मार्क्सवाद, लेनिनवाद व जातिवाद
कृष्ण प्रजापति
देशय् निक्वःगु जनआन्दोलनया उपलब्धी रक्षा यायेगु निंतिं कसरत जुयाच्वंगु इलय् जिम्मेवार राजनीतिक पार्टीतय्सं सही दिशा काये मफुगुलिं हाकनं छक्वः बन्द, हडतालया श्रृंखला शुरु जूगु दु। म्हिगः राप्रपा नेपालं देशय् संघीयता, हिन्दू राज्य लगायतया विषयय् जनमत संग्रह यायेमाःगु माग यासें बन्दया आह्वान याःगु खःसा म्हीग क्रान्तिकारी जनवादी मोर्चां बन्द यात। थुकथं संविधान दयेकेगु ई पाय्छि स्वला हे जक ल्यंदनिगु थ्व इलय् थीथी राजनीतिक घटक व जातीय मोर्चातय्सं बन्द हडताल व अवज्ञा यानाः सदन व सरकारयात ज्या मयाकेगु वातावरण कायम जुयाच्वन धाःसा राजनीतिक पार्टीतय् निंतिं छगू बांलाःगु त्वह चूलानाः इलय् संविधान दयेकेमाःगु जिम्मेवारीपाखे उपिं मुक्त जुइफु। अपाय्धंगु संविधानसभाया चुनावपाखें सभासद् ल्ययाः जनताया करं लय् बागू लाख तलब नकाः ज्या यानाच्वंपिं मनूतय् ई सितिं छ्वयेगु थीथी कथंया षडयन्त्र यायेगु धइगु देशयात लिउने लाकेत स्वयेगु छगू कुदृष्टि जक खः। अथे जुयाः नं न्ह्यागु हे माग व विषय न्ह्यब्वयाः याःगु खःसां बन्दया आह्वान याःगु धइगु युद्धस्तरं ज्या यायेमाःगु थ्व घडीइ उचित धाःसा ख हे मखु ।
२०४६ सालया जनआन्दोलनया रक्षा यानाः झिदँ तक थ्व देशय् २०४७ साल कार्तिक २३ गते जारी जूगु संविधान कथं राज्यसत्ता न्ह्यात। आः २०६२/६३ या जनआन्दोलन व २०६५ जेठ १५ गते सदनं घोषणा याःगु निदँ दुने न्हूगु संविधान तयार यानाः संघीय गणतान्त्रिक नेपाल दयेकेगु ताः तयाः आः थ्वहे वइगु जेठ १४ गते दुने न्हूगु संविधान जारी यायेगु जिम्मेवारी नेपाःमितय्के दनि। अले जक आन्दोलनयात संस्थागत यायेफइ। तर थन इलय् संविधान तयार यायेगुपाखें तापाकेगु निंतिं थीथी कथंया षडयन्त्र व जालझेल शुरु जूगु खने दयावःगु दु। विशेष यानाः देशय् न्हापां गणतन्त्र व संविधानसभाया माग याना वयाच्वंगु माओवादीपाखें हे थज्याःगु बन्द हडताल थेंज्याःगु ज्या यानाः सदन अवरुद्ध यासें न्हूगु नेपाल निर्माणय् पंगः ब्वलंकेगु ज्या जुया वःगु खः। अझ तःधंगु राजनीतिक पार्टीतय् दथुइ सत्तामोहं अग्रगमनया ज्याय् नं पंगः जुयाच्वंगु दु ।
तःधंगु राजनीतिक पार्टीतय्सं थज्याःगु हे सत्ताया लागिं आन्दोलनया मूल मर्म हे हाचां गाइगु पुलांगु संस्कारं यानाः जनआन्दोलन जुइ न्ह्यः नं थीथी पार्टीतय् दथुइ एकता व विभाजनया प्रक्रिया न्ह्याना हे च्वंगु खः। अथे जुयाः गुलिं राजनीतिक पार्टीतय्सं जुजुं याःगु प्रतिगमनया सामना याकःचां नं यायेमाःगु अवस्था वःगु खः। तर फुक्कं मिले मजुइकं धात्थेंया प्रतिगमन अन्त्य मजुइगु निष्कर्ष पिकयाः तःधंगु राजनीतिक पार्टीत एमाले व कांग्रेसं पूर्ण प्रजातन्त्र प्राप्त मजुइकं जुजुया सत्ताय् वने मखु धकाः पाः फयेधुंकाःलि हे तिनि उबलय् आन्दोलनयात तीब्रता बीफुगु खः। तःधंगु राजनीतिक पार्टीतय्सं जुजुं क्वँय् छकू क्यनेवं फ्यः वनीम्ह खिचा थें सत्ता मोहय् तक्यनाः गल्ती याये मखुत धयाःलि हे तिनि ७ दलया मंकाः आन्दोलन न्ह्यज्यायेफुगु खः। थ्वहे झ्वलय् जनयुद्ध यानाच्वंगु माओवादी पार्टी नं ७ दलया आन्दोलनय् सहभागी जुइवं आन्दोलनं धात्थें हे तीब्रता काःगु खः। थौं जनआन्दोलनया मूल मर्म कायम यायेफुगु अवस्था मदुनि। तर राजनीतिक पार्टीतय् दथुइ सत्ताय् वनेगु छगू हे जक लक्ष न्ह्यःने हयाः थीथी गतिविधि न्ह्यानाच्वंगु अवस्था दु। जनतायात सुख सुविधा धाःसा छुं बीफुगु मदु ।
