बैशाख १४ गते येँय् वने

कृष्ण प्रजापति

झी नेवाःतय्सं हाकनं छक्वः थःगु एकता न्ह्यब्वयेमाःगु ई वःगु दु। थीथी आन्दोलनय् निर्णायक भूमिका म्हितूपिं कथं नां जाःपिं नेवाःत थःपिनि राज्य कायम यायेगु मू उद्देश्य पूवंकेत हानं आन्दोलित जुइमाःगु ई वःगु खः। नेवाः स्वायत्त राज्य मंकाः संघर्ष समितिया आह्वान कथं नेपालमण्डल दुने नेवाः स्वायत्त राज्य कायम यायेगु निंतिं थुगु अभियान न्ह्यानाच्वंगु खः। अभियान प्रचार स्वनिगः व स्वनिगलं पिने नं जुया वनेवं फुक्क हे धइथें नेवाःत उत्साहित जूगु दु। नेवाःत मदंतले हे जक खः। उपिं दना वल कि थःपिंसं क्वःछिनागु उद्देश्य पूवंकाः जक विश्राम काइपिं खः। अथे जुयाः नं झी नेवाःत दन धइगु सन्देशं गैर नेवाःत नं छगू ल्याखं थारा न्हुयाच्वंगु अवस्था दु ।

थथे नेवाःत दनेत्यंगु वा आन्दोलित जूगु धाःसा मेगु निंतिं मखुसें अन्तरिम संविधानं हे क्वःछीधुंकूगु संघीय राज्यया सीमा निर्धारण यानाः उगु संघीय राज्ययात उचित ढंगं परिभाषित यायेगु निंतिं खः। थन नेवाःत थःपिनि नेवाः राज्य कायम जुइमा व अन दुने नेवाःतय्गु हे अग्राधिकारया व्यवस्था जुइमाः धकाः आन्दोलित जुयाच्वंगु दु। नेवाःत म्हिगः तक मेगु जाति खास यानाः खय् ब्रम्हूतय्गु शासन पद्धति कथं चले जुया च्वनेमाःगु खः। न्हापा थःपिनि निंतिं थःपिं हे जक दयेव गाःपिं झी नेवाःत लिपा वनाः शासन पद्धतिइ उच्चवर्गया जक ल्हाः दयेवं दमित जाति कथं परिणत जूवंगु खः। शाह वंशं शासन शुरु यासांनिसें ला थन छगू लिपा मेगु दमन व अत्याचार शुरु जूगु खः। शासन पद्धति हे खय् ब्रम्हूतय्सं ल्हातय् लाकातःगुलिं नं नेवाःतय्गु स्वाधिनताय् खतरा ब्वलनाच्वंगु खः ।

नेवाःतय्गु अस्तित्व नाप स्वापू दुगु विषय जुयाः आः नेवाःत थः हे मदंकं नेवाः स्वायत्त राज्यया परिकल्पना साकार जुइ फइ मखुत धइगु सीकाः नेवाःतय्सं थःपिनि एकता व समझदारी क्यनेमाःगु स्थिति वःगु खः। नेवाःत छवाः खः धइगु क्यनेगु निंतिं वइगु बैशाख १४ गते हाकनं छक्वः फुक्कं नेवाःत येँय् मुनेगु कथं ज्याझ्वः तयार जुयाच्वंगु दु। उकिया लागिं नं झी नेवाःतय्सं थःपिनि छन्हुया ज्या त्वःताः जूसां थुगु अभियानयात ताःलाकेमाःगु स्थिति वयाच्वंगु दु ।

नेवाःतय्गु अस्तित्व, उमिगु इज्जत व मान मर्यादा नाप स्वापू दुगु थुगु मंकाः ज्याझ्वःयात तमाम राजनीतिक पार्टी दुने आवद्ध नेवाःत, थीथी वर्ग व तह तप्काया नेवाःतय्सं ग्वाहालि यायेमाःगु खनेदु। सामान्य जनतां जक थुइगु कथं आः थुगु बृहत् ज्याझ्वःया प्रचार प्रसार त्वाःत्वालय् मुँज्या यानाः, क्वथा बैठक तयाः वा जनसभात यानाः नं न्ह्यानाच्वंगु दु। किपू, ख्वप नापं थीथी लागाय् थज्याःगु सार्वजनिक सभात नं मंकाः संघर्ष समितिं न्ह्याकाच्वंगु दु। थज्याःगु झीत माःगु विशेष अधिकार प्राप्तिया सवालय् थीथी कथंया अन्यौलयात छक्वः थातं तयाः नं बैशाख १४ गते नेवाः एकता क्यनेमाःगु दु ।

नेवाःत थवंथः न्ह्याक्व हे छवाः जुइ, छप्पँ जुइ धाःसां थीथी कारणं उमि दथुइ अन्यौल नं ब्वलनाच्वंगु दु। थज्याःगु अन्यौलपूर्ण वातावरणयात झी सकलें जानाः निवारण यायेमाःगु खनेदु। चिचीधंगु कचवं, थीथी असमझदारी व अन्यौलयात हाचां गायाः नं मूल चीज नेवाः स्वायत्त राज्य प्राप्तिया लागिं धाःसा न्ह्यायेमाःगु दु। नेवाः राज्य प्राप्त जूसा हे जक स्वनिगः व स्वनिगलं पिने च्वंपिं फुक्कं नेवाःतय्सं थःपिनि हक अधिकार व स्वतन्त्रताया लागिं न्ह्यचिलेमाःगु अवस्था वयाच्वंगु दु। थ्व इलय् हे झी नेवाःत अग्राधिकारया माग सहित न्ह्यःने वने मफुत धाःसा न्हूगु संविधानय् नेवाः राज्ययात किटान याके फइ मखु। युगय् छक्वः वइगु धाःगु संविधानसभाया चुनावं क्वःछी फइगु हक अधिकार हे चूलाके मफुत धाःसा झीसं तःधंगु द्यापं फयाच्वनेमालेफु। अथे जुयाः नं थीथी राजनीतिक दलय् आवद्ध नेवाःत, सर्वसाधारण जनता व थीथी वर्ग व तहया फुक्कं जनता नेवाः छवाः खः धकाः क्यनेगु अवसरयात त्वःफीके मजिउ। लिपा पश्चाताप यानाच्वनेगु स्वयां न्ह्यः हे झी फुक्कं थ्व अधिकार प्राप्तिया ई खः, संघर्षय् त्याकेमाःगु ई खः धकाः न्ह्यचिलेमाः ।

सुं नं नेवाः थुगु नेवाः स्वायत्त राज्य मंकाः संघर्ष समितिं ग्वसाः ग्वःगु राज्य प्राप्तिया अभियानय् पंगः कथं न्ह्यःने खने दयेकः वल धाःसा वयात नेवाः विरोधी कथं परिभाषित यायेगु हे पाय्छि जुइ। खः, नेवाः एकता चाहे मजूपिं वा नेवाःत थवंथः ल्वानाः सखाप जुयावंसां जिउ धकाः मनय् तइपिंसं नेवाःत छप्पँ जुयाः न्ह्यचिलेत स्वयाच्वंगु यइ मखु। नेवाःत फुक्कं छप्पँ जुइवं मेपिनि अधिकार लाका काइगु मखुसें थःगु अधिकार हे जक सुरक्षित याये फइगु खः ।

मेपिनि अधिकार खोसे यायेगु व थःपिनि अधिकार सुरक्षित यायेगु धइगु खँ पाः। अथे जुयाः नं झी नेवाःत झीगु हे आधार भूमि दयेकाः न्ह्यचिले माःगु अवस्था वयाच्वंगु दु। थ्व ई नेवाःत जक मखु कि तमाम जनता हे थःपिनि अधिकार सुरक्षाया लागिं थवंथः जानाः न्ह्यचिलेमाःगु ई खः। जनता न्ह्यचिलेगु अवस्था मवःतलेया लागिं थीथी कथं ग्वाकेगु, प्रचार प्रसार यायेगु व मनूतय्त ध्वाथुइकेगु ज्याय् थीथी नेवाः संगठनत लगे जुइमाः ।

संगठित अभिब्यक्ति बिनाया हरेक असन्तोष प्राप्तिइ मखु बलिदानय् क्वचाइ। अथे जुयाः नं छम्ह निम्ह याकःबाकः जानाः यायेगु कुतः स्वयां नं सारा जनता मिले जुयाः यायेगु कुतः सार्थक जूवनी। न्ह्यागु हे असन्तोषया खँ जूसां याकःचां यायेगु प्राप्तिया कुतः स्वयां फुक्कं जानाः यायेगु कुतः उलि हे बांलाइ। झीगु निंतिं थुलि बांलाःगु अवसर मेबलय् मवयेफु। अथे जुयाः नं गथे दशरथ रंगशालाय् फुक्कं नेवाःत जानाः स्वायत्त नेवाः राज्य घोषणा याःगु खः, आः संविधान जारी याकेत नं नेवाःतय्सं हे अन्तिम धक्का बीमाःगु जूगु दु। यदि आः नं थ्व धक्का मबिल धाःसा नेवाः राज्य ला वयेफु तर अन शासन याइपिं न्हापा थें हे खय् ब्रम्हूत हे जुइ। झी थः हे सक्षम व योग्य खः धइगु क्यनेत नं आः हे होमवर्क यायेमाःगु अवस्था दु ।

More Stories Like this