नेपाःया राष्ट्रवादीतय् नियति

डी.आर. खड्गी

राजनीतिज्ञतय्सं धायेगु याः, राजनीति देय्या केन्द्रीय संयन्त्र खः। यदि संयन्त्रय् गडबडी जुल कि सारा जनता आतंकित वातावरणय् म्वायेत बाध्य जुइ। राजनीतिक संयन्त्र धइगु अथें चले जुइगु मखु। उकियात जनतां हे सञ्चालन याइगु खः। जनतां छ्वया हइपिं प्रतिनिधित असक्षम जुल कि राज्य संयन्त्र खतराय् लायेफु। झीगु देशय् राजनीति सञ्चालन याइपिं असक्षम, लोभी, स्वार्थी जूगुलिं देश नं स्यनाच्वंगु खः। उलि जक मखु जनता नं आतंकित व भयभित जुयाः म्वाये मालाच्वंगु खः। थौंकन्हय् देय्या पत्रकार, व्यापारी, उद्योगी, नेता फुक्क हे आतंकवादीतय् निशाना जुयाच्वंगु दु। सुरक्षा निकाय थुलि फ्यासुयाच्वंगु दु कि जनताया जिउ धनया सुरक्षा बीमाःपिं प्रहरीत हे छु यायेगु गथे यायेगु धकाः अन्यौलग्रस्त जुयाच्वंगु दु। छुं दँ न्ह्यः तिनि तत्कालिन सांसद थेंज्याःगु पदय् च्वनाच्वंम्ह मिर्जा दिलसाद बेगयात भारतं वःपिं पेशेवर किलरतय्सं राजधानीया सतकय् हे खुल्ला रुपं गोलीं कयेकाः स्याना बिलं नं प्रहरी प्रशासन तमाशे जक जुयाः स्वयाच्वनेत बाध्य जुल। पुलिस प्रशासन थुलि निरिह जुया बिल कि उच्चतहया अधिकृततय्सं निष्पक्ष ढंगं छानबिन यायेगु आँट व हिम्मत याये मफुत। वंगु छुं न्हि न्ह्यः हानं सञ्चारकर्मी देशभक्त व्यक्तित्व जमिम शाहयात नं फिल्मी शैलीं खुल्ला रुपं गोलीं कयेकाः स्याना बिलं नं उकिया छानबिन यानाः सत्यतथ्य जनताया न्ह्यःने हयेगु हिम्मत याये मफु। थथे हे तुं प्रशासन कमजोर जुयाच्वन व जनता नं सुम्क च्वनाच्वन धाःसा राष्ट्रभक्त नेतातय्त जक मखु सर्वसाधारण बुद्धिजीवी जनतायात नं निशाना दयेकाः यंकाच्वनी। विदेशी शक्ति व स्वदेशय् च्वंपिं दलाल, स्वार्थी, लोभी नेतात निगू शक्ति मिले जुयाः न्ह्याबलें नं सच्चा देशभक्त जनतायात मूलधारं माइनस यायेत स्वयाच्वंगु दइ। विदेशी शत्रु व स्वदेशी दलालं देशभक्त व सक्षम जनता व नेतायात निशाना दयेकाच्वंगुया कारण राष्ट्रघात यायेत्यन कि उमिसं विरोधया सः थ्वयेकीगुलिं खः। इतिहासं नं क्यनाच्वंगु दु, चाहे जुजु जुइमा वा नेता, सुं नं राष्ट्रभक्तं राष्ट्रया पक्षय् अडान काल कि वयात षडयन्त्र यानाः जूसां लँपुपाखें चीका छ्वयेगु ज्या जुयाच्वंगु दु। जुजु रणबहादुर शाहयात वँय् जुल धकाः देशं पितिना छ्वयेत विदेशी व स्वदेशी शत्रु शक्ति सफल जुल। प्रधानमन्त्री भिमसेन थापा, किसान नेता लखन थापा (मगर) यात नं विदेशी व स्वदेशी शत्रु शक्तिं षडयन्त्र यानाः पतन याना बिल। निरंकुश राणा शासनं नं देशभक्त जनतायात यक्व षडयन्त्र यानाः खत्तम याना यंकूगुलिं देश अन्धकारय् लात। राणां देश स्यंकाः जनतायात दुःख बियाच्वन धकाः जनतां प्रजातन्त्र हलं नं नेतातय्सं देश विकास यायेगु मस्वसे विदेशी स्वार्थय् जक ब्वाँय् जुयाच्वन। लिपा वयाः जुजु वीरेन्द्र व मदन भण्डारीं नं देशभक्त अडानय् च्वनाः स्पष्ट राष्ट्रवादी दृष्टिकोण बिउगु कारणं विदेशी व स्वदेशी शत्रु मिले जुयाः उमिगु नं हत्या याना बिल ।

देय्या विद्वानवर्गं न्हापांनिसें धया वयाच्वंगु खः, मल्ल व राणा शासनया इलंनिसें विदेशी शक्तिं नेपाःया राजनीति थःगु अधिनय् लाका तःगु खः। जब पृथ्वीनारायण शाहं एकीकरण अभियान न्ह्याकल अबलय् देय्यात विदेशी प्रभावं नं मुक्त याःगु खः। पृथ्वीनारायण शाहं नेपाः एकीकरण यायेधुंकाः देश विकास यायेत कुतः याःगु नं खः, छुं छुं विकास यानाः नं क्यन। तर लिपा शाह जुजुतय्सं विकासय् कम व थःगु शासन टिके यायेगु ज्याय् अप्वः ध्यान बियाः तानशाह लादे याना हसेंलि जनतां उमित घृणा याना हःगु खः। वहे मौकाय् हानं नेतातय्सं विदेशी शक्तिनाप सम्झौता यानाः जुजुया शक्तियात माइनस याना बिउगु खः। जब जनआन्दोलन सफल जुल विदेशी शक्तिं थःगु स्वार्थ पूर्ति यायेत देशयात कंगाल हे दयेका बिल। पार्टीया नेतातय्सं देश यायेगु मस्वसे देशय् अशान्ति हयेगु लागिं जाति, धर्म व क्षेत्रया नामय् जनतायात ल्वाकाच्वन। थौंकन्हय् जनताया दथुइ अति हे अविश्वासया वातावरण अप्वया वनाच्वंगुलिं हानं विदेशी शक्तिं क्षेत्रीय व जातीय पार्टीतय्त ल्वाभः बियाः हत्या, हिंसा व अपहरण थेंज्याःगु घटना अप्वयेकाच्वंगु दु। देशय् अशान्तिया वातवरण सिर्जना याकाः अराजक स्थिति हया बिल। साधारण जनतायात भय, त्रास व महंगी बाहेक मेगु छुं नं मबिउ। थ्व सरकार जनतायात शान्ति सुरक्षाया अनुभूति बीत जक असफल जूगु मखु स्वयम् उच्चतहया राजनीतिक नेतातय्त नं शान्ति सुरक्षा बी मफयाच्वंगु दु। देशया उद्योगी, व्यापारी, पत्रकार आदिपिंसं तकं विशेष सुरक्षाया ग्यारेन्टी मबिल धाःसा सारा उद्योग व्यवसाय बन्द यायेगु जुइ धकाः ख्याच्वः बिलं नं सरकार सुम्क च्वनाच्वंगु दु।
स्वनिगल जूगु अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिक सम्मेलनय् ब्वति काः वयाच्वंपिं प्रतिनिधितय्सं नेपाः असफल राष्ट्रया लँपुइ वनाच्वन धकाः ख्याच्वः बिल। सहभागी राजनीतिक नेतातय्सं असफल राष्ट्रया लागिं मापदण्ड थथे धकाः प्रस्ट यात � (क) जनतां राज्ययात विश्वास यायेगु त्वःतल कि, (ख) सुरक्षाया जिम्मेवारी कयाच्वंगु प्रशासनिक यन्त्र अति कमजोर जुल कि, (ग) न्याय क्षेत्र डाँवाडोल जुल कि, (घ) कर असुली थः यत्थे ढंगं लागू यानाः जनतायात दुःख बिल कि, (ङ) चरम रुपं भ्रष्टाचार अप्वयाः देश कंगाल जुल कि। देय्या थज्याःगु खराब स्थितियात थ्व सर�कारय् दुथ्याःपिं राजनीतिक पार्टी व उकिया नेतातय्सं समाधान याइ धकाः म्हगसय् नं खंकेम्वाः छाय्धाःसां खस ब्रम्हू व मधेशवादी नेतात धइपिं सामन्तवादी संस्कारय् ब्वलंपिं खः। खस ब्रम्हूत धइपिं सामन्तवादी संस्कारया संरक्षक खःसा मधेशवादीत शक्तित धइपिं विदेशी शक्तिया हे बलं परिचालित जुयाच्वंपिं खः। थ्व निगू जाति गुलि अप्वः सत्ताय् च्वनाच्वनी देय् विकास मजुइगु व देशयात असफल राष्ट्रया लँय् ब्वाकेगु ज्या नं उलि हे तीव्र गतिं जुयाच्वनीगु निश्चित दु ।

More Stories Like this