आपालं योगदान दुम्ह थपाआजु बाबुकाजी शाक्य

पुष्परत्न शाक्य

यलया यम्पी महाविहार (इबही) या दुजः बाज्याम्ह कुवेरमुनी, अबु कुलमानसिं व मां ज्ञानकुमारी शाक्यया साहिलाम्ह काय खः स्व. थपाआजु बाबुकाजी शाक्य। वय्कः यम्पी महाविहार (इबही) या नाप च्वंगु बैलाछेँ त्वालय् वि.सं. १९७१ साल असोज महिना षष्ठमी अर्थात नेपाल संवत् १०३५ आश्विन मास शुक्ल षष्ठमी कुन्हु बूगु खः। वय्कः मचांनिसें दयालु, ज्ञानी स्वभाव व न्ह्याम्हलिसे नं मिले जुइम्ह व धर्मप्रति आस्था दुम्ह जुयाच्वन ।

न्हापा आखः ब्वने स्वयां ज्या यायेगुली व्यस्त जुइगु ई जूगुलिं वय्कःयात झिदँ दयेकाः तिनि यलया मंगलय् च्वंगु (न्हापा अदालत च्वंगु छेँ) स्कूलय् ब्वंके छ्वःगु जुयाच्वन। अबु ब्यापारी जूगुलिं वय्कलं नं मंगलय् च्वंगु पसलय् च्वनाः न्हापा ग्वय् लवं, दालचिनीया थोक व्यापार शुरु यानादिल। लिपा थः याकःचा कलकत्ता वनाः कपाय् झिके यानाः मीगु ज्या नं यानादिल ।

लिपा दाजुकिजापिं ब्यागः जुसेंलि थःगु भागय् लाःगु मंगः बजारया च्वंगु छेँय् च्वं माल। अन नं थः कायपिंत रेडिमेड लंयागु लजगाः शुरु याकादिल ।

वय्कः थःगु लजगालय् जक व्यस्त मजुसे झिंनिदँया उमेरय् कात्ति प्याखनय् नं ब्वति कयादिल। १६ दँया उमेरय् महायान गुरुपिनिगु संगतय् लाः वन। उगु इलय् वय्कलं नं म्ह धू दानाः स्वयम्भूया गःचाः चाःहिलाः पूरा यानादीगु खः।
१९९० सालय् ब्वःगु तःभुखाय्या वय्कः छम्ह नं प्रत्यक्षदर्शी खः। भुखाय् ब्वःबलय् वय्कः लजगाःया झ्वलय् येँया वंघलय् वयाच्वंगु जुयाच्वन। तःभुखाय् बारे वय्कलं बरोबर कनादी - जि येँय् सामान काः वनाच्वनागु, न्हिनसिया ३ ताः इलय् धुरुक्क धायेक सः वल। आकास खिउँसे च्वना वल, धुफ्वः दन, मनूत उखेंथुखें ब्वाँय् वन। गुलिं हरेराम धाधां, गुलिं नारायण नारायण धाधां गुलिं हे भगवान हे भगवान धाधां। नकिं तानातःगु थाय्मरु द्यःयाथाय् जि पलख च्वना।
पशुपति वनावःम्ह बाज्या नापलात। वनाप तुं यलय् वया। लँय् थासंथासय् लँ फाटे जुयाच्वंगु व उकी मनूत कानाच्वंगु दृश्यत खने दयाच्वन। धरहरा नं चट, घण्टाघर नं चट। व हे भुखाय् ब्वःगुया झिंस्वन्हु लिपा १९ दँया उमेरय् यलया इखाछेँय् च्वंम्ह कृष्ण कुमारी शाक्यलिसे वय्कःया इहिपा जुल। वय्कःपिनिपाखें काय न्याम्ह व म्ह्याय् न्याम्ह दत। काय छम्ह व म्ह्याय् निम्ह न्हापा हे मंत। स्वम्ह काय मत्यवं मदयाः वय्कःया तसकं हे दुःख तायेकाच्वंगु जुल ।

थपाआजु बाबुकाजी शाक्य व चिरी मैं कृष्णकुमारी शाक्य निम्ह थेरवाद भिक्षुपिनिगु सत्सङ्ग व थीथी विहारय् थ्यनाच्वनीपिं खः। वय्कःपिं नेपालय् न्हापांखुसी न्यायेकूगु बौद्ध तिर्थ यात्रा २०२२ साल व २०२५ साल निक्वलं सहभागी जुयादिल। नापं वय्कः धर्मोदय सभां न्यायेकूगु श्रीलंकाया बौद्ध तिर्थ यात्राय् नं झाःगु खः ।

विहारय् भन्तेपिं बिज्याकाः विहार बांलाना वनीगु भलसा कासें वय्कःया हे कुतलय् वि.सं. २००३ सालय् रत्नज्योति भन्ते बिज्याकूगु खः। वयां लिपा वय्कःया हे कुतलय् धम्मपाल भन्ते, प्रज्ञानन्द (कर्मशील) भन्ते, बुद्धघोष भन्ते, प्रज्ञारश्मी भन्ते, धम्मानन्द भन्ते व विवेकानन्द भन्ते बिज्याकाः विहारय् धर्मदेशना याकादिल। वि.सं. २००५ सालय् मणिहर्ष ज्योति कंसाकार नाप वय्कः नं बनारस झाल। बेलायतं लित हःगु सारीपुत्र व महामोदगल्यायनया अस्थिधातु भारतया प्रधानमन्त्री जवाहरलाल नेहरुं पाछायाः जात्रा याःगु व मणिहर्ष ज्योतिं बौद्ध ध्वाँय् ब्वयेकाः जात्रा याःगु जुयाच्वन। भारत थ्यंबलय् वय्कःपिंत बौद्ध ऋषि महाप्रज्ञां पाइन्ट न्ह्यानाः रेलय् नापलाःगु जुयाच्वन। २००८ सालय् नेपालय् सारिपुत्र व मौदगल्यायनया अस्थिधातु जात्रा याःबलय् वय्कलं नं ब्वति कयादीगु खः। वय्कलं कनादी कथं वि.सं. २०१३ साल ताकाय् भारतया संविधान च्वःम्ह डा. भीमराव अम्बेडकर नेपाः वःबलय् वय्कःयात सार्की जातयाम्ह धकाः पशुपति द्यःयाथाय् दुमकाःगु जुयाच्वन।
वय्कः थपाआजु बाबुकाजी शाक्यं न्ह्याबलें धयादी, 'मेपिंत क्यनेत धर्म यायेगु मखु थम्हं थःत वाःचायेकेमाः थम्हं भिंगु कर्म यायेमाः सुयातं नुगलय् स्याके मजिउ। अनित्य संसार धकाः लुमंकाः थः नं सी मानि धइगु लुमंकेमाः ।'

वय्कःयात न्ह्याबलें चिन्ता थःगु विहारं गथे यानाः संरक्षण यायेगु, गथे यानाः बिकास यायेगु? थः बुरा जूगु नापं उखेथुखे वने मफुगुलिं विहारया भिंया लागिं थः काय्चा प्रा. आशाराम शाक्य, तःधिकःम्ह काय बुद्धरत्न शाक्य, किजापिं शान्तमान शाक्य, रत्नमान शाक्य व कान्छाम्ह काय पुष्परत्न शाक्ययात बरोबर तिबः बीगु यानादी ।

वय्कःयागु हे कुतः व यम्पी महाविहार सर्वसंघया ग्वाहालिइ थौं थ्व इबही थुलि बांलाक धिसिमिसि धायेक धस्वानाच्वने फुगु खः। वय्कःया थः हे दाजु थपाआजु सानुकाजी शाक्य दिवंगत जुसेंलि वि.सं. २०४९ सालंनिसें वय्कः थपाआजु जुयादीगु खः ।

थपाआजु जुइधुंकाः वय्कलं विहारयात पुनःनिर्माण यायेगु व संरक्षण यायेत तःधंगु कुतः यानादिल। दिपंकर तथागत विराजमान जुयाच्वंगु विहारया जवय् च्वंगु छेँ न्हूगु निर्माण, खवय् च्वंगु आगंद्यः दुगु छेँया पुनःनिर्माण, स्योँ बहीयागु पुनःनिर्माण व करुणा चोकय् च्वंगु छेँया निर्माण वय्कःया कुतलं जूगु खः। दिपंकर तथागत बिराजमान जुयाच्वंगु कोठा सुरक्षित यायेत वय्कलं थःगु हे ध्यबां प्यखेरं ढलान यानादीगु जुयाच्वन। यम्पी महाविहार (इबही) नं २५४७ औं बुद्ध जयन्ती पाः कयाः समारोह याःबलय् वय्कलं यम्पी महाविहारया मू बहीया च्वय् च्वंगु सिजःयागु गजू तयादीगु खः ।

मंगः बजाःयागु छेँया लिपा वय्कः कान्छाम्ह काय नापं पूच्वय् च्वं झाल। अन वय्कः निम्हतिपूया न्हापांगु जंक्व जूगु खःसा निक्वःगु जंक्व नं सम्पन्न जुल। वय्कःया जहान कृष्ण कुमारी शाक्य जँ स्याःगु व प्रेसरया ल्वचं २०५५ सालय् मंत। लिपा वय्कःयागु जक स्वक्वःगु जंक्व २०५९ सालय् जुल। वय्कः नुगःचु हर्निया, प्रोष्टेट ग्लाय्ण्ड, मिखा कमजोर जुयाः अशक्त जुयादिल। छेँय् व गबलें अस्पतालय् थुकिया वासः जुयाच्वंगु खःसां वंगु कार्तिक ७ गते वय्कः आकाझाकां मंत ।

बुद्ध धर्म व समाजसेवाय् वय्कलं यानादीगु योगदानयात कदर यासें थीथी संघ संस्थां वय्कःयात सम्मान यानातःगु दु ।

(न्वकु, यम्पी महाविहार सुधार समिति )

More Stories Like this