नेपाःया सेनाय् भारत व चीनया मिखा

श्रीकृष्ण महर्जन

राज संस्था ल्यनाच्वंगु इलय् जुजुयात थः लिक्क लाका वयाच्वंगु नेपाःया जःलाखःला देय् भारत व चीनं आःया अवस्थाय् नेपाःया सेनायात थः लिक्क लाकेगु कुतः कथं थीथी ज्याझ्वः यायेगु नापनापं सेनायात तकं ग्वाहालि यायेगु कुतः यानाच्वंगु झन झन हे स्पष्ट जुजुं वयाच्वंगु दु। नेपाः संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रय् वने धुंकाः न्हापा राजसंस्था नाप लिक्क लानाच्वंगु नेपाली सेनायात हे विश्वास याना वनेफत धाःसा जक नेपालय् थःपिनिगु विरुद्ध गतिविधि जुइ मखु धकाः तायेकाः छगू कथं नेपाली सेनायात थः लिक्क लाकेगु खँय् भारत व चीनया दथुइ धेधेबल्लाः हे जुयाच्वंगु दु धाःसां छुं पाइ मखु ।

लिपांगु इलय् वयाः भारत व चीनं नेपाःया सेनायात कयाः चिउताः तःगु नापं नेपाःया सेनायात ग्वाहालि याःगु घटना हे थ्व खँया पुष्टी जूगु दु। थौंकन्हय् नेपाःया सेनायात कयाः दकलय् अप्वः चिउताः भारतं तयाच्वंगु दु। भारतया विदेशमन्त्री एस.एम. कृष्णा नेपाः भ्रमण यायेत येँय् थ्यंकः वये छन्हु जक न्ह्यः भारतं नेपाःया सेनायात ल्वाभः नापं थीथी कथंया सामानत ग्वाहालि निंतिं धकाः छ्वयाहःगु खः।
अनं लिपा मंगलवाःनिसें ला भारतया सेनाध्यक्ष दिपक कपूर हे नेपाः भ्रमणय् झायादीगु दु। न्हापा नेपाःया प्रधानसेनापति भारत भ्रमणय् वंगु इलय् एनेकपा (माओवादी)या लडाकुत नेपाःया सेनाय् समायोजन याये मजिउ धकाः धयादीम्ह वय्कलं नेपाः भ्रमणया इलय् नेपाःया सेनाया अधिकारीपिंलिसे खँ ल्हायेगु नाप नापं चीनया तिब्बतया ताः क्यनेत दकलय् अःपुगु थाय् कथं नालातःगु मुस्ताङय् नं भ्रमण यानादीगु ज्याझ्वः दु। मुक्तिनाथया दर्शन यायेगु नामय् चीनया तिब्बतया कयाः अथे चिउताः तयाः उगु कथं भ्रमण यायेगु ज्याझ्वः तयादीम्ह वय्कःयात नेपाःया सरकारं मानार्थ प्रधानसेनापतिया उपाधि नं बीगु जूगु दु। देशय् माओवादी हावी जुजुं वनाच्वंगु आःया सरकारया नं मयःगु हुनिं माओवादीया विरोध याइम्ह भारतया सेनाध्यक्ष कपूरयात नेपाः भ्रमणय् सःताः छगू कथं माओवादीयात ख्यायेगु नं कुतः याःगु दु धकाः धाःसां छुं पाइ मखु ।

