विदेशी प्रभावय् नेपाः

कृष्ण प्रजापति

झीगु देय् थौं सीदयेक मदयेक विदेशी प्रभावय् तक्यना वनाच्वंगु दु। पासपोर्ट विदेशय् दयेकाः नं हयेफुगु लिपांगु सरकारी नीतिं उगु खँयात पुष्टि याःगु दु। छगू लिपा मेगु राष्ट्रघाती ज्यात न्ह्यानाच्वंगु गणतान्त्रिक देय् नेपालय् लिपांगु घटना कथं झीगु देशया आन्तरिक मामलाया खँ तकं पिज्वयेफुगु कथं झीगु देशया पासपोर्ट विदेशय् दयेकेफुगु नीतिं यानाः राजनीतिक पार्टीतय् दथुइ अन्यौल कायम जूवंगु दु ।

राष्ट्रियता व स्वाधीनताय् हे खतरा ब्वलनी कथं जुयाच्वंगु अज्याःगु गोप्य खँ तकं पिज्वयेफुगु मामलाय् राजनीतिक पार्टीत गम्भीर मजुसे मगाः। म्हिगः नं थज्याःगु हे नेपाःया थीथी गोप्य खँत विदेशीं सियाच्वंगु कारणं सन् १९५० या असमान सन्धि लगायतया थीथी सन्धि सम्झौताय् नेपालं हस्ताक्षर यायेत बाध्य जूवंगु खः। आः नं अज्याःगु हे थीथी राष्ट्रघाती व देशघाती सन्धी सम्झौता व समझदारीयात मिखा तिसिनाः सही यायेगु खःसा थ्व देशय् गणतन्त्र वःगु व मेगु तन्त्र वःगु छुं नं पाइ मखु। लोकतान्त्रिक संविधानं थथे अलोकतान्त्रिक ज्या याइ कथं नीति दयेका वन धाःसा व थेंज्याःगु अति बांमलाःगु ज्या मेगु छु जुइ फइ? उकिं थौंकन्हय् न्ह्यानाच्वंगु राष्ट्रियताया आन्दोलनयात समर्थन मयासें मगाः ।

झी नेपाःमित बारम्बार थज्याःगु हे पिनेया सक्रियतां यानाः द्यापं लाका च्वनेमाःगु स्थिति वयाच्वंगु दु। थ्व स्थिति थौं जक मखुसें हाकनं लिपा लिपा नं वयेफुगु अवस्था दु। झी पूर्वजतय्सं हे इलय् ध्यान तये मफुगु ल्याखं झी थौं अज्याःगु द्यापं सह यानाच्वनेत बाध्य जूगु दु। थ्व ल्याखं थज्याःगु छगू राष्ट्रिय मामलायात कयाः जुइगु आन्दोलनयात फुक्कं राजनीतिक पार्टी व सचेत देशभक्त नागरिकतय्सं समर्थन व ग्वाहालि यायेमाःगु खः। थःगु छकूबकू बुँ त्यःगु व छगू निगू थाय् त्यःगु खँय् ज्यान हे पानाः ल्वायेफुपिं झी नेपाःमित देश हे विदेशीं त्यला हलं नं मौन च्वनाच्वंगु धइगु झीगु अबुझपना वा देश व थःगु सीमा प्रति झी उलि सचेत जुइमफुगुया दसु खः। थौं देश विदेशीया ल्हातय् लाकेगु होमवर्क शुरु जुल धकाः संकेत यातं नं झी थथे हे मौन च्वनाच्वनेगु खःसा भावी पुस्तां झीत गुलि सराः बीगु खः? गुलि हेबाय् चबाय् याइगु खः? उकिं नं थःगु अधिकार व कर्तब्य प्रति सचेत नेपाली नागरिकत थौं विदेशीं छीत्यंगु कुटिल चालयात थुइकाः न्ह्यचिलेमाःगु अवस्था वयाच्वंगु दु।
नागरिकता विधेयकय् नं नेपाः ठगे हे जुल। उकिं यानाः थौं लखौं भारतीय नागरिकत नेपाली नागरिकता कयाः देश विखण्डन यायेगु षडयन्त्रय् लगे जुयाच्वंगु दु। थःपिंसं धाःथे मंत धाःसा देश हे विखण्डन यायेगु थेंज्याःगु ख्याच्वः वःगुया लिउने विदेशीतय्त नागरिकता बीगु बन्दोबस्तया तःधंगु भूमिका दु धइगु क्यं। खः, थौं सदन व राजनीतिक पार्टीतय्त थीथी कथं प्रभावित यानाः नं नेपाःयात असफल राष्ट्र धकाः घोषणा यायेगु तयारी विदेशी उपनिवेशवादी शक्तितय्सं यानाच्वंगु दु। उमिगु स्वार्थ धइगु हे थ्व देशयात छगू असफल राष्ट्रया दर्जा बियाः थन थः यथें यायेगु खः। उमिगु स्वार्थ उलि हे जक मखुसें थन विदेशी सेना हयेगु, छगू असफल राष्ट्र घोषणा यानाः थनया थीथी प्राकृतिक श्रोत साधनय् प्रत्यक्ष ल्हाः तयेगु उमिगु ध्यान खः। अज्याःगु ध्यानयात झीसं इलय् हे सीके फत धाःसा हे जक झी म्हिगःनिसें गथे छगू स्वाधीन राष्ट्र कथं कायम यानाः थःगु गौरवमय भावना ब्वलंकाच्वनागु खः, कन्हय् नं उगु भावनायात कायम याना तये फइ। मखुत धाःसा म्हिगःया पुस्तां क्यनावंगु झीगु गौरवमय इतिहासय् धक्का लाइगु जक मखुसें झीगु अस्तित्वय् तकं खतरा ब्वलनेफु।
देश दुने थौं भागबन्डाया राजनीति न्ह्यानाच्वंगु दु। देशय् भागबन्डाया राजनीति शुरु जूगु लिपांगु दसु धइगु निगू निगू थासं चुनावय् बूम्ह मनू हे देशया प्रधानमन्त्री जुयाच्वंगु खः। थथे नेपाली जनतां बहिष्कार याःम्ह मनू प्रधानमन्त्री जुयाः जनताया भावना कथं ज्या न्ह्याके मफुगु अवस्थाय् हे विदेशीतय्सं थ्व देशयात असफल राष्ट्र घोषणा याकेगु निंतिं नं इलय् संविधान निर्माण याके मबीगु सम्भावना खने दयाच्वंगु दु। छगू लिपा मेगु स्वतुमतु स्वःगु समस्याय् देश तक्यनाच्वंगु दु। अथे धइगु झीगु देशया आन्तरिक मामलाय् तकं विदेशीं मिखा ब्वइगु खः। सेना समायोजन, शान्ति सुरक्षा थेंज्याःगु चीजय् हे विदेशीया नां व विदेशीया इसाराय् झी चले जुइगु खःसा मेमेगु राष्ट्रवादी ज्या हे छु यायेफइ? थन राष्ट्रवादी नेतात हे राष्ट्रिय गौरव थकायेत ज्या सनाच्वंगु अवस्था मदु। झीगु देशय् गुलि नं विदेशी कम्पनी व विदेशी गैरसरकारी संस्थात संलग्न जुयाच्वंगु दु उमिगु हर हिसाब पारदर्शी यायेगु जक मखु कि उमिगु गतिविधि छु गज्याःगु खः धइगु तकं थौं तकं झीसं मसिउनि। तर आः वयाः गणतान्त्रिक देय् जुइधुंकाः झीगु देशय् च्वनाः गैर सरकारी संस्थातय्सं झीगु देय्या गुलि शोषण याना वयाच्वंगु दु धइगु नं हर हिसाब झीसं तये फयेकेमाःगु ई वयाच्वंगु दु ।

राष्ट्रिय गौरव तायेकेगु सकसियां कर्तब्य खः। उकिया लागिं सुं प्रति झी अनुग्रही जुइमाःगु मदु। जःलाखःला देय् भारत प्रति नं झी गबलें क्वमिलु जुइमाःगु अवस्था मदु। छगू स्वतन्त्र सार्वभौम देय्या ल्याखं झी फुक्कं थः पासाभाइ वा ग्वाहालिमि सरह व्यवहार यायेमाः। यदि झीगु देय्यात हेपाहा दृष्टि तल धाःसा उकिया झीसं प्रतिवाद नं याये फयेकेमाः। अथे यायेगु आँट खास यानाः देय्या प्रधानमन्त्री ल्ययेमाःगु राजनीतिक पार्टीतय्सं याये फयाच्वंगु मदु। देश व जनता स्वयां कुर्सी तःधं तायेकीपिंसं थम्हं धयागु खँ हे मधया धायेमाःसां खःगु खँयात हे मखु धायेमाःसां विदेशी लय्तायेकेगु ज्या जुयाच्वंगु दु। तर खःगु व भिंगु ज्या यायेत विदेशी तंचाइ वा विदेशं ग्वाहालि मयाइ धकाः च्वनेगु स्वयां नं थःगु जिम्मेवारी पूवंकेगुली हे न्ह्याना वनेमाःगु खनेदु ।

More Stories Like this