सक्व महोत्सव ११३०

जियम श्रेष्ठ

ने.सं. ११३० चिल्लागा -६ अर्थात कंस शुक्रवाःनिसें आइतवाः स्वन्हुयंक थीथी ज्याझ्वः सहित न्हापांगु सक्व महोत्सव जुइत्यंगु दु। सक्वया थीथी पुचःया ल्याय्म्हतय् मंकाः ग्वसालय् जुइत्यंगु थुगु महोत्सवं खास यानाः सक्व दे, सक्वया रहनसहन, थनया धार्मिक थाय्बाय्, त्वाः बहाबही लिसें थनया दुग्यंगु ऐतिहासिक व सांस्कृतिक तजिलजिया म्हसीकायात प्रचार प्रसार यानाः थुकियात पर्यटकीय गन्तब्यस्थल कथं बिकास याना यंकेगु ताः तयाः थ्व महोत्सव यायेत्यंगु खः ।

स्वनिगः दुनेया येँनं १७ कि.मि. उत्तर पूर्वय् लाःगु थुगु सक्वदे तसकं पुलांगु नेवाःतय्गु कला संस्कृतिं भय् बिउगु, ऐतिहासिक रुपं प्रमाणित छगू नेवाः बस्ती ख। समुद्र सतहं १३२८ फिट च्वय् लाःगु थ्व थाय् सँ देय्या क्वसं लाःगुलिं सक्व देय् धकाः म्हसीकाच्वंगु दु। कलिगत संवत् १८०१ स शंखया आकारय् वस्ती दयेकाः जुजु शंखदेवं राज्य याःगुलिं थ्व थाय्यात शंखरापुर धकाः नं धाः। लिपा वयाः सक्व शब्द अपभ्रंश जुजुं गैर नेवाःतसें साँखु धायेगु यानाहल। थ्व थाय् न्हापा परापूर्वकालय् छगू अलग हे देय्या रुपय् समेत बिकास जुइधुंकूगु खँ स्वस्थानी बाखनय् लावण्य देय् कथं न्ह्यथनातःगुलिं सीदु। लाय्कुली मोहनिबलय् नलाःस्वां पीगु व पायो वनेगु चलन आः तक नं दनि। उकिं थुकिया थःगु हे राजनैतिक विशेषता नं दुगु हे खत। थ्व थाय् न्हापा तिब्बतनापं जुइगु ब्यापारया छगू महत्वपूर्ण नाका जूगुलिं आर्थिक रुपं स्यल्लाः। तर लिपा अरनिको राजमार्ग दयेधुंकाः थनया ब्यापार ब्यबसाय स्यनावंगु खनेदु ।

सक्व, धार्मिक रुपं नं छगू महत्वपूर्ण थाय् ख। थनया महत्वपूर्ण द्यः बज्रयोगिनीयात हिन्दू व बुद्ध धर्मावलम्वीतसें उत्तिग्यंकं श्रद्धां माने याः। धार्मिक सहिष्णुताया थ्व बांलाःगु नमूना खः। थनया बज्रयोगिनी जात्रा शुरु जूगु ३३०० दँ दये धुंकूगु खँ नं थीथी विद्वानपिनि च्वसुं सीदु। थनया कला संस्कृति, मठमन्दिर,परम्परा, तसकं च्वन्ह्याः। विशेष यानाः थनया बज्रयोगिनी देगः, चैत्र शुक्ल पुन्हिनिसें च्यान्हुयंकं जुइगु जात्रा, माघ महिनाय् शाली नदीइ लछियंकं जुइगु स्वस्थानी ब्रत मेला थनया महत्वपूर्ण पक्ष खः। थ्व बाहेक थनया च्यागू त्वालय् दयाच्वंगु बही, चैत्य, गुंपुन्हिबलय् सापारु कुन्हु तहासा हयेगु, त्वाःत्वालं घिन्तांकिसि, प्याखं पिथनेगु चलन लुमंकेबहः जू ।

सक्व महोत्सवया लागिं चलाखु, दुगा हिति, इपात्वाः, इल्लात्वा, धुंला, सन्त्वाः आदि दक्व थासं सकलें जानाः विशेष ज्याझ्वः दयेकाः सक्वया विशेषतायात फयांफक्व बांलाक ब्यापक रुपं न्ह्यब्वयेगु कुतः जुयाच्वंगु दु ।

थ्व महोत्सवया छगू महत्वपूर्ण आकर्षण हे बज्रयोगिनी जात्रा ख। महोत्सवया न्हापांगु दिं बज्रयोगिनी म्हासुख्वाः माजुया मू जात्रा कुन्हु हे लाः। द्यः खतय् तयाः सक्व बजारन्यंकं चाःहीकीगु न्हि खः मू जात्रा। थुकुन्हु प्रधान मन्त्रीपाखें ज्याझ्वः उलेज्या यानाः सक्व महोत्सव न्ह्याकेगु ग्वसाः दुसा थनया थीथी च्यागू त्वाः व थुकिया विशेषतात नापं सक्वमितय्गु कला संस्कृति, थनया रहनसहन पिब्वयेगु, जःखःया लागा व पर्यटकीय रुटया जानकारी थ्व महोत्सवया आकर्षण जुइ। नापं पुलांगु सफू ब्वज्या, थनया फोटोत खास यानाः नारी(शाली नदी) मेला व वज्रयोगिनी जात्राया ब्वज्या, सांस्कृतिक झाँकी, सक्वया हुलाप्याखं, देवी प्याखं, लाखे प्याखं क्यनेगु, सक्व देय् सम्बन्धी लगातार भिडिओ क्यनेगु, भजन किर्तन प्रतियोगिता, परम्परागत नेवाः नसा ज्वलंया स्टलत नापं थीथी विषयया प्रदर्शनी नं थुकुन्हुया ज्याझ्वलय् लाः ।

निन्हु कुन्हु सक्वंनिसे शुरु जुइगु माउन्टेन बाइक रेस थ्व महोत्सबया मेगु आकर्षण खः। थ्व रेस सक्वं न्ह्यानाः लप्सेफेदी ,जर्सिंपौवा, कात्तीके, पालुवारी चाःहुलाः हानं सक्व वयाः क्वचाइ। सक्व म्हासुख्वाः माजु जात्रा, नेवाः नसा ज्वलंया स्टलत नापं नेवाः भ्वय् व ल्याय्म्हतय्पाखें जुइगु ट्यालेन्ट शो, सांस्कृतिक ब्वज्या थ्वकुन्हुया आकर्षण खः ।

स्वन्हं कुन्हु सांस्कृतिक ब्वज्या व जात्राया सवाः नाप नापं मस्तय्गु किपा च्वज्या, सक्व म्हासुख्वाःमाजु जात्रा, नेवाः भ्वय्, नेवाः नसा ज्वलंया स्टल नापं कन्सर्टया आयोजना मू आकर्षण जुइ। थ्व दिं ल्याय्म्हतय्गु निंतिं छगू विशेष आकर्षणया न्हि जुइ ।

सक्व स्वनिगःया थीथी थासय् न्ह्याइपुक ट्रेकिङ्ग वनेगु मू लँपु नं खः। सक्वं लब्सेफेदी जुयाः जर्सिंपौवा, मेलम्ची, हेलम्बुया ट्रेकिङ्ग रुट तसकं न्ह्यइपु। अथेहे सक्वं सुन्दरीजलया ट्रेकिङ्ग नं उलि हे न्ह्यइपु। लिसें सक्वं घुमारीचोक जुयाः मनिचुड दह जुकाः बुढानिलकण्ठ तकया हाइकिङ्ग वनेगु नं कम रोमान्चकारी मजू। थ्व दक्व छकलं सीकेगु थुइकेगु व न्ह्यइपुकेगुया मंकाः सवाः हे सक्व महोत्सव खः ।

(च्वमि सक्व महोत्सव सम्भाब्यता अध्ययन समितिया संयोजक खः।)

More Stories Like this