उलि जक मखु भारतं नेपाःया सेना नाप नापं नेपाःया गृह प्रशासनयात नं थःगु ल्हातय् तयेगु निंतिं गृहमन्त्री नापं गृह मन्त्रालाय अन्तर्गतया स्वंगुलिं सुरक्षा निकायया प्रमुखतय्त तकं सःताः खँ ल्हायेगु नाप नापं धौख्यलय् सशस्त्र प्रहरीया तालिम केन्द्र दयेका बीगु खँय् तकं सहलह ब्याकीगु अवस्था ब्वलंगु दु। अथे हे भारतं सुर्खेतय् ला नेपाली सेनाया हवाई अड्डा हे दयेकेगु तयारी याःगु दु। भारतं थ्व इलय् तराई लागाय् आपराधिक घटना म्हो यायेमाःगु खँ तयाः अपराधी व अतिवादीत विरुद्ध छप्पँ जुयाः वनेमाः धकाः तःगु प्रस्तावयात कयाः वंगु छुं दिं न्ह्यः जक भारतया विदेशमन्त्रीलिसे जूगु सम्झौता पतिइ न्ह्यथनातःगु दु। भारतय् अनया माओवादीयात अतिवादी धकाः प्रतिबन्ध तयातःगु अवस्थाय् नेपाःया माओवादीयात नं उगु हे कथं यंकेत्यंगु खः ला कि मखु धइगु खँ ला लिपा जक पुष्टी जुइ। भारतं छखे थःपिनिगु पक्षय् नेपाली सेना तयेगु अले मेखे माओवादीया साइज म्हो यायेगु आज्जु तयाः नाप नापं चीन विरोधी स्वतन्त्र तिब्बतया खँयात कयाः चलखेल याकेगु महत्वपूर्णगु भूमि नेपाः जुइफु धकाः तायेकाः उगु कथं रणनीति दयेका वयाच्वंगु खने दु ।

भारतं नेपाःया सेना व गृहयात गुगु कथं थःगु पक्षय् सालेगु कुतः यानाच्वंगु खः उगु हे कथं चीनं नं थःगु भूमिका म्हिताच्वंगु खने दु। भारतया भूमिकायात तसकं हे ध्यानय् तयाः चीनं थःगु कथं तयारी याःगु दु। चीनया सेनाया प्रतिनिधि मण्डल वंगु मंसीर ३० गते नेपालय् वयाः नेपाःया सेनातलिसे सहलह ब्याकेगु नापं नेपाःया सेनायात ग्वाहालि यायेगु प्रतिवद्धता प्वंकावंगु खः। ४१ करोड तकया सेनाया निंतिं सामान व ल्वाभः बीगु नापं चीन नाप स्वाःगु उत्तरी सीमा लागाय् झिद्वःम्ह सशस्त्र प्रहरीत तयेगु धकाः तकं सम्झौता याःगु खः ।

उलि जक मखु पुलांम्ह रक्षा मन्त्री रामबहादुर थापा बादल चीनय् झायादीगु इलय् नेपाःया सेनाया निंतिं ११ करोड तकाया ग्वाहालि यायेगु धकाः बिउगु बचं तकं लिपांगु इलय् पूरा याःगु दु। मंसीर महिनाय् हे चीनया सुरक्षा निकाय नाप स्वापू दुगु ब्यागलं ब्यागलं स्वंगू पुचः स्वंगू हे इलय् वयाः नेपाली सेना व सरकारलिसे सहलह ब्याकेगु ज्या तकं याःगु खने दु। तिब्बतया सवालयात कयाः नेपाःया भूमि छ्यलाः ज्या मछिंकेफु धकाः तायेकाः चीनं नेपाःया सुरक्षा निकायात कयाः चिउताः तयाहःगु नापं ग्वाहालि यानाहःगु खने दु।
उलि जक मखु भारत व चीनं नेपाःया राजनीतिक पार्टी व सरकारया मन्त्रीतय्त तकं थःगु देशय् सःताः सहलह ब्याकेगु अले सेनाया प्रमुखतय्त समेत थःगु देशय् भ्रमणया नितिं सःतेगु नापं नेपाःया सेनातय्त तालिम बिइगु तकं यानाच्वंगु दु ।

लिपांगु इलय् राजसंस्था मदये धुंकाः आः नेपालय् विश्वास यायेबहःगु शक्तिशाली पक्ष धइगु नेपाःया सेना हे जक खः धइगु तायेकाः चीन व भारत न्ह्याः वयाच्वंगु खने दु। नेपाःया सेनायात सैन्य सहयोग बी फत धाःसा थ्व सेनायात सदां थःपिनि लिक्क तया तये फइ धइगु तायेकाः उगु कथं भारत व चीनं भूमिका म्हिता वयाच्वंगु खने दुसा थ्व इलय् भारत बाय् चीन छगू जक देय्या हावी सेनाय् जुल धाःसा नेपाःयात उलि हे समस्या नं ब्वलनी धइगु खँयात थुइकाः जक सरकार व नेपाली सेना न्ह्याः वनेमाःगु थौंया आवश्यकता खः। थ्व निकाययात विदेशीं उपयोग याकीगु ल्वाभः दयेके बी मजिउ ।

More Stories Like this