विकृति अप्वः

विश्व सम्पदाया धलखय् लानाच्वंगु पुरातात्विक महत्वं जाःगु लुम्बिनी लागा थौंकन्हय् छगू कथं भज्यंक हे स्यनाच्वंगु अवस्थाय् दु। न्हापा सुनानं छुं ध्यान मतःगु इलय् बरु थ्व थाय् उलि हे सुरक्षित व लुप्त धन थें जुयाच्वंगु खः। आः थीथी देशं वयाः लुम्बिनीइ थःथःगु देशया विहार दयेकेगु क्रम शुरु जुयाः थन वइपिं पर्यटकत अप्वयेवं धाःसा थन थीथी कथंया विकृति व विसंगति नं तच्वया वःगु दु। पीदँ न्ह्यवंनिसें लुम्बिनीइ च्वंगु थीथी बौद्ध सम्पदाया किपा कायेगु ज्याय् संलग्न जुयाच्वनादीम्ह पुरातत्वविद् व फोटोग्राफर सानुराजा शाक्यं थुगु लागा आः नां जकया नेपाली सम्पदा थें जुयाच्वंगु बिचाः प्वंकादिल ।

ख नं थीथी देशं वइपिं विदेशीतय्सं थन थ्यनेवं नेपालय् वया थें अनुभूति याये मफयाच्वंगु वय्कःया अनुभव दु।
नकतिनि क्वचाःगु झिक्वःगु राष्ट्रिय बौद्ध सम्मेलनया इलय् नं थाइलैण्डं वःगु छगू बौद्ध पुचःयात छम्ह भारतीय गाइडं 'जन धन मन....' धइगु भारतीय राष्ट्रिय गान मायादेवी देगः नापं हायेकाः प्रार्थना याकाच्वंगु खन दत। उकिया प्रतिकार स्वरुप सभासद् तीर्थराम डंगोल, पुलांम्ह राज्यमन्त्री कृष्णगोपाल श्रेष्ठ व नेपाली पत्रकारतय्सं भारतीय राष्ट्रिय गान पनेत स्वःगु खः। तर थ्व क्रम जारी हे जुयाच्वन। थुकथं २०६३ सालय् थन मायादेवी देगः दयेकुसांनिसें हे थीथी देशं वइपिं पर्यटकतय्त नेपाली राष्ट्रियताय् हे आघात जुइकथं थन भारतीय राष्ट्रिय गानं लसकुस यायेगु ज्या जुयाच्वंगु खँ स्थानीय मनूतय्सं धायेगु याः। खास यानाः नेपाली गाइड मदुगु कारणं बुद्ध जन्म जूगु लुम्बिनीइ भारतीय गाइडतय्सं थःगु हे देशया राष्ट्रिय गान हायेकाः प्रार्थना याकेगु व लुम्बिनी नं भारतया हे छगू लागा खः धकाः कनेगु ज्या तकं जुयाच्वंगु दु ।

पुरातत्वविद् शाक्यया कथं यदि भिक्षु सुदर्शन महास्थविर जक सक्रिय मजूगु खःसा मायादेवी देगःया द्यःने थौंकन्हय् तयातःगु स्तुपा छगू नं मदइगु खः। ध्यबा वल धायेवं विदेशी प्रोजेक्टयात अःपुक स्वीकार यायेगु प्रबृत्तिं थज्याःगु विकृति ब्वलंगु वय्कःया धापू दु ।

न्हापा जीर्ण जुयाच्वंगु देगःया किपा कायेबलय् थःत गुलि सन्तोष दइगु खः आः उलि सन्तोष मदुगु खँ नं वय्कलं कनादी। कपिलवस्तुया शुद्धोधन दरवार स्वयां रुपन्देहीया लुम्बिनीयात विश्वय् प्रसिद्ध यायेगु बिचाः वयेवं थथे विकृति नं दुहां वःगु वय्कःया बिचाः दु। लुम्बिनीइ सम्राट अशोकया स्तम्भ मदुगु जूसा थुकिया ऐतिहासिकता नं आः थें मदइगु खइ ।

थन थीथी देशं वइपिं विदेशीतय्सं पताः ब्वयेकीगु चलनं यानाः आः लुम्बिनी ध्वाँय्या पहाड थें खने दयाच्वंगु दु। स्वंगू सदींनिसें न्यागू सदीइ दयेकूगु जीर्ण पःखाःत धाःसा अथें हे जुयाच्वंगु दु। उकियात ब्यवस्थित रुपं स्वयेगु लागिं जक २०६३ सालय् थौंकन्हय्या आधुनिक भवन दयेकाः मायादेवीया मूर्तियात च्वय् थ्यंक तयेयंकूगु खः ।

भाजु सानुराजा शाक्यं थाइलैण्ड, जापान, चीन, हङकङ, कोरिया आदि देशय् नं बौद्ध सम्पदाया आपालं फोटोग्राफी यानादीगु दु। तर वय्कःयात थ्व फुक्क स्वयां नं महत्वपूर्ण जुयाच्वंगु थःगु हे देशया लुम्बिनी खनीबलय् धाःसा नुगः क्वतुं ।

७१ दँया शाक्य पुरातत्व विभागया पूर्व कर्मचारी नं खः। तःदँ न्ह्यवंनिसें लुम्बिनी वये-वने जुयाच्वंम्ह वय्कलं वक्वपतिकं थन विकास सिबें नं विकृति अप्वः खंकाच्वंगु दु ।

More Stories Like this