हानं चुनाव नेवाःतय्त अस्वीकार्य

दस्तावेज

हनेबहःम्ह सभामुखजु,
सलंसःदँ ह्यवंनिसें विद्यमान जातीय, भाषिक, सामाजिक, धार्मिक, लैंगिक, वर्गीय व क्षेत्रीय विभेद व उत्पीडनया समाधान व सामन्ती एकात्मक व केन्द्रीकृत शासन सत्ताया अन्त्य याना नेपाःयात संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र मुलुक कथं संस्थागत यायेगु दायित्व निर्वाह यायेगु निंतिं नेपाली जनतापाखें नीस्वंगु सार्वभौम इकाई - वर्तमान संविधानसभा खः। संविधानसभाया नीस्वंगु घटना धइगु वास्तवय् जनतां थःके निहित सार्वभौम अधिकारया सही अर्थय् सदुपयोग याये खंगु नेपाःया न्हापांगु अवसर कथं नं खः। उकिं संविधानसभा सम्पूर्ण नेपाली जनताया शक्ति व आस्थाया केन्द्र कथं नं स्थापित जुयाच्वंगु दु। थ्व सकसिनं सिउगु हे खँ खः ।

२०६२/६३ या ऐतिहासिक लोकतान्त्रिक जनआन्दोलनया माध्यमं जनतापाखें अनुमोदित राजनीतिक उद्देश्य प्राप्तिया लागिं राज्यया पुनः संरचना व चालु शान्ति प्रक्रियायात तार्किक निष्कर्षय् थ्यंकेत राजनीतिक साझा राष्ट्रिय सहमतिया आधारपत्रया रुपय् क्वःछिनातःगु इलय् हे न्हूगु संविधान निर्माण यायेगु संविधानसभाया छगू हे जक दायित्व व जिम्मेवारी खः। संविधानसभा थुगु उद्देश्य पूवंकेत जनता व राष्ट्र प्रति उत्तरदायी दु। नेपाःया अन्तरिम संविधान २०६३ या प्रावधानपाखें थुकियात अझ स्पष्ट याःगु दु। अथे जुयाः थ्व दायित्व बाध्यकारी नं जू ।

विडम्वना, थ्व इलय् संविधानसभाया गुगु स्थिति व भूमिका दुगु खः, थुकिं क्वःछिनातःगु ई अर्थात् २०६७ जेठ १४ गते दुने नेपाःया न्हूगु संविधान जारी जुइ धकाः जनता विश्वस्त जुइ फयाच्वंगु मदु । बरु, थुकिं मुलुक संवैधानिक रिक्तता व राजनीतिक जटिलता श्रृजना याइगु खतरा अप्वया वनाच्वंगु दु। नापं, नेपाली जनता थःपिंसं हे थःगु संवैधानिक भाग्य च्वयेगु ऐतिहासिक सुनौलो अवसरयात अनाहकय् स्यंकेगु षडयन्त्रयात थज्याःगु स्थितिं अःखतं बः बियाच्वंगु दु। गुगु तसकं विचारणीय व गम्भिर सरोकारया विषय जूवंगु दु ।

थथे जुइबलय् छखे स्वयं जिम्मेवार राजनीतिक दल व उमि छथ्वः नेतातपाखें संविधानसभाया विघटन व न्हूगु निर्वाचन थेंज्याःगु जनादेश विरुद्धया अभिब्यक्ति बियाच्वंगु दुसा मेथ्वःसिनं क्वःछिना तःगु इलय् हे संविधान जारीया सम्भावनायात तप्यंक हे अस्वीकार यानाः जबर्जस्त संविधानसभाया समायावधि अप्वयेकेमाःगु गैरजिम्मेवारी तर्क यानाच्वंगु दु ।

छखे, दुगु ईया नं न्यूनतम उपयोग मयाःसा संविधानसभायात आः ताः ई न्ह्यवंनिसें गतिविधिबिहीन व ज्याझ्वः रहित अवस्थाय् तयातःगु यथार्थ झीगु न्ह्यःने दु। गुकिं यानाः न्हूगु संविधान निर्माणया लागिं समस्याया जड धइगु ईया अभाव मखु धइगु स्वतः इंगित यानाच्वंगु दु। मेखे, संविधानसभा नीस्वसांनिसें थौं तक संविधानसभाय् उपस्थित राजनीतिक दलया नेतातपाखें गथे न्हूगु संविधान दयेकेगु लागिं थवंथः मंकाः सहमतिया आधार दयेकाः क्रियाशील जुया बीमाःगु खः, छप्तिं हे अथे मजुल। थुकी तच्वःगु उदासिनता व गैरजिम्मेवारीपन खने दत। गुकिं यानाः हाल थ्व संवैधानिक जटिलता व शून्यताया अवस्था श्रृजना जुल। थुकिया लागिं प्रमुख राजनीतिक दल व संविधानसभा दुनेया मेमेगु फुक्कं राजनीतिक दलया नेतात मंकाः रुपं जिम्मेवार जू। फुक्कं नेतृत्व वर्गं थुकी सार्वजनिक रुपं आत्मालोचना व जनता समक्ष क्षमा याचना यायेगु साहस क्यनेमाः, नापं न्हापा खनेदुगु गैरजिम्मेवारपन व जनउत्तरदायित्वविहिन थज्याःगु प्रबृत्ति व सोचय् सुधार मजूतले संविधानसभाया समयावधि ताःहाकः यायेवं हे जक न्हूगु संविधान तयार जुइ धइगु खँय् छुं निश्चितता मदु।
स्थितिं नेपाःया राजनीतियात छगू गम्भीर अन्यौलताया दुवातय् थ्यंकूगु दु। ई मदुगु त्वहचिनाः संविधानसभाया वैधता अन्त्य जूगु तर्क यानाः जनादेश प्राप्त सर्वोच्च इकाई संविधानसभायात हे असफल सिद्ध यायेगु व अन्ततः थुकियात विघटन यायेगु - थज्याःगु पृष्ठभूमि तयार यायेत न्हूगु निर्वाचनया बेतुकया खँत न्ह्यब्वयाच्वंगु दु। मेखे ई मदु धइगु खँयात हे लिधंसा दयेकाः संविधान निर्माण प्रक्रियाय् जनताया प्रत्यक्ष सहभागितायात निषेध यायेगु व सहमतिया नामय् ख्युं क्वथाय् तयार याःगु लिखतयात स्वायत्तता, स्वशासन, आत्मनिर्णयया अधिकार, अग्राधिकार सहितया संघीयता, लोकतान्त्रिक गणतन्त्रया आधारभूत अधिकारविहिन भ्वंया कुचायात न्हूगु संविधान कथं जनताया छ्यनय् क्वचिंकेगु कुतः याइगु खतरा नं दु।
तर, थज्याःगु छुं नं खँ जिपिं नेवाः समाजयात स्विकार्य मदु। थज्याःगु इलय् जिपिं फुक्कं नेवाः समुदाययात छखे तसकं चिन्तित दयेका बिउगु दुसा मेखे जिमित उलि हे आन्दोलित नं याना बिउगु दु ।

राष्ट्रिय राजनीतिक संकटया थुगु संवेदनशील घडिइ नं संविधानसभा थःगु फुक्कं दायित्व व भूमिकापाखें तापानाः गथे द्यनाच्वंगु अवस्थाय् दु, थ्व दुःखद् व आपत्तिजनक नं दु, थुगु स्थितिया तत्काल अन्त्य जुइमाः व अबिलम्व निकास व गतिशीलता मालेज्या यायेमाः, थ्व जिमिगु चाहना खः। थ्वहे खँय् जनदवाव सिर्जना यायेत व जनमत प्रकट यायेत जिपिं फुक्कं नेवाः समुदायया प्रतिनिधिमुलक संस्था नेवाः स्वायत्त राज्य मंकाः संघर्ष समितिं थौं ११३० अनलाथ्व १४ तदनुसार २०६७ बैशाख १४ गते मंगलवाः कुन्हु मंकाः रुपं संविधानसभा भवन परिसरय् शान्तिपूर्ण भेला जुयाः संविधानसभा घेराऊ यायेगुया नाप नापं माननीय सभामुखजु, फुक्कं सभासद्पिं नापं संविधानसभाय् उपस्थित फुक्कं दलतय्गु ध्यानाकर्षण यायेत जिमिगु सरोकारया निंतिं क्वय् न्ह्यथना कथंया बुँदात सहित थ्व ज्ञापनपत्र न्ह्यब्वयाच्वना ।

जिमिगु सरोकारया बुँदात:
- जनादेश कथं संविधानसभा अविलम्ब पूर्ण रुपं क्रियाशील यायेमाः।
- संविधानसभाया ल्यं दनिगु गुलि नं ई दु उकिया पल क्षण सदुपयोग व फलदायी दयेकेमाः।
- राजनीतिक सहमतिया कुतः अबिलम्व न्ह्याकाः उकिया लागिं दलया नेतात इमान्दार जुइमाः,
- क्वःछिनातःगु इलय् हे संविधान जारी यायेगु नेपाली जनताया जनादेश खः।
- संविधानसभा विघटन व न्हूगु निर्वाचनया प्रस्ताव षडयन्त्रपूर्ण खः, थ्व जिमित अमान्य दु।
- आत्मनिर्णयया अधिकार, अग्राधिकार तथा जातीय स्वायत्तता व स्वशासन सहितया संघीयता
राज्य पुनःसंरचनाया मूल आधार खः।
- ऐतिहासिक तथा जातीय म्हसीका, स्रोत साधनया सामर्थ्यता व जानसांख्यिक बाहुल्यताया लिधंसाय् नेवाः स्वायत्त प्रदेशया सुनिश्चितता नेवाःतय् मू मुद्दा खः।
- लोकतान्त्रिक गणतन्त्र व ऐतिहासिक जनआन्दोलनं प्राप्त राजनीतिक अधिकारया उपलब्धी संस्थागत यायेगु न्हूगु संविधानया मू दायित्व खः।
- धर्मनिरपेक्षताया संवैधानिक ब्यवस्था जुइमाः।
ग्वाहालिया लागिं सुभाय्।

सुजीब बज्राचार्य
नायः, नेवाः स्वायत्त राज्य मंकाः संघर्ष समिति

More Stories Like this