चान्हय् निताः इलय् रेलं क्वकया हल
सुनिता साय्मि
जिगु जन्म पांगाय् जूगु खः। जि खुदँ फुनाः न्ह्यदँ क्यंबलय् तःभुखाय् ब्वल। अबलय् जिमि मां जितः ब्वनाः मलेजुया मचाबू स्वःवंगु। भुखाय् ब्वःबलय् जि पाजुपिंथाय् गुच्चा म्हिताच्वनागु, जमिन फातापुल, छेँ यक्व लिगिलिगि सन। ब्वाँय् वनेत स्वया जि वने हे मफु। धेधेचुलाः ग्वतुलाकथं जि साःगालय् कुतुंवन। जि कुतुंवंगु सुनां हे मखं ।
उगु इलय् मचा बूम्ह मलेजुया बजि नयाच्वंगु हं। बजि हे नये मलाकं सकलें हथासं कुहां वल। छेँय् पिहां वये मलाकं छेँ दुनावल। सकलें चाद्वँया दथुइ लात। जबरजस्ती सकलें पिहां वल हं ।
भचा लिपा जिमि मां छेँय् वनेगु तन्ता यात। जि मदुगु मांया ल्वः हे मन। ततां जि ग्व धायेवं सकलें भःभःन्हुयाः जितः माः जुल। ताः ई लिपा जितः साःगालय् खंकल। जिगु म्ह छम्हं सौखि जुल। उघ्रिमय् जितः म्वःल्हुकल। निभाः बीधुंकल। लँ धुछि छेँ दुना वयाः लँय् जुइ हे थाकु। जितः गां भुंकाः लतंमांया क्यबय् तयाः मां याकःचा जिमिगु छेँय् स्वःवन। छेँया मातं नापं दुनाच्वन खनी। जिमि तःमां व केहेँ च्वतंनिसें कुतुंवयाः ल्हात हं। तःमां अन हे मंत, सीम्ह लिकयाः लुखाय् नापसं तयातल। छु याये गथे याये सुनां छु धाये मफु। बहनीसिया च्याताः इलय् जितः लतं मांया क्यबं ब्वना यंकाः जोगीया फल्चाय् तल। जि तसकं नये पित्यात धकाः ख्वया। संल्हू कुन्हु जोगीं त्वालय् फ्वनाहःगु घ्यःचाकु बजि जिमि मामं जोगीयाके फ्वनाः जितः नकल। अनंलि जितः किपुली च्वंम्ह निनियाथाय् लछि तक लही यंकल। हाकनं जितः पाजुपिंथाय् न्याला ति तयेयंकल। बाःपिंथाय् दुनावःगु छेँय् नितँजाः दनेधुंकाः जितः काः वल ।
च्यादँ दुबलय् दकलय् न्हापा जिं ज्यामि ज्या याना। न्हिछि ज्या यात कि झिंन्यागः ज्याला। न्हापांगु दिं कुन्हु ल्हातय् ज्याला वःगु ध्यबा प्वःचिनाः ज्वना वयाम्हेसिया नेखुइ थ्यंकाः पोस्तिकं छगः न्यानाः नया। झिंप्यंगः ध्यबा मांया ल्हातय् तया बिया, मां तसकं लय्तायाः जिमि कायया कमाइ धकाः स्वकः भागि यानाः काल। बाःछि ज्या यायेधुंकाः मचा धकाः अन ज्या मयाकल। अनं लिपा जि दाजुनाप तीनधारा पाठशालाय् ज्या याः वना। स्वला प्यला ति अन हे ज्या याना। गुदँ दुबलय् जि आखः ब्वनेगु बिचाः याना। मामं जितः चोभारय् गुरुबाज्याया थाय् ब्वना यनाः ग्वरः नापं जितः बाज्यायात लःल्हात। जिं याकनं हे आखःग्वः नं म्हसीका। छन्हु आखः ब्वनाच्वनागु इलय् पासायात गुरुं कथिं दाःगु जिगु छ्यनय् लात। जिं तं पिकयाः अनंलि आखः ब्वं मवना।
झिदँ दुबलय् जिं श्री ३ जुजु जुद्ध शम्शेरया किपा दुगु ठूलो वर्णमाला सफू ब्वना। व छपाः सफू कण्ठ यानाः ब्वंसा अःपुक हे जागीर नयेत गाः। जिं नं व हे सफू भचा भचा यानाः ब्वना। अबलय् हे जिं दाफा नं स्यना। ज्या लुइवं लछिया झिंन्यागः ज्यालां हाकनं ज्यामि ज्या याः वना।
थुकथं हे जिगु दिं न्ह्यानाच्वन। झिंच्यादँ दयेवं जिं सिँकःमि ज्या याना। अनं प्यदँति लिपा नौतुनवाय् वनेगु ज्या दत। सिँकःमि, दँकःमि, नकःमि, बज्रकःमि, ज्यामि नापं न्यय्छम्ह दु। जि नं न्हिं छतका ज्याला भाकल याकाः वना। वीरगञ्ज रेलं कुहां वयाः रक्सौल थ्यनेवं जिमि हाकिम जुयावःम्ह मनुखं थौं वने मखु कन्हय् जक वने धाल। सकलें अन हे द्यनेगु क्वःछित। तर रेल वयेवं हाकिम नाप सकलें रेल गयाः वना छ्वत। जि व जिमि किजा निम्हं छले जुल।
जिमिसं हाकिमयात उखेंथुखें माः जुया तर लुइके मफु। उगु हे इलय् कांग्रेस पार्टीया छम्ह नेता नेपालय् च्वने मजियाः इण्डियाय् च्वनाच्वंगु जुयाच्वन। वं जिमित गनं वयागु धकाः न्यनेकने यात। वं सकलें पासापिं सुगौली दइ धकाः छम्ह मर्स्यानापं खँ ल्हानाः टिकट म्वायेक ट्रेन गयेका बिल। अन निगू स्टेशनं लिपा खँ ल्हानाः जिम्मा कयावःम्ह मर्स्या थःगु छेँय् थ्यन धकाः रेलं कुहां वल। जिमिके टिकट मदु धकाः सीवं नापसं च्वंम्ह मनुखं जिपिं स्वम्हेसिके न्हय्नात्या दामं टिकट कया बी धकाः ज्वनाः बिसिउँ वन ।
टिकट स्वःवःम्ह मनुखं जिमिके टिकट मदु धकाः चान्हसिया निताः इलय् जिमित रेलं क्वकया बिल। जिपिं अनं न थःगु देशय् लिहां वयेफु न ज्या याये थाय् थ्यंकेफु। जिमिसं थःगु ज्यानया तकं आशा मयाना। अनं लिपा न्ह्याथे हे जूसां न्यासि हे वनेगु मतिइ तया। स्वम्हेसिनं थःथःगु गुन्ता क्वबियाः न्यासि वना। भचा न्यासि वनेवं नायलं जिमित मायेके छ्वया हःम्ह मनू नाप लात ।
च्याला ति अन ज्या याना। लिपा छेँय् वयेगु मतिइ तयाः तलब फ्वना। अफिसय् ध्यबा मदुनि धकाः लँ खर्च स्वीतका दां बिल। लिपा तलब छ्वया हयेगु कबुल यानाः जिनापं झिम्ह अनं लिहां वया ।
अनं लिपा प्यदँति याउँक हे ज्या दत। ज्या दुगुलिं छेँय् छुं खाँचो नं मजुल। तर लिपा ज्या मंत। उगु हे दँय् म्ह्याय् तसकं उसाँय् मंत। वैद्य क्यनेत ध्यबा मदुगुलिं वासः याये मफयाः म्ह्याय् मंत ।
जिमि अबुं सछि व पीतका दामं साहुया थाय् छेँ बरः तया थकूगु। लिपा जिं व ध्यबा लित बी धकाः वना। साहुनं ध्यबा काये मखु छेँ हे कायेगु धाल। जिमि छेँ नं मंत। छेँ मदयाः भ्वय्छेँय् च्वं वना। छुं दँ दुःख कष्ट यायां निगः प्यंगः यायां ध्यबा भचा मुना। दाजुकिजापिंसं पर्ति जग्गा छकू माला बिल। वहे जग्गाय् छकूचा छेँ दना। उकी नं तसकं ल्वापु जुल। लिपा ज्या यायां वना। कायपिं नं ज्ञानी जुयाः थःथःगु ज्या यात। जिं दबू प्याखं स्यनेगु, खिं थायेगु नं याना। थौं जि प्याखंया गुरु नं जुया। थौं जिगु जीवनया न्हापाया संघर्ष छपु बाखं थें जुल ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया