शोषण तच्वः जुल कि विद्रोह जुइ
डी. आर. खड्गी
देशया लागिं दुर्भाग्य हे धायेमाः थौं असक्षम, लोभी, लालची व ढोंगी नेतातय्सं देशया नेतृत्व यानाच्वन। नेतात कांग्रेस कम्यूनिष्ट पार्टीया नामं जनताया न्ह्यःने सिद्धान्तवादी जुयाः संगठन यानाः चुनाव मार्फत सत्ताय् वनेत सफल जुइ। सत्ताय् थ्यन कि सिद्धान्तयात ध्याकुनय् तयाः ध्यबा वइगु श्रोत मालेगु शुरु याइ। अप्वः ध्यबा वइगु श्रोत खः भ्रष्टाचार व कमिशनतन्त्र। मेगु श्रोत हाकुबन्जाःतपाखें वयेगु यानाच्वनी। नेतात थ्व स्वंगू चक्करय् जक ब्वाँय् जुयाः देय् व जनतायात बर्बाद यानाच्वंगु दु। नेतात धनी व सम्पन्न जुल कि हानं स्वच्छाचारी जुइगु लँपुइ वनेगु शुरु याइ। काँग्रेस पार्टी जक मखु कम्यूनिष्ट पार्टीया नेतातय्सं तकं इमान्दार व सिद्धान्तनिष्ठ कार्यकर्तायात बाइपास याना वनाच्वंगु दु। धाथें हे कम्युनिष्ट नीति धइगु ला शोषणरहित समाज सिर्जनाया लागिं शोषक, सामन्ती व पुँजीपति विरुद्ध संघर्ष यानाः बहुसंख्यक जनताया कल्याण यायेगु खः। तर अःखः सत्ताय् थ्यन कि परिवारवाद, जातिवादया लँय् वनाच्वनी ।
आन्दोलनया इलय् न्हय्गू दलनाप सहकार्य यानाः शान्तिपूर्ण लँय् वनेगु धकाः प्रचण्डं घोषणा यासांनिसें भारतया माओवादी तम्वयाच्वंगु खनेदु। भारतीय माओवादीया प्रवक्ता आजादं संघर्ष दिके मजिउ। यदि संघर्ष दिकल धाःसा प्रतिक्रियावादी नाप सहकार्य यानाः शोषित वर्गयात धोका बिउगु ठहर जुइ धाल। भारतीय माओवादी आक्रोशित जुयाच्वंगु छगू कारण थ्व नं खः। प्रचण्डं दिल्ली भ्रमण याःगु इलय् भारतीय माओवादीं आशा याःगु खः प्रचण्डं विस्तारवाद दिकेमाःगु जक मखु नेपाःयात हस्तक्षेप यायेगु बन्द यायेमाः धइगु सः नं तइ ला धकाः। तर अःखः भारतीय सरकारया न्ह्यःने नतमस्तक जुल ।
भारतीय माओवादी पार्टी झन झन शक्तिशाली जुया वनाच्वंगु दु धयागु खँ दिल्ली सरकारया धापुतिं नं सीकेफु। दिल्ली सरकारं थ्व खँ नं धाल, भारतया २९ गू राज्य मध्ये २२ गू राज्य माओवादीया प्रभावय् लानाच्वंगु दु। भारतया राज्य सरकारं माओवादीयात नियन्त्रण यायेगु ज्याय् असफल जूगु संकेत नं बिल। केन्द्र सरकार हे न्ह्यःने वयाः माओवादीयात नियन्त्रण यायेगु सोचं ज्या यानाच्वंगु दु। सेनायात गुरिल्ला युद्धया अभ्यास याका नं च्वंगु दु। सेनायात युद्ध अभ्यास व मेमेगु माक्व सहयोग बीत अमेरिका तयार जुयाच्वंगु दु। माओवादीया नेता चक्रधर महतोयात छलकपट ढंगं ज्वनाः कुना बिउगुया विरोधय् माओवादीया आह्वानय् जूगु आम हडताल सफल जूगु खनाः दिल्ली सरकार थारा न्हुल। कारण खः, माओवादीयात आदिवासी जनजाति जक मखु, उत्पीडित वर्ग व किसान मजदुर बुद्धिजीवीतय्सं तकं समर्थन यानाच्वंगु लानाच्वन। न्हापा न्हापा नक्सलवादी (माओवादी) पार्टी टुक्रा टुक्रा जुयाच्वंगुलिं जनता नं समर्थन यायेत लिचिलाच्वंगु खः। जब माओवादी कम्यूनिष्ट केन्द्र (एम.सी.सी), मार्क्सवादी लेनिनवादी (माले) व पिपुल्स वार ग्रुप छधी जुयाः भारतीय कम्यूनिष्ट पार्टी (माओवादी)या नामं जनयुद्ध न्ह्याकल भारतया बहुसंख्यक जनतां साथ बीगु शुरु याना हल। भारतीय कम्यूनिष्ट पार्टीया पुलांगु गल्तियात सुधार यानाः न्हूगु ढंगं माओवादी न्ह्याः वनाच्वंगु दु। न्हापा ६० व ७० या दशकय् माओवादी पार्टीतय्सं दस्तायुद्धय् अप्वः प्राथमिकता बियाः व्यक्तिहत्या, चन्दा आतंक, लुट, अपहरणया लँपुइ वनाच्वंगुलिं जनतां उमित घृणा यानाच्वंगु खः। छगू तःधंगु पार्टीया कमजोरी पार्टी दुने आन्तरिक गुटबन्दी, नेतृत्वय् हानथाप, ल्वापु, छलकपट व षडयन्त्र नं खः। पार्टीया नेतातय् दथुइ भचा जक मतभेद जुलकि विरोधी, विश्वासघाती, दलाल धयां जक मगानाः भौतिक कारवाही तकं यायेधुंकी। जब थःथः दथुइ हे भौतिक कारवाहीया ज्या शुरु जुल तब भारतीय सरकारयात नक्सलवादीतय्त नियन्त्रण यायेत नं अःपुल। नक्सलवादीतय् दथुइ विवाद तच्वःगु धइगु सन् १९७१ पाखे खः। अबलय् बंगलादेश पाकिस्तानपाखें छुटे यायेगुली भारतया सेना प्रयोग यात। व इलय् चीनं पाकिस्तानया सैनिक शासकयात समर्थन यानाः भारतयात अमेरिका व सोभियत संघया इशाराय् सैनिक परिचालन यागु खः धकाः द्वपं बिल। बंगलादेशया केसय् नक्सलवादीया उच्च नेता चारु मजुमदारयात तकं पार्टीं निष्काशन यात। नक्सलवादी उच्च नेतायात पार्टीं निष्काशन यायेसातकि विभाजित निगू खेमा विरुद्ध भौतिक कारवाही यायेगु शुरु जुयाः यक्व नेतात सहिद जुल। ल्यं दुपिं नेता व कार्यकर्तातय्त दिल्ली सरकारं थःपिनि शिकार दयेकाः नक्सलिष्ट आन्दोलन हे तहसनहस याना बिल। यक्व दँ लिपा सन् २००४ निसें भारतीय माओवादी पार्टी हानं छप्पँ जुइसातकि शक्तिशाली जुयावःगु खः। भारतीय माओवादीया शक्ति क्वातुया वनाच्वंगुलिं भारत सरकार जक मखु अमेरिकी सरकारया नं कपाः स्यानाच्वंगु दु। भारत सरकार हीमी चायाः गबलें चीनयात ब्वः बीसा गबलें पाकिस्तानयात ब्वः बी। गबलें वर्मां ल्वाभः हःगु धाइसा गबलें नेपाःपाखें ल्वाभः छ्वया हःगु धकाः द्वपं बी। यदि विदेशपाखें ल्वाभः वयाच्वंगु खःसा थ्व ला भारतीय सीमा सुरक्षा बल व भंसार कर्मचारीतय् दोष मखुला? कि मखुसा उपिं नं माओवादीया हे समर्थक खः धकाः भारतं म्हुतुप्वाः चायेके माल। माओवादीं आदिवासी जनजातिया भूमि रक्षा व सुरक्षाया लागिं संघर्ष यानाच्वंगु जक मखु प्राकृतिक श्रोत व साधन (खानी) यात पुँजीवादी शोषणया लुटपाखें बचे यायेगु लागिं नं संघर्ष यानाच्वंगु खः। दिल्ली सरकार नं माओवादीया प्रभाव कम यायेगु लागिं आदिवासी इलाकाय् विकास निर्माण यंकाः उमित लय्तायेकेगु सोच तयाः ज्या शुरु यायेत्यंगु दु। राज्य सरकारं यःयःथे आदिवासीतय्त मुद्दाय् फँसे यानातःगु ज्या नं केन्द्र सरकारं लित काल। सैनिक कारवाहीलय् वनेत नं लिचिलाच्वन, कारण खः गृहयुद्धय् देय् लाः वनी ला धइगु ग्याःचिकु। भारतीय माओवादी व सरकार थःथःगु रणनीतिइ सफल जुइत ब्वाँय् जुयाच्वंगु दु ।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया