जिमि मंकाः कृतज्ञता

नर्मदेश्वर प्रधान

वंगु शनिवाः। नेवाः सामाजिक रुपान्तरण बारे गोष्ठी। एफ. टेन पार्टी पालेस कालिमाटी येँ। आयोजन नेपाः राष्ट्रिय पार्टी। ब्वना पौ वइ। वने। गोष्ठीइ ब्वति काये। गोष्ठी न्ह्याइ। अचानक जिगु मोबाइलय् घण्टी न्याइ। गोष्ठी जुयाच्वंथाय्। मोबाइल न्याइ। भचा अकमकय् जुइ। बुलुहुँ छ्यों क्वछुके। मोबाइल चायेके। नम्बर खनी। गनं वःगु सीके फइ मखु। दिका बी। पलख लिपा हानं वइ। हानं नम्बर स्वये। सीके फइ मखु। तर खँल्हाना हइ। दुर्गालाल दाइ जुयाच्वन। तःक्वः फोन याये धुंकूगु जुयाच्वन। ''चिचाधंगु अनौपचारिक सफू विमोचन कार्यक्रम जुइत्यंगु दु। जिगु छेँय्। वइ बी माल।'' दुर्गालाल दाईनं ब्वनी। ''ज्यू, जि वये।'' लिसः बी। छुं ई लिपा। हानं मोबाइल न्याइ। चायेके। सुमनयागु जुयाच्वन। सफू विमोचनया खँ जुयाच्वन। वयेत इनाप याइ। ''ज्यू।'' जिं लिसः बी ।

छन्हु न्ह्यः। जिं सन्ध्या टाइम्सय् ब्वनागु। दुर्गालाल दाइनं अमेरिका भ्रमणया इलय् च्वःगु कविताया सफू विमोचन जुइगु बारे। कार्यक्रम अमेरिकाया टेक्सास राज्यय् जुइत्यंगु। उखुन्हु हे थन नं विमोचनया कार्यक्रम ग्वसाः ग्वःगु जुयाच्वन। छन्हु न्ह्यः पद्मरत्नं न्यनादीगु खः ''कन्हय् दुर्गालाल दाइथाय् वने मनि ला?'' ''म्वाः, दः छुं सुचं मदु।'' जिं लिसः बियागु खः। थौं जितः नं सुचं वइ। गोष्ठीइ पद्मरत्न नं दी। नापं वने। वय्कःयात धया। गोष्ठीइ पद्मदाइया न्ववाये सिधइ। जिपिं दुर्गालाल दाइथाय् छेँय् वने ।

कार्यक्रम अनौपचारिक जुयाच्वन। मनूत उलि मदु। सफूया नां ''अलिअलि टेक्सस''। टेक्ससय् च्वनाः च्वःगु नेपाली कविता मुना। टेक्ससय् नेपाली आप्रवासीत कवि दुर्गालालजुया कविता न्यनाः मुग्ध जुइ। उकियात अंग्रेजीं अनुवाद याइ। पिकाइ। आप्रवासय् च्वंपिं नेपाली साहित्यप्रेमितय्सं वय्कःया कविताय् नेपाःया ढुकढुक अनुभव याइ। विमोचित सफू। थुकिया छुमां तायेकी। कार्यक्रम शुरु मजूनि। प्रचण्ड मल्ल नाप लाइ। प्रचण्ड मल्ल नेपाली नाटक ख्यःया छम्ह प्रसिद्ध निर्देशक। दुर्गालाल दाइया अप्वः प्याखनय् वय्कलं निर्देशन यानादीगु दु। स्व. नाटक बालकृष्ण समलिसे वय्कः तसकं सती। प्रचण्ड मल्ल खनी। स्व. बालकृष्ण सम लुमनी। समया कलाकारिताया खँ न्ह्यथने। राणाया मचा। बालकृष्ण सम। वय्कःया बारे अनेक नकारात्मक खँ नं दु। तर वय्कः नेपाली नाट्य काव्य ख्यलय् छम्ह विलक्षण प्रतिभा खः। वय्कःया नाटक, कविता वाचन जिं न्यनागु दु। व गय् च्वं। उकिया जिं बयान याये मफु। समलिसे तसकं सत्तीम्ह प्रचण्ड मल्ल। वय्कलं समया बारे खँत तनी। समया छेँया थौंकन्हय् छु स्थिति दु। संरक्षण जुयाच्वंगु दु ला? प्रचण्ड मल्लजुयाके न्यने। वय्कः दुःखीत जुइ। धयादी, छुं हे जुयाच्वंगु मदु। फुक्क भताभुंग। छय्म्ह दु। जीवन शम्सेर। वैत नाटक काव्यया छुं मतलब मदु। बालकृष्ण समया अमूल्य कलाकृतिया संकलनया मू वया छय्म्हं छुं मथू। फुक्क उखे लाः थुखे लाः दइमखु। न्यने। दुःखीत जुइ। प्रसिद्ध नाटकार विलियम सेक्सपियरया छेँया गज्याःगु संरक्षण। देश विदेशया मनूत पवित्रधाम तायेकाः अन वनी। श्रद्धाञ्जली देछाइ। नेपालय् छम्ह विलक्षण प्रतिभाया दुर्दशा। प्रचण्ड मल्ललिसे खँल्हाबल्हा जुइ।
पलख लिपा। सफू विमोचनया अनौपचारिक कार्यक्रम न्ह्याइ। सुमनं लसकुस न्वचु बी। सफूया बारे जः ह्वली। सफू पिकायेत ग्वाहालि याःपिं सकसित लुमंकी। कृतज्ञता प्वंकी। विमोचन पद्मरत्नजुपाखें जुइ। पद्मरत्नजुं नुगःखँ प्वंकी। तसकं भावुक जुयादी। न्हाय्कं त्वाः, येँ। पद्मरत्न, दुर्गालाल दाइ छगू हे त्वाःयापिं। अझ छगू हे चुक। खालि दुने पिने खँ जक। पद्मरत्नजुं धाइ ''दुर्गालाल दाइ जि गुरु, गुरुया सफू जिं विमोचन यानाच्वना। जिं बिचाः मयाना कथं।'' आदरभाव लिसे वय्कःयाके मछाःपहः नं खने दइ ।

जिगु छेँ। न्ह्यःखा व थाय्मदु दथुइ। न्हाय्कं त्वाः अनसं। न्हियान्हिथं वये वने यायेगु। पत्रपत्रिका मार्फत कवि दुर्गालाल दाइ म्हसी। वय्कःया कविता ब्वने। कण्ठ याये। न्यंकाः जुइ। वय्कःया प्रत्येक खँग्वलं थः हे व्यक्त जुयाच्वंगु अनुभूति जुइ। वय्कःया कवितां मोहनी याइ। जि नं कविताय् ल्हाः तये। छुं ई जिं विज्ञान ब्वना। तर जिगु धून उबलय् कविता च्वयेगु जुइ। न्हिं छपु निपु कविता बी हे माः। न्ह्यपुयात जिं करं क्यंके। विज्ञानं अले जि ज्ञानय् वये। दुर्गालाल दाइ जिमि प्रेरणाया मूर्ति। जिमि मोडेल। वय्कःया कवितां हे कविता ख्यलय् हइ। जि लुमं ।

दुर्गालाल दाइ सु? गज्याःम्ह कवि? थ्व विषयय् धयाच्वने माःगु जरुरत मदु। फुक्क निभाः थें छर्ल्लंग जुइ। उगु विमोचन कार्यक्रमय्। छगू न्हूगु अनुभव जिं ग्रहण याये लाइ। मतिइ ताइ। ''अलिअलि टेक्सस'' या विमोचन जक जूगु मखु थौं। दुर्गालाल दाइया मेगु छगू स्यल्लाःगु काव्य कृतिया नं विमोचन जूगु दु। व काव्य कृति खः - सुमन। सुमन दुर्गालाल दाइया काय् खः। सुमनयात जिं मचाबलय्निसें खं। न्हाय्कं त्वालय् दुर्गालाल दाइया छेँय् वनेबलय्। न्हापा लिपा नं सुमन लिसे सम्पर्कय् वः। तर सुमन, कवि दुर्गालालया काव्य कृति नं खः। काव्यात्मक व दुने भयभय बियाच्वंगु दु। थ्व खँ जिं उगु कार्यक्रमय् सुमनया न्वचु न्यनाः तिनि सिल। गुलि बांलाःगु भाषा शैलीइ वं थःत प्वंकल। सुमनं कविता च्वः मच्वः जिं मसिउ। तर उखुन्हु सुमन स्वयं कवितात्मक जुयाः प्रस्तुत जुइ। कार्यक्रम क्वचाइ। लिहां वये। पद्मदाइनं लँय् सुमनया न्वचु लुमंकी। ''गुलि बांलाक न्ववाःगु सुमनं। काव्यात्मक अभिव्यक्ति'' वय्कलं धयादी। जिगु नुगलं तायेकूगु खँ वय्कःया म्हुतुं पिज्वइ। जितः अनुभव जुइ ।

कवि, नाटककार जनताया जुइ। इमिगु दुःखसुख जनताया दुःखसुख जुइ। बालकृष्ण समया कलाकृतिया कदर मजू। फुक्क वाय्त्यः-वाय्त्यः जुयाच्वन। न्यनेबलय् झी दुःखित जुइ। कारण वय्कःया साहित्यिक व्यक्तित्व मंकाः खः। सरकारया खँ छखे तये। साहित्यकारया तःधंगु विडम्वना उबलय् जुइ, गुबलय् वयागु परिवारं वयात थुइके फइ मखु। कवि, नाटककार दुर्गालाल झी मंकाः सम्पत्ति खः। वय्कःया काव्य व्यक्तित्वं दुःख सिल कि झी नं दुःखी जुइ। सुख सिल कि झी नं सुखी जुइ। थ्व झीगु सरोकारया विषय जुइ। लय्ताःया खँ। सन्तोषया खँ। दुर्गालालदाइया
परिवारं बौ दुर्गालालयात जक मखु कवि दुर्गालालयात नं बांलाक म्हसिउ। माया याः। भावभक्ति क्यं। कवि दुर्गालाल प्रतिया परिवारया स्नेह, संरक्षण झी सकल प्रतिया स्नेह खः। नेपालभाषा साहित्य थुकिं अभिवृद्ध जुइ।
संरक्षित जुइ। सुमन ! थुकिया निंतिं जिमि फुक्कसिया मंकाः कृतज्ञता देछाय् ।

narapradhan@yahoo.com

More Stories Like this