बाखं दबू साहित्यिक यात्रा

शरद कसाः

नेपालभाषा साहित्यय् आधुनिक बाखं च्वन्ह्याका यंकेगु ताः तयाः नीस्वंगु 'बाखं दबू' स्वनिगलय् जक लिकुना च्वनेगु पलेसा देय्या थीथी थासय् वनेगु झ्वलय् वंगु पोहेलाथ्व १४ (पुष १५) बुधवाः नारायणगढ वंगु खः। बाखं दबूया नायः लक्ष्मण राजवंशीया नेतृत्वय् बाखंदबू, साहित्यिक यात्राया नामं न्ह्याःगु थ्व यात्राय् बाखं च्वमि व कलाकारपिं नापं यानाः अथे हे स्वीम्हति दुथ्याः। न्हापां ला पुष ११ गते बाग्लुङ वनेगु खँ जूगु खः। तर व कुन्हु 'नेवाः स्वायत्त राज्य घोषणा'या अपाय्जि तःजिगु ज्याझ्वः दुगुलिं उबलय् वनेगु खँ हे मन्त। लिपा जूबलय् हानं थीथी हुनिं नं यानाः वनेगु थाय् हिलाबुला यायेमाःगु जूवल। अले बाग्लुङया थासय् नारायणगढ, बुटवल व लुम्बिनी वनेगु क्वःजित। थ्वयां दच्छिति न्ह्यः नं बाखं दबू हेटौंडा वनावःगु खः ।

नारायणगढया नेवाः पुचःया छेँय् स्वनिगलं वःपिं सकल पाहांपिन्त पुचःया जःपिसं स्वांम्हू लःल्हानाः, सिन्हः तिकाः लसकुस यात। पुचःया नायः चिज कुमार श्रेष्ठया सभापतित्वय् ज्याझ्वः न्ह्याकादिल। न्वकु बद्रीलाल श्रेष्ठं लसकुस न्वचु बियादी धुनेवं शाक्य सुरेनं ज्याझ्वःया बारे म्हसीका बियादिल। राजा शाक्यं बाखं दबू व अन केदार 'सितु', शाक्य सुरेन, मोहिनी चित्रकार व गोविन्द श्रेष्ठपिसं थःथःगु बाखं ब्वनाः न्यंकादिल। स्थानीय च्वमि व नांजाःम्ह गीतकार प्रेम विनोद 'नन्दनं' तःदँ न्ह्यः रामशेखरया हःपालं छक्व नारायणगढय् साहित्य गोष्ठी यानागु व आः यक्व लिपा जूसां थुकथं ज्याझ्वः याये दुगु लसताया खँ कनादिल। दबूया नायः लक्ष्मण राजवंशीं नेवाः व नेवाः स्वायत्त राज्य बारे दुग्यंक नुगः खँ प्वंकादिलसा प्रो. नर्मदेश्वर प्रधानं सकसितं सुभाय् देछायादिल। ज्याझ्वलय् नेवाः देय् दबूया जिल्ला परिषद्या नायः नारायणकाजी श्रेष्ठ, नेवाः पुचः ताँडीया नायः हरिनारायण श्रेष्ठ, उद्यमी ज्ञानेन्द्र शाक्यपिं पाहाँ कथं दबुली दीसा मेपिं दुजःपिनि उपस्थिति दुगु खः ।

साहित्य ब्वँज्या व न्वचु जक न्यनेबलय् म्हाइपुइ धकाः बहनी न्ह्यइपुक सांस्कृतिक ज्याझ्वः न्ह्यब्वयेगु ज्या जुल। लोकंह्वाःम्ह नांजाःम्ह गायक रामकृष्ण दुवालं थीथी सवाः वःगु तःपु हे म्ये न्यंकादिलसा गणेशराम लाछिया नेतृत्वय् प्यम्ह कलाकार किजा केहेँपिसं कुमारी चर्याया लिसें थीथी हुलाप्याखं हुलाः नेवाः पुचःया जःपिन्त नं प्याखं हुइकादिल।
कन्हय् कुन्हु मिलापुन्हि बिहीवाः बुटवलय् श्री नेवाः पुचःया जःपिसं लसकुस यानादिल। थन तःजिक झिंछक्वःगु औद्योगिक व पर्यटन मेला न्ह्यानाच्वंगुलिं दकलय् न्हापां सांस्कृतिक ज्याझ्वः निं क्यनेगु ज्या जुल। थनं लिपा बुटवल नगरपालिकाया भवनय् दबूया नायः लक्ष्मण राजवंशीया सभापतित्वय् राजा शाक्यं ज्याझ्वः न्ह्याकादिल। निन्हु कुन्हुया थुगु गोष्ठीइ बाखं च्वमिपिं विमला शाक्य, कृष्णभक्त बोडे, धुरव मधिकःमि, दया खड्गी 'वेचैन', सौरभ शाक्य, तिलक प्रकाश कायस्थ व भगतदास श्रेष्ठपिंसं बाखं ब्वनादिल। पाहां कथं दबुली दीपिं श्री नेवाः पुचःया नायः व नेवाः देय् दबूया न्वकु विष्ण प्रसाद श्रेष्ठ, बु.न.पा.या पूर्व उपमेयर बिमलबहादुर शाक्य व पुचःया सल्लाहकार कुलबहादुर भारी मल्लपिंसं स्वनिगलं निसें थुकथं बाखं न्यंकः वःगुलिं थःपिं तसकं लय्तायागु खँ कनादिल। ज्याझ्वः थुकथं जुइ धकाः अनुभव मदुगु व ई नं सिसिककः जूगुलिं लिपा हानं बांलाक ज्याझ्वः यायेत जिमिसं थने धकाः धयादिल। ज्याझ्वलय् बु.न.पा.या प्रशासकीय अधिकृत कृष्णप्रसाद ज्ञवालीं नं न्ववानादीगु खः। थगु ज्याझ्वः क्वचायेवं बाखं दबूया यात्रा लुम्बिनीपाखे न्ह्यात ।

कंसकुन्हु पोहेलागा पारु, १७ गते शुक्रवाः सुथय् छझाः लुम्बिनीया मायादेवी देगः जःखः भचा चाः हिलेगु ज्या जुल। ज्यःना धुनेवं न्हिनय् स्तूपा रेष्ट हाउसय् बाखं मुँज्या न्ह्यात। मुँज्या नायः दबूया नायः लक्ष्मण राजवंशी जुयादिल। लुम्बिनी विहारया प्रमुख भिक्षु मैत्री महास्थविर व भिक्षु सागर धम्मया उपस्थितिइ राजा शाक्यं ज्याझ्वः न्ह्याकादिल। स्वन्हु कुन्हुया थुगु मुँज्याय् च्वमिपिं काशीराम विरस, शिला साय्मि, श्याम आशा, लक्ष्मण राजवंशी, अमिर मैयाँ रंजित, शरद कसाः, सुशिला शाक्य, गणेशराम लाछि, नर्मदेश्वर प्रधान, अगिबनेपाली व हरिकृष्ण डंगोलपिसं बाखं न्यंका दिलसा रामकृष्ण दुवालं बाखंम्ये न्यंकादिल। थुगु ज्याझ्वःया निंतिं सञ्चार प्रतिनिधि कथं गोरखापत्रपाखें अमिर मैयाँ रंजित व रेडियो उपत्यका एफएमपाखें शिला साय्मि निम्हेसित दुथ्याकूगुलि वय्कःपिसं नं बाखं ब्वनादीगु जक मखु शिला साय्मिं ला अन हे बाखं च्वयाः न्यंकादीगुलिं सकसितं प्रभावित नं यात। छगू कथं थ्व ज्याझ्वःया उपलब्धी हे तायेकूगु दु। अथे हे लक्ष्मण राजवंशीया छगू इनापय् सुशिला शाक्यं नं अन हे तिनि बाखं च्वयादीगु खः। थुकथं अगिब बनेपालीं नं अनया अन हे बाखं च्वया न्यंकादीगु खः। थ्व नं न्ह्यथनेबहगु खँ जुल ।

बाखं ब्वनेज्या क्वचायेवं बाखं दबू व बाखंया बारे व्यापक अन्तर्क्रिया ज्याझ्वः न्ह्याःगु जुल। थुकी दबूयात सुझाव कथं यक्व हे बिचाःत पिदन। दबूयात सुथां लाकेत स्वनिगःया थीथी थाय्या छम्ह छम्ह संयोजक दयेकेमाःगु, बाखं सम्बन्धी कार्यशाला गोष्ठी यायेमाःगु आवासीय नेवाःतय्त नं कःघायेगु कथं ज्याझ्वः यायेमाःगु, तापाक जक मखु थज्याःगु मुँज्या सतिक नं यानाच्वनेमाः, हानं झी फुसा अमेरिकाय् नं वने फयेकेमाःगु, श्रात सामग्रीया छ्यलाबुला याये सयेकेमाःगु, पिने च्वंपिन्त न्यंकेगु अवसर बांलाक चूमलाःसां मेमेगु संस्था थुगु ढंगं पिहां वयाच्वंगु मदु। अथे हे पत्रिका पिकाःगुलिं च्वमितय्त बाखं च्वकेत हःपाः बिउगु दु। थुकिं उत्साह उप्वयावःगु दु। झी निरन्तर थथे वयाच्वने फुसा जक उपलब्धि चूलाके फइ धकाः खँ जुल ।

सृजनशील च्वमिपिनिगु निंतिं छथाय् जक लिकुना मच्वंसे थीथी थाय्या परिवेश अनया जनजीवन, लकस व संस्कृति आदिया अनुभव मुंकेगु आवश्यक जू वइ। हरेक थाय्या मनूतलिसे भ्यले पुनेमाःगु जूवइ। उमिगु चरित्र, भोगाई, दुःख - सुख आदि कालबिल यायेमाली। थजाःगु उद्देश्य पूवंकेगु निंतिं पिने वनेमाःगु अतिकं जरुरी दु। बाखं दबुलिं थ्व यात्रा यानाः च्वमितय्गु उद्देश्य छुं भचासा पूवंकेगु ज्या याःगु दु। थुकथं थ्व साहित्यिक यात्रा शनिवाः लुम्बिनीं स्वनिगःपाखे स्वयाः लिहां वयेवं क्वचाल ।

More Stories Like this