थुगु सदन आपालं कम्युनिष्ट प्रतिनिधि दुगु सदन खः। थन राप्रपा व कांग्रेस त्वःताः फुक्कं धइथें कम्युनिष्ट प्रतिनिधि खः। तर थन वर्गीय खँ ल्हाइपिं कम्युनिष्टत हे थौंकन्हय् अप्वः म्येय् पुजा याइपिं व धार्मिक ज्याझ्वलय् ब्वति कया जुइपिं खने दया वःगु दु। एमालें मार्क्सवाद लेनिनवाद हे थःगु मार्गदर्शक सिद्धान्त नालातःगु दु। माओवादीं मार्क्सवाद, लेनिनवाद व माओवाद धयाच्वंगु दु। तर थःपिनि थज्याःगु दर्शनपाखें धाःसा थःहे प्रभावित जुयाच्वंगु मदु। थौंकन्हय् देशय् हरेक जातिया म्हसीका कायम यायेगु विषयय दकलय् प्रमुख रुपं न्ह्यःने वयाच्वंगु दु। जातियात स्थान बीगु वा जातीय गौरव कायम यायेत स्वयेगु बांमलाःगु खँ मखु जातीय म्हसीका कायम यायेमाः धइगु थ्व मागयात मनूतय्सं 'जातिवाद'य् रुपान्तरण यानाः मेगु कथंया साम्प्रदायिक दंगा याके बीगु व उकियापाखें थःपिंसं लबः कायेगु कुतः नं यानाच्वंगु खने दयावःगु दु ।
क्वय्या वर्गयात थनाः शासन सत्ता कब्जा यायेगु कम्युनिष्टतय् लक्ष्य जुइ। तर थौं नेपालय् अप्वः धइथें कम्युनिष्ट पार्टीया सभासद्तय्सं थुगु धारणायात अंगिकार यानाच्वंगु खनेमदु। छगू जातिं मेगु जातिया विरोध याकेगु ज्या जुयाच्वंगु दु। थ्व कम्युनिष्ट आचरण मखु। जातीय म्हसीकाया अधिकार फ्वनाच्वंपिंत जातीय दंगाय् यंकेगु कथंया कुतः जुयाच्वंगु दु। वर्ग संघर्ष व जनयुद्ध यानाः न्ह्यःने वःगु माओवादीं जातीय नारायात न्ह्यःने ला हल तर समाधान बीगु इलय् धाःसा थ्व पार्टीं उकिं बिसिउँ वनेगु कुतः यानाच्वंगु दु। जातीय समानताया नारा बियादीम्ह प्रचण्डं आः वयाः भाग्यवादय् विश्वास यानागु व नेपाःयात हिन्दू राष्ट्र हे दयेका तयेमाःगु धइथेंज्याःगु अभिव्यक्ति बियादीगु दु। जातीय अधिकारया बारे वय्कःया बिचाः थुकिं अस्पष्ट जूवंगु दु ।
भूत, प्रेत, स्वर्ग, नर्कय् विश्वास याइपिं अध्यात्मवादी खः। कम्युनिष्टतय्सं थज्याःगु अभौतिक चीजय् विश्वास याइ मखु। तर प्रचण्डं ज्योतिष क्यनाः मिखां खंगु, न्हाय्पनं ताःगु व इन्द्रीय शक्तिं पहिचान याये फुगु चीज बाहेक नं आलौकिक संसार दु धइगु खँय् विश्वास प्वंकादीगु दु। थुकियात गय् यानाः कम्युनिष्ट आचरण धायेगु? न्हापा ल्वाभः ल्ह्वनाच्वंगु इलय् द्यः पुज्याइपिंत हे जनकारवाही याइगु पार्टीया अध्यक्ष थौंकन्हय् थःहे म्येय् पुजा यायेगुली लगे जुयाच्वन धायेबलय् गुलि हास्यास्पद जुइ? बलिदान यायेवं हे फुक्कं पाय्छि जुइ मखु। बलिदान नं उचित व अनुचित निगू दइ। द्वलंद्वः सपुततय्सं थःत बलिदान याका वंगु थ्वहे प्रचण्डपाखें म्येय् पुजा याकेत खः ला ?
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया