नेपाःया सीमाय् भारतया कडाई

डी.आर. खड्गी

विश्वया इतिहासं क्यनाच्वंगु दु विशाल देश व चीधंगु देशनाप बराबरया आधारय् सम्झौता जुयाच्वंगु खने मदु। बरु विशाल शक्तिशाली देशं कमजोर राष्ट्रयात बराबरया आधारय् मखु सुबिधा सहुलियत व संरक्षण बीगु नीतिया आधारय् सम्झौता यानाच्वनी। बराबरया आधारय् कमजोर देश व शक्तिशाली देशया दथुइ सम्झौता जुल धाःसा कमजोर देशयात मछिंगु स्थिति लानाच्वनी। छगू बाखनय् क्यनाच्वंगु दु, छम्ह इमूचा व ब्वःया दथुइ मित्रता जुल। छन्हु ब्वःनं इमूचित प्रस्ताव तल। झी निम्हेस्यां पालंपाः छं छकः हि त्वंकि, जिं छकः हि त्वंके धकाः बचं यात। न्हापा इमूचां ब्वःया हि त्वनेगु पाः वल। इमूचां हि त्वन तर ब्वःयात छुं लिच्वः मलाः। ब्वःनं इमूचिया हि त्वनेगु पाः वल। ब्वःनं हि त्वने सातकि हे इमूचा परमधाम वन। छाय्धाःसा इमूचा तसकं चीधिकःम्ह प्राणी जूगुलिं खः। झीगु देशय् नं थथे जुयाच्वंगु दु। भारतनाप गुलि नं सम्झौता जुइ उकिया लिच्वः नेपाःयात बांमलाक लानाच्वंगु दयाच्वनी। दसुया निंतिं नेपाः व भारतया दथुइ सन् १९५० या सम्झौताया छगू बुँदाय् भारतया नागरिकं नेपालय् वयाः बसोबासया निंतिं जग्गा जमिन न्याय दइगु प्रवधान दु। व प्रावधानं यानाः हे नेपाःया अस्तित्व समाप्त जुया वनीगु संकेत खने दयाच्वंगु दु। छाय्धाःसा नेपाः चिकिचाधंगु देश जूगुलिं नेपाःया फुक्क जनता भारतय् वंसां भारतयात छुं हे लिच्वः लाइ मखु। नेपालय् विहार प्रान्तया नागरिक जक वल धाःसां नं नेपाःया जनता अल्पमतय् लाना वनी। अन्तय् नेपाःया शासन यायेगु अधिकार विदेशीतय्गु ल्हातय् वनेफु। देश देशया दथुइ सन्धि यायेगु अर्थ लाक्वपाक्व तरिकां यानाः थःगु देशया अस्तित्व खतराय् लाके मजिउ। देश स्यंकेगु मामिलाय् विदेशी नेतात स्वयां नं स्वदेशी नेतात खतरनाक जुयाच्वंगु दु। थनया नेतात थःगु फाइदाया निंतिं न्ह्यागु नं यायेत तयार जुयाच्वनीपिं खः। थज्याःपिं नेतातय्त गद्दार वा दशेद्रोही धाइ ।

धाथें हितैषी देशं पंचशीलया नीति ज्वनाः जक शान्ति सम्झौता यायेगु यानाच्वनी। पंचशीलया मुख्य नीति थथे खः - छगू राष्ट्रं मेगु राष्ट्रया सम्प्रभुसत्तायात सम्मान यायेगु। छगू राष्ट्रं मेगु राष्ट्रयात आक्रमण यायेगु नीति त्वःतेगु, छगू राष्ट्रं मेगु राष्ट्रया आन्तरिक मामिलाय् हस्तक्षेप मयायेगु। छगू राष्ट्रं मेगु राष्ट्रया सम्बन्ध समानता वा पारस्परिक फाइदाया लिधंसाय् कायम यायेगु। शान्तिपूर्ण सहअस्तित्वया मर्मयात थुइकाः द्विपक्षीय सम्बन्ध कायम यायेमाःगु नीतिइ बः बीगु मेगु महत्वपूर्ण बुँदा खः अन्तर्राष्ट्रिय कानूनयात सम्बर्द्धन धकाः म्हुतुं मखु व्यवहारं क्यनेगु। तर झीगु देशं भारतनाप गुलि नं सम्झौता याइ व फुक्क असमान जुयाच्वंगु दु। थज्याःगु सन्धि ला युद्धय् बूगु राष्ट्रं जक यायेत बाध्य जुयाच्वनी। देय्या परराष्ट्र नीति पंचशीलया आधारय् चले जुल धाःसा शक्तिशाली राष्ट्रं नं हेपे यायेगु ख्यायेगु आँट याइ मखु। छाय्धाःसा पंचशील मार्ग धयागु सत्यमार्ग खः। सत्यमार्गय् वन कि नैतिक व आत्मबल अप्वयाच्वनी। गबलय् तक नैतिकता व आत्मबल बल्लानाच्वनी व व्यक्तित्वयात सुनां नं गलतढंगं प्रयोग याये फइ नं मखु। प्रयोग यायेगु आँट नं याइ मखु। झीगु देशया नेतात असत्यमार्गय् वनाच्वनीपिं जूगुलिं लोभी, स्वार्थी जुइगु स्वाभाविक खः। लोभी व स्वार्थीयात बसय् कायेत अःपु।
अथे जूगुलिं विदेशी शक्तिं प्याखं हुइका च्वनीगु खः।
जब मेशिन रिडेवल पासपोर्ट (एमआरपी) भारतय् छापे याकेत असफल जुल भारतं हानं व सिबें नं खतरनाक मेगु नीति ज्वन, व खः - एकीकृत जाँच केन्द्रया ज्याकू चायेकेगु। वंगु वालय् भारतया गृहमन्त्री पी. चिदम्बरम व विहारया मुख्यमन्त्री नितिश कुमारं रक्सौलया सीमाबर्ती क्षेत्रय् थुकिया उलेज्या यात। भारतया नेतातय्सं भाषण बीगु झ्वलय् धाल - नेपाः व भारतया सीमाय् जुइगु जाँचकेन्द्र सीमा क्षेत्रया मुख्य मुख्य थासय् निर्माण यायेगु जुइ। वीरगंज, नेपालगंज, भैरहवा, विराटनगर प्यंगू थासय् तत्काल निर्माणया निंतिं करोडौं दां भारत सरकारं निकासा यायेधुंकूगु दु। भारतया नेतातय्सं जाँचकेन्द्र आवागमन व व्यापार सहजीकरणया निंतिं दयेकेगु धाःसां नं भारतया पत्रपत्रिकाय् सुरक्षाया दृष्टिकोणं जाँचकेन्द्र निर्माण यायेत्यंगु खँ धयाहःगु दु। विशेष यानाः नेपाःया माओवादी व भारतया माओवादी चलखेल विहार व पश्चिम बंगालपाखें जुयाच्वंगु दु धकाः अनुमान यानातःगु खः। माओवादीया चलखेल नियन्त्रणया निंतिं जक मखु कट्टरवादी मुस्मांतय्त नं नियन्त्रणया निंतिं जाँचकेन्द्र निर्माण यानागु धाःसां नं राष्ट्रभक्त नेपाःमि जनतायात नं कडा निगरानी तयेगु ज्या मयाइ धकाः धाये मफु। दक्षिण एशिया देश मध्ये एकिकृत जाँच केन्द्रया अवधारणा पाकिस्तान सरकारं हःगु खः। पाकिस्तान सरकारं पाकिस्तान विरोधी आतंकवादी व अराजक शक्ति भारत व अफगानया सीमा क्षेत्र वइगु जूगुलिं जाँचकेन्द्र निर्माण धकाः ततःजाःगु पःखाः तारबारं निर्माण यानाः आधुनिक हतियार सहित जाँचकेन्द्र दयेकाः कडा निगरानी यानाच्वंगु दु। थ्व हे नकल यानाः भारतं नेपाःयात दुःख मबी धकाः धाये मफु ।

झीगु धापू एकिकृत जाँचकेन्द्र निर्माण ज्याया विरोध यायेगु मखु। विरोध थ्व खँय् जक खः मुस्मां व माओवादीया नामं सिधासाधा जनतायात दुःख बीगु ज्या याये मजिउ। गथे कि भारतया एस.एस.बी. पाखें गांगामय् जनतायात दुःख बीगु ज्या यानाच्वंगु दु। अथे याये मजिउ। मेगु खँ, भारतया गुण्डा व डाँकात नेपालय् वयाः हत्या, अपहरण हिंसा यानाच्वंगु ज्यायात नं नियन्त्रण यानाः तराईलय् शान्ति हयेफत धाःसा थ्व एकिकृत जाँचकेन्द्रया महत्व बढे जुइ ।

More Stories Like this