धर्मनिरपेक्षता: गणतन्त्रया आवश्यकता

लोकबहादुर शाक्य

धर्मया आस्था: स्वतन्त्र निष्ठा

नेपाः छगू थीथी जाति, धर्म, संस्कृति, वर्ग, भाषा दुगु देय् जूगुलिं छगू जाति, धर्म, छगू संस्कृति, छगू वर्ग, छगू भाषायात जक विशेष अधिकार व मान्यता बी मजिउ। राज्यं धर्म माने याइगु मखु, व्यक्तिं धर्म माने याइगु खः। धर्म निरपेक्ष राज्यय् गुगुं छगू धर्मयात विशेष संरक्षण तथा मेमेगु धर्मयात उपेक्षा यायेगु जुइ मखु। नागरिकतय्सं स्वेच्छां थः यःगु धर्म अवलम्बन यायेगु, अभ्यास यायेगु व प्रचार प्रसार यायेगु स्वतन्त्रता दयाच्वनी ।

सम्प्रदाय मुक्त राज्य

वि.सं. २०४६ दँया जन आन्दोलन लिपा २०४७ या संविधान पिकाये न्ह्यः संविधानय् धर्म निरपेक्षता व्यवस्था यायेगु माग यानाः राष्ट्रिय बौद्ध संघ धर्मोदय सभाया तत्वावधानय् व आदिवासी जनजाति महासंघया सशक्त संलग्नताय् येँय् विशाल शान्ति पदयात्रा धुंकाः संविधान सुझाव आयोगय् ज्ञापनपत्र लल्हाःगु खः। तर २०४ दँया संविधानय् धर्म निरपेक्ष राज्यया इच्छा समावेश मजुल। वयां लिपा नं थीथी संघसंस्था तथा राजनैतिक दलतय्सं इलय् ब्यलय् सः थ्वयेकाः धर्मनिरपेक्ष राज्य माग यानाच्वंगु खः ।

बहुधार्मिक जनता - धर्म निरपेक्ष राज्य:

थेरवाद बौद्ध दायक केन्द्रीय परिषदं २०६२ मंसिर १९ कुन्हु यलया स्टाफ कलेजय् छगू गोष्ठी यात। उकी डा. सानुभाई डंगोलं 'धर्म निरपेक्षता व थ्वया उपादेयता' विषयक ज्यापौ न्ह्यब्वयादिल। गोष्ठीया मू पाहां मदुम्ह डा. हर्क गुरुङ्गं प्रजातन्त्रया निंतिं धर्म निरपेक्षता मदयेकं मगाः, दक्व धर्म प्रति समान व्यवहार यायेमाः, सकल जनजाति मिले जुया थःथःगु अस्तित्व रक्षा यायेत धर्म निरपेक्षताया नितिं हिन्दू ओमकार परिवारय् लगे जूपिं बौद्धतय्त सचेत यानाः आन्दोलन न्ह्याकेत ऊर्जा नापं चूलायेधुंकल धकाः सारगर्भित मन्तव्य बियादिल। समाजशास्त्री डा. कृष्णबहादुर भट्टचनं धर्म व राजनीति बिस्कं खः, शिवसेना व हिन्दू ओमकार परिवारं बुद्ध धर्मयात कचा धर्मया रुपय् ब्वलंकेगु षडयन्त्र यानाच्वंगु खँ न्ह्यथँसें जातिभेदया लिधंसाय् दुपिं च्वय्यापिं धइगु प्रवृत्ति मू समस्या जूगुलिं धर्म निरपेक्षताया निंतिं चरणवद्ध आन्दोलन यायेमाःगु खँ न्ह्यथनादिल। प्रा. पद्मलाल विश्वकर्मां मुलुकी ऐन व्यवहारय् वये मफुगुलिं हिन्दू धर्मय् वर्णाश्रम जातया भेदभाव दयाच्वन, थः यःगु आचरण यायेगु अधिकार दयेमाःगु खँ न्ह्यथँसें राजनीतिक दलपाखें ग्वाहालि कयाः मेगु धर्मावलम्बी नाप गठबन्धन यानाः दलित नं समावेश यानाः धर्म निरपेक्षता लागू यायेत ठोस रणनीति दयेके माल धकाः न्ववानादिल। भिक्षु कौण्डन्यं धर्मनिरपेक्षता आन्दोलन सफल यायेत रणनीति तर्जुमा यायेमाःगु देशना यानाबिज्याःगु खःसा जटिल भन्तेनं धर्मनिरपेक्षता कायम यायेत बौद्धत छधी जुइमाल धयाबिज्यात। नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघपाखें आर्थिक ग्वाहालि चूलाकाः जूगु उगु गोष्ठीइ एकनारायण गुरुङ्गं जनजाति नापं सकल बौद्धत मिले जुयाः उत्साह उमङ्गपूर्वक देशय् धर्मनिरपेक्षता कायम याये हे माः धकाः सर्वश्री पं. बद्रीरत्न वज्राचार्य, मुश्लिम धर्म गुरु नजरुल हुसैन, शिख धर्मगुरु स्व. हरदयाल सिंह, धर्मोदय सभाया सल्लाहकार लोकदर्शन वज्राचार्य, मिसा नेतृ रामप्यारी सुनुवार, पिपली थेरवाद बुद्धविहारया अध्यक्ष नारायणबहादुर गुरुङ्ग, थेरवाद बौद्ध दायक केन्द्रीय परिषदया महासचिव विष्णुरत्न शाक्यपिंसं नं न्ववानादीगु खः। अन्तय् थेरवाद बौद्ध दायक केन्द्रीय परिषदया नायः बखतबहादुर चित्रकारं विश्व हिन्दू महासंघं धर्म निरपेक्षता जुल कि धर्मयुद्ध यायेगु ख्याच्वः बिउसां मग्यासे धर्मनिरपेक्षता अभियान चालु यायेगु दृढता व्यक्त यानादिल ।

संविधानया छगू स्वायत्तयोग्य पक्ष:

धर्मनिरपेक्ष राज्य घोषणा जूगु 'नेपालको अन्तरिम संविधान-०६३' स नेपाः छगू स्वतन्त्र अविभाज्य सार्वभौमसत्ता सम्पन्न, धर्मनिरपेक्ष समावेशी तथा पूर्ण लोकतान्त्रिक राज्य खः धकाः न्ह्यथनातःगु गौरवया खँ जुल। नेपालय् धर्मनिरपेक्ष राज्य घोषणा जूगु गणतन्त्र लोकतन्त्रया महान उपलब्धि खः। कट्टर हिन्दू बाहेक मेपिं सकसिनं खुशियाली माने यात ।

मानव अधिकारया प्रत्याभूति निंतिं नं भावी संविधान मसौदा विषयय् सुझाव बीगु झ्वलय् नेपाली सेनां धर्मनिरपेक्ष विषय जनमत यायेमाः धकाः सुझाव बिल। खतु सभासद सेन ओलीं सरकारया सैनिकं थःगु क्षेत्रया जक सुझाव बीगु खः। धर्म क्षेत्रया राय बीगु मखु धकाः स्पष्ट यानादिल। यथार्थ रुपं व्यक्तिगत तथा गैर सरकारी संघ संस्था दलतय्सं स्वतन्त्र कथं थःथःगु राय बीगु अधिकार दु। तर सैनिक धइगु सरकारी क्षेत्र खः। थज्याःगु सरकारी निकायं गुगुं छगू धर्मया पँ लिनाः क्यनेगु युक्ति संगत मजू। नेपाली सेना गुगुं छगू जाति, सम्प्रदाय, भाषा, धर्म, संस्कृति अथवा पहाड, तराई, मधेस हिमालया जक मखु सम्पूर्ण नेपालीया सेना जूगुलिं धर्म निरपेक्ष राज्य विषयय् जनमत याकेगु सुझाव बिल धइगु न्यनेदु। थज्याःगु मनोवृत्ति जुल धाःसा सैनिक निष्पक्ष जुइ मखुगु खनेदत। हानं दक्व धर्मया तातुना धइगु कुशल मंगल सेवा ज्या यायेगु, मैत्री करुणा समान भावना ब्वलंकाः नैतिकताया ख्याल यानाः विवेकबुद्धि छ्यलेगु खः। उकिं नेपाली सेनापाखें सच्चा धर्मया मनसाय बोध यानाः तटस्थ भावना प्रयोग यानाः लोकतन्त्र, कानुनी राज व सच्चा मानव अधिकार प्रति प्रतिवद्ध जुइगु भावना ब्वलंके फयेमा धकाः इनाप यानाच्वना ।

सर्वधर्मया, वृहद मोर्चा दयेके:

आनन्द भूमि लय्पौया २०६६ वैशाख अंकया संपादकीयस अन्तरिम संविधानय् धर्मनिरपेक्षता समावेश जूगु विषय पुनरुत्थानवादी शक्तित कचिंगः जुयाच्वंगुलिं भावी संविधानय् धर्म निरपेक्षता कायम यायेत सचेत जुइमाःगु खँ न्ह्यथना तःगु अनुकरणीय जू। मैत्री एफ.एम.य् २०६६/८/ स युवक बौद्ध मण्डलं संचालन याःगु मैत्री युवा जागरण ज्याझ्वलय् धर्म निरपेक्ष राज्यय् बौद्धतय्गु कर्तव्य विषयस कार्यक्रम संयोजक युवक बौद्ध मण्डलया महासचिव बुद्धरत्न शाक्यं थ्व च्वमियाके काःगु अन्तर्वार्ताय् च्वय् न्ह्यथनागु धर्म निरपेक्षताया खँ प्रसार जूगु नं संविधानय् धर्म निरपेक्षता थातं तयेत तिबः जू। धर्मया यथार्थ लक्ष्य मथूपिं अले देय्या नाजुक स्थितिपाखें मौका कयाच्वंपिंसं धर्म निरपेक्षता विषयसं माःगु इलय् संशोधन यायेत लँ चाल धाःगु नं न्यने माल। धर्म निरपेक्षता भावी संविधानय् मतयेकेत तःधंगु षडयन्त्र जुयाच्वंगुलिं धर्मनिरपेक्षताया समर्थक थीथी धर्मावलम्बीपिनि सम्मेलन यानाः वृहत मोर्चा स्वनाः भावी संविधानय् धर्म निरपेक्ष राज्य कायम याकेत माःकथं पलाः छीत इनाप यानाच्वना ।

More Stories Like this