असफल जूगु सरकार

दिलिप शाही 'शान्तियज्जु'

राजनीतिक गतिरोधयात चीकेत राष्ट्रपति सक्रिय जुयाच्वंगु दु। थ्वहे झ्वलय् विशेषतः राष्ट्रपतिं प्रधानमन्त्री माधव नेपाल व माओवादीया अध्यक्ष प्रचण्डयात नापलानाः गतिरोध चीकेत थम्हं म्हितेमाःगु भूमिकाया बारे सहलह यानादीगु खँ सार्वजनिक जूगु दु ।

राष्ट्रपतिं राजनीतिक गतिरोध चीकेगु निंतिं दकलय् न्हापां प्रमुख प्रतिपक्षी दल माओवादीया नेता पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड' लिसे जूगु खँ सकारात्मक जूगु बिचाः पिहां वयाच्वंगु दुसा मेखे प्रधानमन्त्री नेपालयात नापलायेगु झ्वलय् छगू कथं ब्वः बीगु ज्या जूगु विश्लेषण राजनीतिक विज्ञतय्सं याःगु दु ।

प्रमुख प्रतिपक्षी दलया नेतायात नापलायेगु झ्वलय् राष्ट्रपतिं राजनीतिक गतिरोध चीकेत थम्हं माःगु ग्वाहालि यायेगु धकाः थःगु खँ स्पष्ट यानादीगु खः ।

तर प्रधानमन्त्री माधव नेपालयात नापलायेगु झ्वलय् धाःसा माओवादीं न्ह्याकाच्वंगु आन्दोलन व माओवादीं यायेत्यंगु गणराज्य घोषणायात दिकेगु निंतिं छाय् माःगु पलाः मल्ह्वनागु धकाः छगू कथं प्रम याके स्पष्टिकरण कायेगु ज्या याःगु दु। थ्व धइगु वर्तमान राजनीतिक गतिरोध चीकेत प्रधानमन्त्री असफल जूगुलिं राष्ट्रपतिं थुकथं चिउताः प्वंकूगु खः ।

यदि राजनीतिक गतिरोध चीकेत प्रधानमन्त्री सफल जूगु खःसा सायद राष्ट्रपतिपाखें प्रमयात थज्याःगु कथं स्पष्टिकरण कायेमाःगु आवश्यकता मदइगु खः ।

खय्त ला माधव नेपाल गबलें निसें प्रधानमन्त्री जूगु खः उगु इलंनिसें हे वय्कःया कार्यकाल असफल जुइगु शुरु जुइ धुंकूगु खः। तत्कालिन इलय् सदनय् बजेट तकं पेस याये मफइगु अवस्था वःगु खःसा माओवादीलिसे वार्ता लिपा सहमति कायम यानाः बजेट पेस यायेगु ज्या जूगु खः। तर बजेटयात कयाः सहलह याये स्वयां न्ह्यः राष्ट्रपतिया बारे जूगु सहमति कार्यान्वयन यायेगु सवालय् सरकार लिचिलेवं सदन अवरुद्ध जुयाः बजेट तकं पारित याये मफइगु अवस्था वःगु खः।
तर नं सरकारं माओवादीलिसे जूगु सहमतियात पालना यायेगु कुतः मयाःगुलिं यानाः राजनीतिक गतिरोध झं झं तच्वया वंगु खःसा बजेट पारित याये मफया सरकारयात आर्थिक संकट तकं वःगु खः ।

अथे हे पर्साया छम्ह कर्मचारीयात मन्त्रिमण्डलया हे छम्ह दुजलं दाःगुयात कयाः नं आपालं थासं मन्त्रीयात कारबाही यायेमाःगु दवाव वःगु खःसां नं प्रधानमन्त्रीं धाःसा थःगु पद धरापय् लाये फइगु धकाः मन्त्रियात गुगुं नं कथं कारवाही प्रक्रिया न्ह्याके मते धकाः गृह मन्त्रालययात आदेश बीगु गुगु ज्या प्रम नेपालं यात थुकिं स्पष्ट यानाच्वंगु दु प्रम नेपाल देय्या राजनीतिक समस्या ज्यंकेगु स्वयां नं थःगु पद ल्यंकेत अप्वः लालायित जुयाच्वंगु दु ।

सरकारया थज्याःगु पलाः खनाः हे जुइमाः सायद ताः ई लिपा राष्ट्रपतिं प्रम नेपालयाके छगू कथं स्पष्टिकरण कायेगु ज्या याःगु दु। विशेषतः राष्ट्रपतिं माओवादीया आन्दोलन व माओवादीं घोषणा यायेत्यंगु गणराज्ययात कयाः चिउताः प्वंकूगु खँ पिहां वःगु दु। अले माओवादीया थ्व पलाखं ब्वलने फइगु अवस्थायात कयाः राष्ट्रपति गुलि चिन्तित दु उलि सरकारया प्रमुखयाके मदुगु धइगु विडम्बनापूर्ण घटना हे खः धायेत लिफः स्वयेमाःगु मदु ।

निश्चित खः कि माओवादीं गणराज्य घोषणा यात धाःसा थुकिं देय्यात मेगु हे परिवेशय् थ्यंकेफु। खतुं माओवादीं थुकियात प्रचारात्मक आन्दोलन धकाः धयाच्वंगु दु। तर थुकिं देशय् मेगु हे कथंया परिवेश विकास जुल धाःसा देय्यात नं मछिंगु अवस्थाय् लाके फइगु जुयाः हे राष्ट्रपतिं थःगु चिउताः क्यंगु खःसां नं प्रधानमन्त्री नेपालं धाःसा थुकियात अझ नं गम्भीर रुपं मकाःगु आभास नं थन जुयाच्वंगु दु।
देशय् ब्वलनीगु छुं नं समस्यायात इलय् हे संवोधन मयात धाःसा भयावह स्थिति ब्वलनेफु। थ्व खँय् सत्ता न्ह्याकाच्वंम्ह व्यक्ति विशेष रुपं चिन्तित जुइमाःगु खः। तर प्रधानमन्त्रीं यानाच्वंगु ज्या व न्ववाना जूगु खँयात दुवालेगु खःसा प्रम छतिं हे चिन्तित जुयाच्वंगु खनेमदु। अखबतं सरकार विरुद्ध आन्दोलन यानाच्वंगु माओवादीलिसे तक्कर कायेगु मनस्थिति प्रधानमन्त्रीं दयेकाच्वंगु जकं मखुला धइगु न्ह्यसःत नं थन जुयाच्वंगु दु ।

राष्ट्रपतिं ल्ह्वंगु पलाः जायज खः वा मखु धइगु विषय आः वयाः गौण जुइधुंकूगु दु। आःया अवस्था मू खँ धइगु माओवादीं न्ह्याकाच्वंगु आन्दोलन हे खः। माओवादीया आन्दोलनया चरण गुलि गुलि अप्वया वन उलि उलि हे सरकारयात मछिंगु अवस्था वइगु स्वाभाविक खः। अले थुकिं सुयातं द्यापं लाइगु जूसा दकलय् अप्वः द्यापं सरकार व सरकार सञ्चालन यानाच्वंगु राजनीतिक दलयात हे जुइगु निश्चित दु ।

थौंया स्थितिइ राजनीतिक गतिरोध चीकेगु निंतिं सरकारं माःगु पलाः छी लिबायेधुंकूगु दु। अथे जुयाः राष्ट्रपतिं यदि प्रधानमन्त्रीपाखे समस्या समाधान जुइगु स्थिति मदुसा थम्हं हे फुक्कं राजनीतिक पार्टीया नेतात लिसे खँ ल्हानाः जूसां समस्या ज्यंकेगु धकाः गुगु धयादीगु दु थुकिं नं राष्ट्रपति प्रधानमन्त्रीया ज्या खनाः लय् मताः धइगु खँयात हे संकेत बियाच्वंगु दु। अथे जुयाः आः सरकारं फयांफछि माओवादी लिसे सहमति कायम यायेगु हे दकलय् न्हापांगु थःगु दायित्व तायेकेमाः, मखु माओवादीया आन्दोलनयात ज्यंके मफइगु खःसा थ्व सरकारय् च्वनाच्वनेगु अधिकार नं वर्तमान सरकारयाके दइ मखु ।

सरकारया ज्या धइगु देशय् ब्वलनीगु समस्या ज्यकेगु निंतिं यायेगु कुतः हे खः तर समस्या ज्यंके मफुत धाःसा राजीनामा बियाः देशय् न्हूगु स्थिति दयेका बिइगु हे दकलय् उचित जुइफु ।

More Stories Like this