यःमरि पुन्हि नेवाःतय् नेवाः दिवस

सबिता महर्जन

नेपाः देय्या क्षेत्रफलं चीधंसां प्राकृतिक हिमाल व सुन्दरताय् धाःसा विश्वय् नांजाः। सछि स्वयां अप्वः जातजाति दुगु छगू तःधंगु देय् खः नेपाः। उकी दुने नं नेवाः जाति छगू ब्याकं संस्कृति दुगु जाति खः। लय् पतिकं नखःचखः हनेगु नेवाःतय्गु विशेषता नं खः। थथे थीथी नखः मध्ये यःमरि पुन्हि नेवाःतय्सं तःजिक हनीगु नखः खः। थिंला पुन्हि कुन्हु हनीगु थ्व नखः विशेष यानाः ज्यापु जातिं अझ महत्व बियाः न्यायेकी। ज्यापुतय्सं वा लयाः न्हूगु जाकिया चुं दयेकाः उकियात हे कलात्मक आकार बियाः उकी दुने चाकु व हाम्वः तयाः यःमरि दयेकाः थ्व नखः हनी ।

ज्यापु जातिं तःजिक हनीगु नखः जूगुलिं थ्व दिंयात 'ज्यापु दिवस' धकाः हे न्यायेकेगु चलन नं शुरु जुया वःगु दु। थ्व दिवसयात सरकारी मान्यता प्राप्त जूगु नं खुदँ दयेधुकल। ज्यापु दिवस कुन्हु स्वनिगःया ज्यापुतय्सं तःजिक समारोह हे याइ। वकुन्हु ज्यापु जातिया कला संस्कृति न्ह्यब्वयेगु छगू तःधंगु 'प्लेट फर्म' नं चूलाकी। येँया ६३ त्वाःया ज्यापुतय्सं थःगु सांस्कृतिक वसः पुनाः देय् चाःहिली। सुथय् यःमरि दयेकाः द्यःयात पुज्याइसा बहनी त्यःछिंत्यः म्येँ हालाः यःमरि फ्वं वनी ।

ज्यापु महागुथिं थ्व नखःयात तःजिक हनेगु अले दक्व त्वाःयागु मंकाः सहभागिता दयेमा धकाः आः थीथी त्वालं पालंपाः यानाः समारोह न्यायेकेगु ज्या याना हःगु दु। ज्यापु महागुथिया ग्वसालय् थुगुसी न्यत त्वालं ज्यापु दिवसया संयोजन याःगु खः ।

थ्व कुन्हु ज्यापु जाति जक मखु सम्पूर्ण नेवाः जाति व मेमेगु आदिवासी जनजातित नं उतिकं हे सहभागी जुल। थ्व लसताय् न्यत त्वालं शुरु जूगु तःजिगु र्‍याली बसन्तपुली वनाः क्वचाःगु खः। ज्यापुतय्गु मेहनत व उमिगु प्रतिभायात कदर यायेमाः धइगु कथं विभिन्न दातापिंपाखें सिरपाः बीगु ज्या नं जुल। स्वयम् प्रधानमन्त्री माधव नेपाल हे मूपाहां कथं झाःगु उगु ज्याझ्वलय् ज्यापु जक मखु मेमेगु जातियापिंसं नं उतिकं हे उत्साहपूर्वक ब्वति काःगु खः ।

ज्यापु दिवस तःजिक हनेत नेपाल सरकारं नं छगू लख दां ज्यापु महागुथियात बिउगु खः। अथेहे न्यत श्वेतकाली संरक्षण समितिया अध्यक्ष न्हुछेनारायण डंगोलं ज्यापु महागुथियात बियादीगु खः। ज्यापु दिवसया विशेष न्हियात ज्यापुतय्सं जक मेपिं नेवाःतय्सं नं उतिकं महत्व बियाः हंगु दु। उकिं थ्व दिवसयात ज्यापु दिवस जक मखु, नेवाः दिवस हे धाःसां छुं मपाः। त्वाःत्वालय् बाहाः, चुक, दबुली याइगु त्यःछिंत्यः सांस्कृतिक ज्याझ्वः मुक्कं ज्यापु जातिइ निहित जू। थुकिं मस्तय्गु आत्म विश्वास थकया बी। मनूतय् न्ह्यःने थःगु कला व प्रतिभा ब्वये फयेका बी। त्वाःत्वालय् वनाः प्रतिभा न्ह्यब्वयेधुंकाः उमिगु प्रतिभायात कदर यासें किपु व यःमरि बियाः सम्मान नं याइ। थ्व परम्परां थवंथवय् भाईचारा स्वापू विकास याना बी। नेवाः नेवाः छवाः धइगु नारायात सार्थक यायेत तिबः बी। नेवाः संस्कृतियात नं म्वाका तइ ।

परम्परांनिसें नयेगु याना वयाच्वंगु यःमरि झीगु शरीरया निंतिं नं उतिकं हे निंगु नसा खः। चिकुसे च्वनीबलय् चाकुं म्ह क्वाकेगु ज्या याइसा जाकिचुं आपालं प्रोटिन बी। उकिं थ्व नखः सांस्कृतिक, सामाजिक जक मखु शारीरिक रुपं नं न्यायेके हे माःगु छगू पर्व खः। झी पुर्खां उगु इलय् हे थज्याःगु संरचनां जाःगु नखः सिर्जना यानाः झीत धन्य याना थकूगु दु ।

More Stories Like this