पार्क खः कि फुटपाथ बजाः ?
नरेन्द्रमान श्रेष्ठ गोंगजु
नेपाः संवैधानिक राजतन्त्रं संघीय लोकतान्त्रिकं गणतन्त्र नेपाः जुल। तर एक दलीय पंचायती शासन संवैधानिक राजतन्त्रय् मजू कथं थौं नेपाः अस्तव्यस्त जुयाच्वंगु दु। सरकार प्रशासनिक संयन्त्रं निसें कयाः स्थानीय निकाय तक निष्क्रिय जुयाच्वंगु दु। संविधान च्वयेगु जिम्मा कयाच्वंपिं महान् सभासद्पिं सत्ताया चलखेलय् लगे जुयाच्वंगु दुसा गुलिखे सभासद्पिं कमे यायेगुली लगे जुयाच्वंगु दु। अले जनताया समस्या सु नां स्वइगु? सरकार थःगु सत्ता ल्यंकेगुलिं लगे जुयाच्वनसा विपक्षी सत्ता कब्जा यायेगु आन्दोलनय् व्यस्त जुयाच्वन। राजनैतिक पार्टीत गुटबन्दीइ लगे जुयाच्वंगु दु। देशय् धाःसा अराजक गतिविधित धमाधम अप्वया वनाच्वंगु दु। देशय् सरकार दु प्रशासन दु धइगु अनुभूति जनतां याये फयाच्वंगु मदु। न्हू नेपाः धइगु थथे हे खःला धकाः जनतां न्ह्यसः तयाच्वंगु दु ।
संविधान च्वइगु संविधानसभा भवनंनिसें कयाः येँया रत्नपार्क तकं अस्तव्यस्त भताभुङ्ग जुयाच्वंगु दु। पञ्चायती व्यवस्थाय् रत्नपार्क नामं चर्चित जुयाच्वंगु पार्क अबलय् अति व्यवस्थित सफा, शान्त खनेदु। थौंकन्हय् अव्यवस्थित लथालिंग जुयाच्वंगु दु। लँजुवाःतय्त छझाः आराम नयेत दयेकातःगु रत्नपार्क थौंकन्हय् गामय् लगे जुइगु हातबजार स्वयां नं स्यनाच्वंगु दु। पार्क, पार्क मखुसें फुटपाथ पसलं जायाच्वंगु दु। पार्क दुने फुटपाथ पसः, ठेला रेष्टुरेष्ट, फुटपाथ क्यासिनो, चट्के व्यवसायनिसें कया यौन व्यवसायया कारोबार समेत जुयाच्वंगु दु। थज्याःगु विकृति वयाच्वंसां सरोकार वालात धाःसा मिखा तिसिनाः च्वनाच्वंगु दु। रत्नपार्क दुने आराम काये धकाः वइपिं मनूत अनया अवस्था खनाः दंग जक मखु आश्चर्य चकित जुयाच्वंगु दु ।
आखिर पार्कयात व्यवस्थित यायेगु जिम्मा सुयागु? राष्ट्रिय सभागृहयागु? महानगपालिकायागु? सरकारयागु? गणतन्त्र स्तम्भ दयेकेगु धकाः शिलान्यास याःपिं गणतन्त्रवादीतय्गु वा शंखधर पार्क धकाः नामाकरण याःपिं एमाले नेतातय्गु? थौंकन्हय् रत्नपार्कयात छु पार्क धायेगु? रत्नपार्क, शंखधर पार्क, गणतन्त्र पार्क, जुवा पार्क, नाटक पार्कया फुटपाथ पसलं जाःगु पार्क ?
राजनैतिक संघ संस्थातय्सं जनताया दथुइ भ्रम ब्वलंकाच्वंगु दु कि गणतन्त्रय् न्ह्याम्हेसिनं न्ह्यागु याःसां जिउ। गणतन्त्रय् थःगु स्वार्थ पूवंकेगु लागिं यःयःथें याःसां जिउ। थ्व कारणं यानाः रत्नपार्क दुने जक मखु स्वनिगःया थाय् थासय् पतिकं अस्तव्यस्त जुयाच्वंगु दु। स्वनिगलय् स्वःस्वः थाय् फुटपाथ पसः सवारी साधन पार्किङ्ग यानाच्वंगु दु। मनूतय्त सुरक्षा दयेकातःगु आकाशे ताँय् नापं फुटपाथ पसः तयाः अनं जुइपिंत असुविधा यानाच्वंगु दु। आकाशे ताँय् जक मखु ऐतिहासिक बजाः भोताहिति, असं, बालकुमारी, केलःत्वाः, वंघःया सतक सतकय् नापं फुटपाथ पसः तयाच्वंगु दु। अन च्वंपिं पसल्याःतय्सं नं थःगु पसःया सामानत सतकय् थ्यंक पिकयातःगु दु थुकिं यानाः अन न्ह्याबलें लँय् जुइपिंत असुविधा। मानौं भोताहिति निसें वंघः तकया सतक मनू जुइत दयेकातःगु मखुसें पसः तयेत जक दयेकातःगु खः ।
येँयात व्यवस्थित सफा सुग्धर यायेगु जिम्मा कयाच्वंम्ह महानगरपालिका स्थानीय वडा, स्थानीय क्लबतय्सं थुकी चिउताः तःगु खनेमदु। येँया छुं छुं थासय् स्थानीयवासी व स्थानीय पसल्यातय् स्वार्थ अले स्थानीय क्लबयात ध्यबा कमे यायेगु उद्देश्यं नं फुटपाथ पसःतय्त प्रोत्साहन बियाच्वंगु दु। स्वनिगलय् माहामारीया रुपय् ब्वलनाच्वंगु फुटपाथ पसःयात येँया स्थानीय जागरुक नागरिकतय्सं इलय् हे व्यवस्थित याये हथाय् जुइधुंकूगु दु ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया