चर्चा सार्थक नेपाली फिल्मया
नरेन्द्रमान श्रेष्ठ गोगंजु
थौंकन्हय् नेपाली फिल्म बलिउडपाखें प्रभावित दु। अधिकांश नेपाली फिल्म हिन्दी फिल्मया नक्कल यानाः दयेकीगु खँ आः धायेमाःगु मखये धुंकल। थौंकन्हय् नेपाःया कला, संस्कृति,समसामयिक परिवेश, सामाजिक संरचना कथंया नेपाली फिल्म उलि निर्माण जुयाच्वंगु मदु। अप्वः फिल्मत हिन्दी फिल्मया जेरोक्स कपी थें जुयाच्वंगु आलोचना दु ।
नेपाली फिल्मत हिन्दी फिल्मया नक्कल यानाः दयेकी धइगु खँ आः निर्माण जुयाच्वंगु नेपाली फिल्मत स्वया वन धाःसा मखु धायेगु अवस्था नं मदु। थौंकन्हय् नेपाःया सामाजिक परिवेश,सामाजिक संरचनायात ल्वःगु यथार्थवादी नेपाली फिल्म म्हो जक निर्माण जुयाच्वंगु दु। मौलिक,सार्थक व यथार्थवादी फिल्म दयेकेत चलचित्रकर्मीतय्सं गहन अध्ययन यायेमाः। तर नेपालय् अध्ययन यानाः फिल्म दयेकेगु चलन आः तक व हे मवःनि धाःसां जिउ। अज्याःगु छुं फिल्म दुसां बलिउड छाप फिल्मतय्सं उकियात खिउँथाय् लाका बिउगु दु ।
फिल्म धइगु मनोरंजनया लागि खः धइगु अप्वःसिया धापू दु। थौंकन्हय् नेपाली फिल्म नं व्यवसायया हिसाबं ब्वाँय् वनाच्वंगु दु। शायद वहे कारणं यानाः नं जुइफु,फरक धारया फिल्मत निर्माण मजूगु। थौकन्हय् हिन्दी फिल्मपाखें प्रभावित जूसां न्हापा न्हापा नेपाःया कला संस्कृतिइ आधारित मौलिक व सार्थक नेपाली यथार्थवादी फिल्म निर्माण मजूगु मखु। अय्नं उकिया ल्याः धाःसा तसकं म्हो जक दु। अज्याःगु यथार्थवादी फिल्म व्यवसायया ल्याखं असफल जूगु दु। शायद थ्व हे कारणं चलचित्रकर्मीतय्सं यथार्थवादी फिल्म मदयेकूगु नं जुइफु ।
नेपालय् फिल्म निर्माण शुरु जूगु २०२१ सालपाखे खः। नेपाः न्हापांगु नेपाली फिल्म 'आमा'खः। 'आमा'यात तत्कालिन राजनीतिक व्यवस्थाया प्रचार यायेत दयेकूगु नेपाली फिल्म धाःसां जिउ। निजी क्षेत्रं निर्माण याःगु न्हापांगु नेपाली फिल्म धाःसा 'माइतीघर' खः गुगु नेपाली पहलं जाःगु अतिकं यथार्थवादी फिल्म नं खः। व्यवसायया ल्याखं नं 'माइती घर' सफल जूगु दु ।
विगतय् मौलिक सार्थक फिल्म दयेकेगु झ्वलय् नेपाःमि व प्रवासया नांजाःपिं साहित्यकारतय् कृतिइ आधारित फिल्मत नं दयेकूगु दु। तर कृति सफल जूसां उकी लिधनाः दयेकूगु फिल्म धाःसा असफल जूगु दु ।
नेपाःया न्हापांगु रंगीन फिल्म 'कुमारी'या बाखं च्वमि लोकंह्वाःम्ह नाटककार बिजय मल्ल खः। 'कुमारी' नेपाःया जीवित देवी कुमारीया आसनय् च्वनेधुंकूपिं मिस्तय् जीवनय् आधारित ऐतिहासिक, सांस्कृतिक महत्वं जाःगु फिल्म खः। अथे देय्या पर्यटकीय स्थल सिलुया ऐतिहासिक बाखनय् आधारित नेपालभाषाया फिल्म 'सिलु', नांजाःम्ह निर्देशक नीर शाहं निर्देशन याःगु कलात्मक मौलिक फिल्म 'राजमति' नं नेपाःया ऐतिहासिक फिल्म खः। विगतय् 'मनको बाँध', 'सिन्दुर', 'कन्यादान', 'दक्षिणा', 'सीमा रेखा', 'मुकुन्डो', 'चमेली', 'आदिकवि भानुभक्त', 'बदलिदो आकास', 'कान्छी', 'के घर के डेरा', 'देउकी', 'चेलिबेटी', थेंज्याःगु यथार्थवादी फिल्म निर्माण जूगु खनेदु ।
नेपाली साहित्यकारतय्गु कृतिइ आधारित फिल्मया चर्चा यायेबलय् आख्यानकार डा. धुव्रचन्द्र गौतमया कृति 'कट्टेल सरको चोटपटक' य् आधारित जुयाः नेपाली फिल्म 'वासुदेव' निर्माण जूगु दु। 'वासुदेव'या निर्देशक नीर शाह खः। नीर शाहं हे उपन्यासकार डायमण्ड शमशेरया लोकंह्वाःगु उपन्यास 'बसन्ती'यात नेपाली फिल्म 'बसन्ती' दयेकूगु खः। नेपाली फिल्म इतिहासय् दकलय् मौलिकतां जाःगु सार्थक फिल्म धइगु 'परालको आगो' खः। २०४४ सालपाखे कलात्मक फिल्मया निर्देशक प्रताप सुब्बां दार्जलिंगय् थ्व फिल्म दयेकूगु खः। नांजाःम्ह बाखं च्वमि गुरु प्रसाद मैनालीया बाखनय् आधारित जुयाः थ्व फिल्म निर्माण जूगु खः। अथे हे निर्देशक यादव खरेलया निर्देशनय् नांजाःम्ह बाखं च्वमि वाशु शशिया बाखनय् 'लोभी पापी' अथे हे यादव खरेलया निर्देशनय् नांजाःम्ह नाटककार बालकृष्ण समया कृतिइ आधारित जुयाः 'प्रेमपिण्ड' निर्माण जूगु दु। महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाया खण्डकाव्य मुना मदनयात निर्देशक ज्ञानेन्द्र देउजां फिल्म 'मुना मदन' दयेकूगु खः। अथे हे साहित्यकार लिला बहादुर क्षेत्रीया लोकंह्वाःगु उपन्यास बसाईयात निर्देशक सुभाष गजुरेलं फिल्म 'बसाइँ' दयेकूगु खः। लोकंह्वाःम्ह मिसा साहित्यकार पारिजातया उपन्यास शिरिषको फुलयात नं आः फिल्म दयेकाच्वंगु दु ।
२०४६ सालया जन आन्दोलन लिपा नेपाली फिल्म लागाय् नं हिउपाः वःगु दु। बहुदलीय प्रजातन्त्र लिपा नेपाली चलचित्र ख्यलय् राजनैतिक पृष्ठभूमिया फिल्म नं धमाधम निर्माण जूगु दु। खय्त ला २०४३ सालपाखे राजनैतिक पृष्ठभूमिया फिल्म '२५ बसन्त' निर्माण जूगु खः। नीर शाहं निर्देशन याःगु '२५ बसन्त' तत्कालिन पंचायती व्यवस्थाया प्रचार यायेत दयेकूगु खः। २०४६ सालया जनआन्दोलन लिपा न्हापांखुसी जन आन्दोलनया बाखंयात कयाः 'बलिदान' निर्माण जूगु जुल। व्यवसायया हिसाबं नापं सफल 'बलिदान' लिपा रामजी नेपालीया 'सन्देश', बिजयरत्न तुलाधर व सहजमान श्रेष्ठया 'विर गणेशमान', बद्री अधिकारीया 'आवाज', शिवजी लामिछानेया 'लाल सलाम', बिजय वस्नेतया 'शहिद', विमल पौड्यालया 'जनयुद्ध', दिनेश कार्कीया 'अहंकार', के.पी. पाठकया 'मैना' नारायण पुरीया 'अल्पविराम' आदि राजनैतिक पृष्ठभूमिया यथार्थवादी नेपाली फिल्मत निर्माण जूगु खनेदु ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया