आत्मप्रकाश बछि आकाशया छपु सत्य बाखं

सुलोचना मानन्धर

नेपालभाषा साहित्य जगतय् वि.सं. २०१३ सालंनिसें सक्रिय रुपं कलम न्ह्याकाः नुगःखँयात बाखं साहित्य कलां छाय्पियाः न्ह्याना वयाच्वंम्ह छम्ह नांदंम्ह बाखं च्वमि मय्जु प्रकाश प्रधानाङ्गयात ला थन हाकनं छकः म्हसीके आवश्यक मताया। झीगु नेपालभाषा साहित्यह्यमितय्त मिजं च्वमि जक मखु मिसा च्वमिया नं भूमिका, योगदान उलि हे बल्लाः धकाः क्यनेगु छगू बल्लाःगु दसु खः मिसा बाखं च्वमि मय्जु प्रकाश प्रधानांगया बाखंत। ने.सं. १०८३ 'मस्याङ्पाः' बाखं पुचः पिब्वयाः पिहांवःम्ह ईयाम्ह छम्ह ल्यासेचाम्ह श्रष्टा मय्जु प्रकाश प्रधान थौं श्रीमति प्रकाश प्रधानाङ्ग जुयाः जीवनया थाकुगु पहाड न्हय्दँ (७० दँ) सिबें च्वय्या न्हि न्ह्याकाच्वंगु दु। खुम्ह छ्य्पिं मुंकाः छपा ल्हातं मस्तनाप म्हिताः छपा ल्हातं कलम ज्वनाः नेपालभाषा साहित्ययात अझ तःमि यायेत न्हूगु सफू आत्मबाखं - 'आत्मप्रकाश' कृति ज्वनाः न्ह्याःवःगु दु। थुकी झी नेवाः सकसिनं गर्व यासें दुनुगलं निसें भिंतुना देछाये ।

जीवनय् सकसियां नुगःखँ दइ, थःथःगु बाखं दइ, थुकियात कलात्मक भाषां पिब्वल धाःसा बाखं जुइ, निबन्ध जुइ, आत्मबाखं नं जुइ, मच्वःसा अथें तनावनी। थुगुसी मय्जु प्रकाश प्रधानाङ्गया थ्व 'आत्मप्रकाश' नुगःखँ जक मखुसें जीवनया बाखं, सत्यबाखं - थः न्ह्यानागु लँपुयात लुमंकाः लिपिवद्ध यानातःगु आत्मबाखंया आत्म संस्मरण खः। न्ह्यदँया वैंश तकया थःगु लुमन्तियात निगू ब्वय् न्ह्यथनातःगु कृति थौं झीगु नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् लःल्हानाच्वंगु दु मय्जु प्रकाश प्रधानांङ्गं। थ्व झीगु साहित्यया निंतिं तसकं तःजिगु 'सम्पत्ति' जूवःगु दु। छम्ह च्वमिया बाखं आत्मबाखं जुयाः जक मखु थ्व तःजि जूगु थ्व कृति स्वयं हे छगू न्हूगु कृति खः, च्वमितसें अप्वः धइथें बाखं च्वइ, निबन्ध व मेमेगु च्वसुत च्वइ, कविं कविता च्वइ तर छम्ह च्वमिं साहस यानाः थःगु नुगःखँ मखु, जीवनया बांलाः बांमलाःगु दुःख सुखया छपु छपु सत्य खँ च्वये अःपु मजू। थ्व पलाखय् छम्ह निम्ह नांदंपिं हनेबहपिं च्वमिपिंसं खास यानाः सिद्धिदास लिपा चित्तधर 'ह्दयं' 'जिगु जातः' च्वयादीगु दःसा मिसा च्वमिया झ्वलय् दकलय् न्हापांगु कृति जूवःगु दु थ्व 'आत्मप्रकाश'। छम्ह सशक्तम्ह बाखं च्वमिं थःगु जीवनयात हे मू पात्र दयेकाः थःगु दुःख सुखं जाःगु विगतयात सत्यया चित्र दयेकाः क्यना बी - 'आत्मप्रकाश' ।

अवश्य हे 'आत्मप्रकाश' आत्मां निसें पिज्वःगु 'प्रकाश' खः। छम्ह भाग्यमानिम्ह मिसा च्वमि थःगु नां हे 'प्रकाश' जूगुलिं वं थ्व नामं सफूयात, जीवनया सत्य बाखंयात झःझः धायेक क्यने फत आत्मप्रकाशया नामं। थ्व हे आत्मप्रकाशयात पुइका स्वल धाःसा छम्ह नेपाःमि मिसा, 'बछि आकाश' या द्यःने खने दुगु जीवनी जक मखुसें छम्ह मिसाया बाखं जक नं मखुसें थ्व सफूया दुने नेपाःया भूगोल, इतिहास, सामाजिक व्यवस्था, नैतिक शिक्षा आदियात नं म्हसीके खनी। छम्ह मिसाया दुःखसुख धइगु छम्ह मांया बाखं खः, छेँछेँया जिम्मेवार तिरिमय्जुपिनिगु बाखं खः। छपु खुसया बाखं थें छगू पहाडया च्वकां दकलय् न्हापां झ्वाला जुयाः उत्साहित रुपं न्ह्याःवइ, समाजया दथुं न्ह्याइबलय् थीथी थासय् थीथी लँय्, मैदान, पहाड, खोंच, नागबिली लँय् थीथी अवस्थानाप न्ह्याये माली। अले गबलें गबलें पंगःतनाप नं ल्वायेमाली। थज्याःगु सत्यखँयात उसि मचासे छपु छपु यानाः च्वयातःगु सफू खः 'आत्मप्रकाश' ।

तानसेन पाल्पाय् छम्ह म्ह्याय् मचा जुयाः जन्म जूम्ह 'प्रकाश' - थम्हं भासं सिसांनिसें थःगु चेतना, प्रकाश, आत्मप्रकाशया जःयात उखेंथुखें बाखंया रुपय् ह्वलाः थौं थ्व थासय् थ्यंकः वयाच्वंगु दु। इहिपा न्ह्य् बौद्ध धर्मय् नुगः बियाः व ईया 'मचाम्ह भिक्षु' भिक्षु सुदर्शनया साहित्यिक यात्रा नापनापं भिक्षु सुदर्शनया हःपाः व ग्वाहालि काये खंम्ह नापं वहे ग्वाहालिया बः कयाः साहित्यय् व ईया छम्ह मिसा हस्ताक्षर जुयाः न्ह्याः वःम्ह साहित्यकार, बाखं च्वमि मय्जु प्रकाश बाखनय् जक मखु नेपालभाषा साहित्यय् छम्ह न्हापांम्ह मिसा नाटक च्वमि नं खः। 'कलाकार' नाटक सफू पिहां वयेधुंकूगु दु। वयां लिउ 'लुर्फा', 'अपवाद' नापं 'प्रतिज्ञा' स्वंगू बाखं सफू पिहांवये धुंकूगु दुसा थुगुसी 'आत्मप्रकाश' थःगु हे सत्यबाखं पिहां वयाच्वंगु दु। मय्जु प्रकाशया न्हापांगु कृति 'मस्याङ्पाः' धुंकाः वय्कःया इहिपा भाजु डा. कृष्णभगत प्रधानाङ्गनाप जुल, वय्कःया छेँ तेर्‍हथुम खःसा मचाबलय्निसें ब्वने व च्वयेगु थाय् धनकुटा जूवन। इहिपा धुंकाः मय्जु प्रकाश प्रधान श्रीमति प्रकाश प्रधानाङ्ग जुयाः थः भाजुनापं जीवन यात्राय् न्ह्यान्ह्यां तेर्‍हथुम, धनकुटा जक मखुसें डाक्टर भाजुया ज्या नापनापं नं यक्व थासय् चाःहिली। थःगु मनया क्यामरां खिचे यानातःगु किपात थ्व सफुली यक्व खनेदु। थाय्थासय् घटना वर्णन जीवन गति/प्रगति/ताहाः ई दिपाः, छम्ह मिसां थ्व समाजय् थायेमाःगु कर्तव्य/दुःख/अपजस/ पीडा/संतोष आदि आदिया चित्रण थन खनेदु। छम्ह कुमारी मिसा बिहा जुइधुंकाः गुकथं हिलाः वनी, समाजया भूमिका, जिम्मेवारी छगुली मेगु देतनाः छम्ह मचाया मां, अले निम्ह स्वम्ह मस्तय् मां जुयाया अनुभव याइ। छेँज्याय्, छेँया चीधंगु संसारय् सीमित जुयाः ताहाः ई तक ल्हातं कलम मज्वँसे मस्त ब्वलंकेगु ज्याय्, इचा हीगु ज्यांनिसें थः भाजुयात गुकथं लय्तायेकेगु नापं समाजया विभिन्न अनावश्यक पक्षं मिसापिंत गुकथं मानसिक यातनां प्रभाव लाके यः धइगु खँ नं थन प्रस्ट जुइक क्यनातःगु दु। मिसापिनिगु जीवनय् मिजंपिं जक मखु पंगः, गबलें गबलें छम्ह मिसाया पंगः मेम्ह मिसा जुयाः नं व्यक्त याये मफइ कथं अनावश्यक दुःख जुइ, थ्व बाखं नं थुकी ल्वाकज्यानाच्वंगु दु ।

थुकथं 'आत्मप्रकाश' झीगु साहित्य ख्यलय् न्हूगु व तःजिगु अले विशेष कृति कथं जः ज्वनाः पिलू वःगु छगू न्हूगु कृति खः। 'आत्मप्रकाश' छम्ह मिसा च्वमिया पूवंगु जातः खः।
'आत्मप्रकाश' आत्मांनिसें पिज्वःगु जीवनया छपु म्यँ खः।
'आत्मप्रकाश' मिसाया रुपय् न्ह्याना वयाच्वंगु छपु खुसि खः।
'आत्मप्रकाश' देय्या, थ्व युगया बछि सर्गःया छपु सत्य बाखं खः ।

More Stories Like this