः नं उगु ईया जंगली स्वभाव धाःसा त्वःते फयाच्वंगु मदुनि। शहरय् वये धुंकाः नं लँ द्वनाः दुवातय् तनाच्वंम्ह ध्वंचा थें अथे याये थथे याये मसियाः उखेंथुखें ब्वाँय् जुयाच्वंगु अवस्थाय् दु माओवादी नेता व कार्यकर्तात ।
एकीकृत माओवादीया जिद्दिं यानाः शान्ति सम्झौता, संविधानसभाया चुनाव जूगु ताः ई लिपा हाकनं छकः देय् अराजकतापाखे न्ह्याः वनाच्वंगु दु। स्वन्हु न्ह्यवंनिसें माओवादीं सतक आन्दोलनं सरकार परिवर्तन यायेत यानाच्वंगु कुतःपाखें हे देशय् हाकनं अराजक स्थिति ब्वलंगु खः। खः, थीथी राजनीतिक दल व नागरिक समाज नापं नेपाल भ्रमण वर्ष २०११ या शुरुवातया इलय् येँय् तिंख्यः दबुलिं देशय् नेपाल भ्रमण वर्ष अवधि दुने छुं नं कथंया बन्द हडताल याये मखु धकाः सार्वजनिक रुपं हे घोषणा याःगु खः। तर उकिया अःखः थौं अनिश्चितकालीन आम हडताल यानाः माओवादीं थःपिनि प्रतिवद्धतायात थःपिसं हे उल्लंघन यानाः क्यंगु दु। अराजकता वा न्ह्याम्हेसिनं न्ह्यागु याःसां जी कथं बल्लाःम्हेसिया न्याय जुइगु खँ धइगु थ्व हे खः ।
थौं हाकनं छकः म्हिगः थें हे बजारय् तरकारी न्यायेगु मदया वंगु दु। बजाःभाः नीदुगं स्वीदुगं अप्वः जुजुं वनाच्वंगु दु। म्हिगः तक देशय् आः झी न्हापाया खँ त्वःते, युद्ध व मुठभेदय् मवने व सहमति यानाः न्ह्याः वने धकाः सकलें नेतात छथाय् च्वनाः शान्ति सम्झौताय् हस्ताक्षर याःगु खः। तर थःपिंसं याःगु उगु हस्ताक्षरया मसि हे मगंनिबलय् पार्टीतय् दथुइ सरकारय् वनेत हानं वहे पुलांगु अल्पमत व बहुमतया कासा शुरु जुइधुंकूगु दु। थ्व धइगु जेठ १४ गते निर्धारित इलय् संविधान जारी मयाकेगु षडयन्त्र जुइफु। अराजकता व अन्यौल थथे हे कायम जुयाच्वन धाःसा लछि हे म्वाःलेधुंकूगु संविधान जारी जुइगु म्हो हे जक सम्भावना दइ। थुखेपाखे नं राजनीतिक दलया ध्यान वनेमाःगु खनेदु ।
देशय् शान्ति कायम यानाः दीर्घकालीन रुपं देशयात विकास व उन्नतिइ यंकेगु खँ दुथ्याःगु १२ बुँदे सम्झौता, ६ बुँदे समझदारी थेंज्याःगु थीथी इलय् राजनीतिक दलतय्सं याःगु सहमतियात आः देशय् खनेदुगु तःधंगु स्वंगू राजनीतिक दलतय्सं चायेक चायेकं हे उल्लंघन यानाच्वंगु दु। न्ह्यागु नं ज्या सदनय् दुथ्याःगु मेमेगु पार्टीयात वास्ता हे मयासे तःधंगु स्वंगू दल जानाः यायेगु व उकी मेपिंसं सही जक तयेगु यानाच्वंगु दु। थ्व धइगु स्वंगू राजनीतिक दलया तानाशाही हे खः। निर्धारित इलय् संविधान जारी मयाकेत देशी विदेशी शक्तितय्सं ताः ई न्ह्यवंनिसें खने दयेक वा मदयेक थीथी कथंया कासा म्हिताच्वंगु संकेत ला न्हापा हे खने दयेधुंकूगु खः। आः नं अज्याःगु विदेशी शक्तिकुञ्जत निर्वाध रुपं थःपिनि क्रियाकलापय् सक्रिय जुयाच्वंगु दु। थुकी झी राजनीतिक नेतात फसे जुजुं वन धाःसा थ्व देश कन्हय् विदेशीया हे छगू प्रदेश जुइत बेर मदु। मेमेगु देशं थज्याःगु हे संक्रमणकालय् थःगु देश हीत अनुकूल निर्णय याकेत अनेकौं दवाव बीगु खः। थ्व ज्याय् नेपाली जनतां सचेत यायेमाःगु दु।
सुन्दर संसार निर्माण यायेगु लक्ष्य तयाः स्थापना याःगु कम्युनिष्ट पार्टीं नेपाली जनतायात ध्वाथुइकेगु व ज्या याना क्यनेगु स्वयां नं अप्वः अराजक गतिविधि हे जक अप्वयेका यंकेगु खःसा कम्युनिष्टतय्गु हे बेइज्जत जुइगु निश्चित दु। कम्युनिष्ट धाःपिं सकलें जनतां नये दयेमाः त्वने दयेमाः व पुने दयेमाः धकाः बिचाः याइपिं खः। तर अथे मखुसें झीथाय् जुयाच्वंगु माओवादी गतिविधियात ध्यानय् तयाः स्वयेगु खःसा झिदँ तक ला अराजक जुयाः क्यन, आः नं उगु ईया जंगली स्वभाव धाःसा त्वःते फयाच्वंगु मदुनि। शहरय् वये धुंकाः नं लँ द्वनाः दुवातय् तनाच्वंम्ह ध्वंचा थें अथे याये थथे याये मसियाः उखेंथुखें ब्वाँय् जुयाच्वंगु अवस्थाय् दु माओवादी नेता व कार्यकर्तात। व्यवस्थित रुपं बहुमत खाकाः सदन मार्फत् हे सरकार परिवर्तन यायेगु खःसा माधव नेपालं अःपुक हे पद त्वःतीगु खः। तर थन ला नियम व बहुमतया आधारयात चिउताः हे मतसे छगू ल्याख मनूत सतकय् क्वकयाः पदय् दुम्ह प्रधानमन्त्रीं राजीनामा बीमाः व जिमि नेतायात प्रधानमन्त्री दयेकेमाः धकाः अडान कयाच्वंगु दु ।
भारतं धाःथे च्वंतले, भारतया इशाराय् राजनीतिक गतिविधि न्ह्याना च्वंतले न्ह्थाथेंज्याःगु बहुमत व फुक्कं दलया समर्थन चूलाःगु सरकार वल धाःसां नं उकियात नेपाली जनतां राष्ट्रिय सरकार धकाः धाये फइ मखु। फुक्कं दलया समर्थन दुगु सरकार गठन यानाः नं विदेशीं धाःथें च्वनीगु जुल धाःसा उगु सरकार गथे राष्ट्रिय सरकार जुइ फइ? न्हूगु संविधान घोषणा यायेगु मेगु खँ खः, सरकारय् सु वनेगु व सरकारं ज्या यानाः क्यनेगु धइगु मेगु खँ खः। सरकारयात नियन्त्रण याइगु सर्वोच्च निकाय हे संविधानसभा वा निर्वाचित सदन दुगु इलय् थुगु सदन हे चले याके मबीकेगु निसें सदनयात हे ताः ई तक अन्यौल याना तयेगु ज्या नं माओवादीपाखें हे ताः ई तक याना तल। थुकिं यानाः सरकारया गतिविधियात कयाः न्ह्यसः थनेगु थाय् तकं मदया वनसा सभासद्तय्सं थःपिनि नीति निर्माणया ज्याय् तयेमाःगु राय विचार तकं न्ह्यब्वयेगु अधिकारं बञ्चित जुइ मालावन। थथे छगू देशया सर्वोच्च निकाय सदनयात हे हाचां गायाः ज्या यायेगु धइगु अराजकतावादी ज्या हे खः ।
सदनय् सुनां बहुमत क्यने फइ वा सदनय् उपस्थित दलत मध्ये सुयागु अप्वः सिट दइ वं हे सरकार नीस्वनी। खास यानाः आः माओवादीया हे दकलय् अप्वः सिट सुरक्षित जुयाच्वंगु दु। तर गतिविधि धाःसा बहुमत खाकेगु मखुसें थःपिं बहुमत मदुसां तःधंगु दलया ल्याखं थःपिंसं हे सरकार चले याये खनेमाःगु माग जुयाच्वंगु दु। थथे सरकारय् नं थःपिं वनेगु अले थःपिंसं धाःथें हे संविधान तयार यायेगु थेंज्याःगु जिद्दिया कारणं हे थ्व स्थिति ब्वलना वनाच्वंगु खः। वास्तवय् नेपाली जनतां चाहे जूथें थन शान्ति व मैत्री कायम यानाः थःपिनि लागिं थःपिंसं हे न्हूगु संविधान तयार यायेगु ज्या म्हो इलय् जक जुइ। थन ला अराजक गतिविधि हे जक माओवादीं अप्वः याना वनाच्वंगु दु। थथे अप्वः जुयावःगु अराजक गतिविधिं यानाः नं थौं म्हिगः थें हे नेपाली जनतां मयःसां यःसां थःगु सुरक्षाया कारणं नं बन्दयात साथ बियाच्वंगु अवस्था दु। छुं छगू जुलुस व झण्डा हे खने मदुसां पसः, स्कूल व कल कारखानात बन्द जुयाच्वंगु स्थिति दु। गबलय् तक थज्याःगु अराजक गतिविधिं देश न्ह्याकेत स्वइगु खः माओवादीया नेता व कार्यकर्तातय् मानसिकताय् हे निर्भर जुयाच्वनीगु खनेदु। छखे विधिया खँ ल्हायेगु, मेखे विधियात थःपिंसं हे उल्लंघन याना जुइगु प्रवृत्तिं निकास मलुइगु खँयात माओवादीं थुइकेमाः ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया