भारतया चक्रब्यूह सुनां तोडे याइ ?

डी. आर. खड्गी

सुगौली सन्धिइ ब्रिटिस इष्ट इण्डिया सरकारया दबाव व धम्कीया कारणं सन १८१६ पाखे हस्ताक्षर याकाः एक तिहाई नेपाःया भूभाग ब्रिटिस साम्राज्यं हे लाका काल। सन्धि याये न्ह्यः नेपाःया भूभाग पूर्वया सिक्किम व पश्चिमया उत्तरांचल तक दुगु खः। ब्रिटिस साम्राज्यं सिक्किम व उत्तरांचलया भूभाग जक लाका काःगु मखु तराईया समथर भूमि तकं अधिनय् काल। लिपा नेपाःया गोर्खा सेनां ब्रिटिस साम्राज्ययात ग्वाहालि याःगुया गुण पुले कथं तराईया समथर भूभाग हानं नेपाःयात तुं लित बिउगु खः। सन् १९४७ पाखे अंग्रेजं भारत त्वःता वंसां भारत सरकारं अंग्रेजया नीति हे अवलम्बन यानाः नेपाःया भूमिइ मिखा तयेगु ज्या यानाच्वंगु खनेदु। भारतं बरोबर नेपाःया सीमा अतिक्रमण यानाच्वंगु नं ब्रिटिस साम्राज्य नीतियात नाला काःगुलिं खः। भारतं नेपाःया सिमाना जक मिचे यानाच्वंगु मखु बिहारी नागरिकतय्त तराइलय् बसोबास याकाः नेपाःयात दुःख बीगु ज्या नं यानाच्वंगु दु। सीमा विशेषज्ञतय्सं अनुमान यानातःगु दु ६० हजार हेक्टर नेपाःया भूमि भारतं कायेधुकंल। आः ला भारतं जग्गा मिचे यायेगु जक स्वयाच्वंगु मखु नेपाःया सम्पूर्ण प्राकृतिक श्रोतया अधिकार कायेगु लागि हे भूमिका म्हिताच्वंगु दु। यदि थथे तुं भारतं सम्पूर्ण अधिकार कया वन धाःसा नेपालय् मत च्याकेत व छगू लिटर लः कायेत तकं दिल्ली दरबारया आज्ञा काये मालीगु स्थिति वयेफु ।

माओवादीया सर्वोच्च नेता प्रचण्डं वंगु पुस ७ गते बानेश्वरय् भाषण बीगु झ्वलय् स्पष्ट यात, थ्व कठपुतली सरकारनाप नागरिक सर्वोच्चता व मेमेगु गम्भीर मामिलाय् वार्ता यानां ताःलाइ मखु, अथे जूगुलिं दिल्लीनाप हे वार्ता यायेगु जुइ। प्रचण्डं थ्व खँ नं धाल कि कांग्रेस व एमालेया नेतातनाप वार्ता यानां छुं हे निचोड पिहां वइगु संकेत मदु छाय्धाःसां उपिं दिल्लीया ईशारा पिया च्वने माःपिं नेतात खः। थ्वहे कारणं यानाः आः लिपाया वार्ता दिल्लीनाप यायेगु धकाः घोषणा यात। प्रचण्डं अप्रत्यक्ष रुपं नेपाःया सार्वभौमिकता खतराय् लानाच्वंगु दु धकाः नं स्पष्ट यात। प्रचण्डं दबुलिं हे घोषणा यात, नेपाःया स्वतन्त्रता व मुक्तिया नापनापं भारतं थिचोमिचो यानाच्वंगु खँयात कयाः देय्न्यंकं प्रचारात्मक आन्दोलन यायेगु खँ नं कन। जनताया न्ह्यःने ज्वना वनेगु प्रमुख खँत थ्व थ्व धाल - क) सुगौली सन्धि न्ह्यः नेपाःया भूमि टिस्टा व गडवाल तक न्यनाच्वंगु खँ जनताया दथुइ प्रचार यायेगु, ख) सन् १९५० या सन्धिपाखें नं नेपाःयात मछिंगु अवस्था वयाच्वंगु खँत जनताया न्ह्यःने तयेगु धाल। १९५० या सन्धिया कारणं नेपाःया विकास यायेत थाकुयाच्वंगु खँ स्पष्ट यायेगु धाल। ५० या सन्धिया छुं छुं बुँदाय् उद्योग निर्माण व ठेक्का पट्टाय् भारतीय नागरिकयात प्राथमिकता बीमाः धयातःगु दु। थ्वहे प्रावधानया कारणं समाजवादी देय् व स्वंगूगु मुलुकत नेपालय् लगानी यायेत दुबिधाय् लानाच्वंगु खः। रक्षाया मामलाय् नं नेपाःपाखें स्वतन्त्र रुपं स्वंगूगु मुलुकं रक्षा सामग्री हयेगु बन्द यानातःगु दु। यदि स्वंगूगु मुलुकं रक्षा सामग्री नेपालं झिके यायेमाल धाःसा भारतयाके सल्लाह कायेमाःगु आवश्यकता दु। १९५० सन्धिया मेमेगु बुँदां नं दु नेपाःयात मछिंगु स्थितिइ लाकातःगु दु ।

प्रचण्डं थ्व नं स्पष्ट यात कि नेपाःया आर्थिक स्थिति क्वातु मजूगु कारण नं भारतं अन्तर्राष्ट्रिय नियम विपरित व्यापार पारवहन सन्धि याका तःगुलिं खः। थ्व सन्धि कथं भारतं थः यःयःथे कर काइगु जक मखु नेपाःया सामानत भारतया बजारय् प्रतिबन्धित यानाः नेपाःयात आर्थिक नोक्सानी यानाच्वनी ।

भारत सरकार सकारात्मक जूगु खःसा भूपरिवेष्ठित राष्ट्रया अधिकारयात सम्मान यायेमाःगु खः तर भारतं अन्तर्राष्ट्रिय नियम कानून तकं मिचे यानाच्वंगु दु। बानेश्वरया सभाय् प्रचण्डं नेपाःया कालापानीइ च्वंगु भारतीय सैनिक व्यारेक हटे यायेमाल, सुस्ता व महेशपुर जक मखु मेमेगु थासय् कब्जाय् कयातःगु भूमि नं तुरुन्त त्वःतेमाल धकाः माग यात। भारतया सेना प्रमुखं नेपाःया घरेलु मामिलाय् हस्तक्षेप यातं नं छुं प्रतिक्रिया मबिउगुलिं थ्व सरकार कतांमरि जक खः धइगु प्रमाणित जुल। यदि कतांमरि सरकार मखुसा छाय् मौन धारण च्वनाच्वन? अथे जूगुलिं थ्व सरकार गुलि चले जुयाच्वनी उलि हे देय्या संकट बढे जुया वनीगु जक मखु देय्या अस्तित्व तकं खतराय् लाइगु अवस्था वयेफुगु खँ नं वय्कलं कनादिल ।

यदि धाथें देशय् सकली नेतातय्सं राजनीति यानाच्वंगु खःसा देशभक्त जुयाः जनपक्षया नीति हयाः जनतायात शक्तिशाली यायेत स्वइ। जनता शक्तिशाली जुल धाःसा सुं नं विदेशी राष्ट्रं हेपे यायेगु, धम्की बीगु, देशया सम्पत्ति लुटे यायेगु आँट याये फइ मखु। दसुया लागिं विश्वया शक्तिशाली अमेरिकां चीधंगु देश क्यूबायात हस्तक्षेप यायेगु आँट मयाः। क्यूबायात हेपे यायेगु ख्यायेगु आँट मयाःगु कारण खः क्यूबाया जनतायाके देशभक्त भावना दु। उमिसं छप्पँ जुयाः अमेरिकाया डलरयात प्रभावहीन यानाबिल। यदि क्यूबायात जबर्जस्ती पेले यायेगु स्वत धाःसा अमेरिकां हे पराजित जुइफु। थौंकन्हय् अफगान केशं अमेरिकायात मछिंगु स्थिति वयाच्वंगु दु। झीसं विश्वया राजनीतिक घटनापाखं शिक्षा काये फयेकेमाः। यदि नेपाःया जनता नं छप्पँ जुल धाःसा जःलाखःला देश भारतं जक मखु चीनं नं हस्तक्षेप यायेगु आँट याइ मखु। नेतात असक्षम विदेशभक्त जुयाच्वंगुलिं चिचीधंगु मामिलाय् तकं विदेशी शक्तिं हस्तक्षेप यानाः प्राकृतिक श्रोत व सम्पत्ति लुटे यानाः यंकाच्वंगु दु। दसुया लागिं अफ्रिकी, ल्याटिन अमेरिका व एशियाया छुं छुं देशय् विदेशी शक्तिं हस्तक्षेप यानाः सम्पत्ति लुटे याना यंका मच्वंगु मखु। झीसं थ्व नं खनाच्वना। चीधंगु देश इजरालं विशाल छिमेकी अरब देशतनाप टक्कर कयाच्वंगु नं खना। इजरालं अरब देशतनाप टक्कर कायेफुगु कारण देश विकास जुयाः जनता शक्तिशाली जुयाच्वंगुलिं खः।
माओवादी नेता प्रचण्डया भाषणयात काँग्रेस-एमालें आरोप बिल विदेशी हस्तक्षेप याकेगु लागिं आह्वान यात धकाः। माओवादी नेताया धापू खः गथे न्हापा ज्ञानेन्द्रया इलय् शेरबहादुर शक्तिहीन प्रधानमन्त्री जूगु खः आःया प्रधानमन्त्री नं शक्तिहीन जुया च्वंगुलिं भारतनाप वार्ता यायेमाःगु आवश्यक दु धाःगु खः। जनतां प्रचण्डया भाषणयात ययकाच्वंगु कारण खः नेतात नं प्रत्यक्ष व अप्रत्यक्षरुपं भारतभक्त जुयाच्वंगुलिं। जनतां थ्व नं धयाच्वंगु दु प्रचण्ड भारतया औपनिवेशक विरुद्ध संघर्षय् कुहां हे मवःनिम्ह खःला अथवा भारतया चक्रब्यूहय् हानं फँसे जुइम्ह खःला !

More Stories Like this