बुद्ध शासनय् न्यय्दँ

प्रेमलक्ष्मी तुलाधर

ख्वाः बांलाः थें नां नं उलि हे बांलाःम्ह खः, चमेली। बुद्ध धर्मय् प्रव्रजित जुइधुंकाः वसपोलया नां भिक्षुणी धम्मदिन्ना जूगु खःसां मनूतय् दथुइ धाःसा वसपोल गृहस्थी नां चमेलीपाखें हे 'चमेली गुरुमां' धकाः प्रख्यात जुयाच्वन ।

बौ हेरारत्न शाक्य व मां नानीमाया शाक्यपाखें विसं १९९६ स यलया नागबहालय् वसपोलया जन्म जूगु खः। मात्र नीदँ दुबलय् वसपोल प्रव्रज्या जुयाबिज्यात। कंस शनिवाः वसपोल प्रव्रज्या जुयाबिज्याःगु न्यय्दँ (५० दँ) क्यनीगु लसताय् छगू विशेष ज्याझ्वः हे जुइत्यंगु दु ।

मचाबलय् वसपोल तसकं हिसिचा दु। बां नं लाः। दकलय् ला वसपोलया सँ आकर्षक जुयाच्वन। ल्यासेबलय् वसपोलयात ब्याहाःया लागिं धाः वःपिं यक्व हे दुगु जुयाच्वन। तर वसपोलं ब्याहाःयात पारिवारिक बन्धन व सांसारिक जंजाल तायेकाबिज्यात। उकिं थ्वपाखें मुक्त जुइत वसपोलं प्रव्रजित जीवनयात अंगीकार यानाबिज्यात ।

वसपोल मचाबलय् ख्वाः बांलाः थें स्वभाव नं उलि हे च्वन्ह्याःम्ह लानाच्वन। आखः ब्वनेगु धाल कि तसकं हे यः। सः नं बांलाःगुलिं ज्ञानमाला भजन हाले नं वसपोलयात तसकं हे यः। उकिं बुद्ध धर्मया थज्याःगु ज्याझ्वलय् वसपोल मचांनिसें हे लगे जुइधुंकूगु जुयाच्वन ।

उबलय् वसपोलया छेँय् फुक्क जःपिं यायेबलय् ६० म्ह दुजः दुगु जुयाच्वन। ६० म्ह मछि जहान दुगु उगु छेँय् गबलें मांया मचा बुइगु, गबलें तःमांया मचा बुइगु, गबलें काकिया मचा बुइगु। वसपोल थः हे नं न्हय्म्ह म्ह्याय्पिं मध्ये स्वम्हम्ह खः। उकिं छेँय् न्ह्याबलें हे मस्तय् अन्याय अन्याय जक सः। थ्व सः न्यँन्यं वसपोलया इकुया वइगु। ओहो, गज्याःगु जन्जाल थ्व धइथें जुया वइगु ।

जः यक्व दयेसातकि ज्या नं यक्व दइगु हे जुल। छेँय् मांयात ग्वाहालि यायेमाःगु ला जु हे जुल। उखे बौपिनि बसजाः पसः, कापः पसः व कपाय् पसलय् नं नये त्वने थ्यंकेगु ज्या यायां वसपोलया आखः ब्वनेगु धइगु हे ई मदु। अथे नं आदर्श कन्या निकेतनय् वसपोलं झिगू तगिं तक ब्वनाः टेष्ट पास यानाबिज्यात ।

टेष्ट पास जूसां एसएलसी धाःसा बियाबिमज्याः। छाय्धाःसां एसएलसी सिधल कि पय्नं बिया छ्वइ धकाः वसपोल तसकं ग्याः। टेष्ट पास यायेगु, अले वर्माय् आखः ब्वं वनेगु धइगु वसपोलया बिचाः जुयाच्वन ।

थज्याःगु बिचाः यानाच्वंम्ह वसपोलयात छन्हु तःधीम्ह भन्तेनं वर्माय् आखः ब्वं वनेगु धकाः न्यनाबिज्यात। वसपोलयात अगःचा मालाः देगःचा लू थें जुल। तुरुन्त हे सुदर्शन भन्तेपाखें पासपोर्ट दयेकाः वर्मा बिज्यात। अन खुदँ तक ब्वना बिज्यात। वसपोलपिं भिक्षुपिं ब्वनीगु थासय् तुं ब्वंगु जुयाच्वन। सकलें सँ मदुपिं भिक्षुपिं। सँ दुपिं ला वसपोल व मेम्ह छम्ह जक। सुख मदु थें तायाः जि नं प्रव्रजित जुया छ्वयेगु धकाः वसपोलं इनाप यानाबिज्यात। तर प्रव्रजित जुइत परिवारया स्वीकृति माः धाःगुलिं प्रव्रजित जुइ मखन। लिपा वर्माया भिक्षु डा. सयादो सुन्दर नेपाः बिज्याःबलय् मांबौया स्वीकृति कयाः छगू भव्य ज्याझ्वलय् वसपोल व चिनी गुरुमांयात प्रव्रजित यायेगु ज्या जुल।
वसपोलया अपाय्जि बांलाःगु सँ। प्रव्रजित जूबलय् चाये माल। वसपोलया उगु सँ आः तक नं दातामांया छेँय् सुरक्षित तयातःगु दनि ।

वर्माय् आखः ब्वने क्वचायेवं २०२२ सालय् वसपोल नेपाः लिहां बिज्यात। अनंलि २३ सालंनिसें श्रीघःया धर्मकीर्ति विहारय् च्वनाबिज्याःगु जुल। आः वसपोल धर्मकीर्ति विहारया उपाध्यक्ष जुयाच्वंगु दु। अध्यक्ष धम्मावती गुरुमां हे जुल ।

वसपोल नेवाः, खँय् व वर्मिज जक मखु अंग्रेजी भाषाय् नं उतिकं निपुण जुयाच्वन। वसपोलं २४ सालय् हे धर्मकीर्ति विहारय् अंग्रेजी स्यना बिज्याइगु खः। अथे हे ०३४ सालंनिसें थौं तक परियत्ति शिक्षा नं ब्वंका बिज्यानाच्वंगु दनि। अथे हे वसपोलं आखः मसःपिं बुरिपिंत आः आखः स्यनेगु कक्षा नं कयाच्वंगु दु ।

भिक्षुणी जुइ न्ह्यःया खँ खः, वसपोलयात छकः मोटरसाइकल गयेगु इच्छा जुल। वसपोलं थ्व इच्छा तप्यंक थः बौयात जाहेर यानाबिज्यात। बौम्हेस्यां जिउ धाल। छकः बौम्हलिसे मोटरसाइकलया लिउने च्वनाः चाःहिउ वंगु इलय् च्वने मसयाः कुतुं वल खनिं। उल्सांनिसें मोटरसाइकल गयेगु वसपोलया इच्छा हानं दना मवल ।

सः व ख्वाः बांलाःगुलिं वसपोलयात तत्कालिन रेडियो नेपालं नाटक म्हितेत नं सःतूगु जुयाच्वन। तर छेँनं मछ्वः। टाइपिष्ट जागीर नयेगु अवसर वलं नं छेँनं मछ्वः ।

बरु छकः वसपोलया म्ह स्वये धकाः मनूत वःबलय् ख्येंवः पाहां मयाकुसे बिसिउँ वनागु घटना धाःसा वसपोलयात थौं थें लुमंनि ।

वसपोलया जीवनय् थथे जुइ थे जुइ थे जुयाः नं आपालं घटनात मजुसे वन। शायद थ्व नं कर्मया खँ खः। बुद्ध धर्मय् प्रव्रजित जुयाः थुभनं योगदान याये मानिम्ह जुयाः जकं वसपोल थज्याःगु सांसारिक चक्रं पिने लानाच्वंगु खः ला?
बुद्ध शासनय् प्रव्रजित जूगु न्यय्दँय् क्यंगु लसताय् वसपोलयात भिंतुना नं बी ।

More Stories Like this