लोडशेडिङ्गया मारय् नेपाली जनता

- कृष्ण प्रजापित

धाइ नेपाः जलश्रोतय् विश्वय् हे निगूगु तःमि देश खः । ब्राजिल लिपा नेपाःयात जलश्रोतया तःमि देश कथं काइ । तर थन दँय्दसं लोडशेडिङ्ग धाःसा अप्वया वनाच्वंगु दु । जनसंख्या बृद्धिया अनुपातय् जलविद्युतया उत्पादन अप्वयेके मफुगुलिं खपत अप्वः व उत्पादन म्हो जुजुं वनाच्वंगु कारणं नं जलविद्युतया माक्व पूर्ति याये मफइगु स्थिति ब्वलनाः थुकथं लोडशेडिङ्ग अप्वया वनाच्वंगु खः । तर वास्तविकता थ्व जक नं मखु । सरकारं माःगु व्यवस्था याये हे मफुगु कारणं नं आपालं जलविद्युतया चुहावत जुयाः लोडशेडिङ्गया मार फये मालाच्वंगु खः । देश जलश्रोतय् तःमि धायेधुंकूगु कारणं सरकारं थुकिया प्रवद्र्धनया निंतिं माःगु उपाय लुइकेमाःगु खः । अध्ययन अनुसन्धान याईपंत विद्वत भत्ताया व्यवस्था यानाः जूसां गन गुलि जलविद्युत उत्पादन जुइ धइगु एकीन याये फयेकेमाः । थ्व सरकारया दीर्घकालीन रुपं लोडशेडिङ्ग मदयेकेगु उपाय नं जुइफु । छुं छुं इलय् अन्तर्राष्ट्रिय दातृ संस्थातय्सं दान वइगु इलय् उकथंया अध्ययन अनुसन्धान याना नं वयाच्वंगु दु । तर थुकियात भचा अप्वः क्वातुका यंके फुसा आः थें उद्योगधन्दां निसें कयाः सर्वसाधारणं थौंकन्हय् फयाच्वंगु लोडशेडिङ्गया मार छुं भचा जूसां म्हो याये फइगु खइ ।

अन्तर्राष्ट्रिय जगतयात क्यनेगु निंतिं जक नेपाःयात जलश्रोतया तःमि देश धयाया छुं अर्थ हे मदु । जलश्रोत मन्त्री जुयँच्वंपिं पशुपति शमशेर राणांनिसें गणतान्त्रिक नेतात तकं झनझन तःमि जुया वइगु अले नेपाःया जलविद्युत उत्पादन नीदँ न्ह्यः गथे खः अथेहे जक ल्यनाच्वनीगु समस्यां यानाः नं भार फये मफयाः लोडशेडिङ्ग याये मालाच्वंगु खः । उकिं नं श्रोतयात परिचालन यायेगु मू ज्या जुइमाः । दुगु श्रोतयात अथें तयाः उत्पादन याये फइगु सम्भावनायात वास्ता मयासे खालि जनतां भोग चलन याना वयाच्वंगु जलविद्युत जक कटौती यायेगु इलय् प्रत्यक्ष रुपं हे नेपाली जनतायात मार लाइगु जुल । उकिया विरोधय् जनता दना वइगु नं स्वाभाविक हे खः । येँया जनता थःिपंत जुयाच्वंगु लोडशेडिङ्गया मारया विरोधय् दना नं वयाच्वंगु दु । राजधानीइ कारखाना अप्वः दुगु नापं थीथी कथं विद्युतीय सामग्रीया प्रयोग अप्वः जुयाच्वंगु कारणं लोडशेडिङ्गया दकलय् अप्वः मार राजधानीवासीतय्त हे लाइगु स्वाभाविक खः । उकिं मेमेगु थासय् थें राजधानीइ लोड शेडिङ याये मजिउ धइगु राजधानीबासीतय् तर्क खः ।

जलविद्युतया समान वितरण जुइ मफयाच्वंगु व भार अप्वइगु थासय् अप्वः विद्युत प्रभाह याये माःगुिलं अथे यानामच्वंगु कारणं नं समस्या ब्वलनाच्वंगु दु । ततःधंगु कारखानाया मालिकतय्सं माःगु कथं विद्युतया भाः मपुलीगु व गरीब व न्हियान्हिथं ज्याला मजदुरी यानाः निप्वाः प्यप्वाः मत च्याकीिपं साधारण नेपाली जनतायाके धाःसा फि तिसिनाः लः पिकाये थें यानाः लय् चय्तका दां अनिवार्य रुपं म्हयेगु सरकारी प्रवृतिं यानाः नं थप मेमेगु ततःधंगु जलविद्युत उत्पादन यायेगु क्षमता बृद्धि यायेत नेपाल सरकार असफल जुयँच्वंगु खः । सरकारं थःगु क्षमता अभिबृद्धिया लागिं थीथी कथंया उपायत माले माःगु खः । तर अथे जुयाच्वंगु मदु । अनावश्यक रुपं विदेशय् करेन्ट मियाच्वंगु दु । उत्पादनयात थःगु देशय् अधिकतम उपभोग यानाच्वंगु मदु । अझ दरवारियातय्सं चले यानाच्वंगु ततःधंगु होटेल रेष्टुरेन्टतय्सं छगू निगू प्रतिशत जक दां पुला ९०-९५ प्रतिशत बिजुली खुयाः छ्यलाच्वंगु दु । वितरण प्रणाली नं उकथं हे स्यंकाच्वंगु दु । दसुया लागिं ख्वपया छालिँ गामय् स्वसःखा परिवारयात गनं गुकथं हे विद्युत वितरण मयासे तापाःगु थासंनिसें छगू डाँडाय् लट्ठा थनाः छम्ह दरवारलिसे सतीम्ह कालेबाबाया कुटीइ चांन्हि मत च्याकेगु व्यवस्था यानातःगु दु । आः नं थ्व कायम हे दनि ।

थथे म्हिगःया बिजुली खुयाः नयेगु तःधंपिनि प्रवृत्तिइ हिउपाः हये फुगु मदुनि । सामन्तवाद व जुजु मंत धाःसां नं तबि पुलांगु संस्कार ल्यना हे च्वंगु दनि । सामान्य जनतां हिटर छप्वाः च्याकेत स्वःसां बिजुली खुयाः हिटर च्याकल धकाः ज्वना यंकूगु उदाहरण दु । तर न्हिं हे द्वलंद्वः दां पुलेमाःपिं लय् लखौं करोडौं बिजुलीया दां जक पुलेमाःपिं कारखानाया मालिक व होटेल रेष्टुरेण्ट ब्यवसायीतय्सं धाःसा आः तक नं पूवंक दां पुलाच्वंगु मदु । उमिसं ला विद्युत प्राधिकरणया हाकिम व कर्मचारीतय्त हप्ता बुझे याये थें इलय् ब्यलय् भ्वय् नकेगु द्वःबद्वः दां घूस कथं बक्सिस बीगु नापं थः मनू छ्वयाः ख्यायेगु जक यानाच्वंगु दु । म्हिगःया थ्व प्रवृत्तिया श्रृंखला गणतान्त्रिक नेपालय् नं क्वचाःगु मदुनि । सरकार गरीब जुइगु व्यक्ति तःमि जुइगु थ्व म्वाः मदुगु झंझटय् सरकार व सरकारी निकाय फँसे जुयाच्वंगुलिं हे खः । यदि तःमिपिं कारखाना मालिकतय्सं याइगु विद्युत चुहावत जक पने फुसां थन थुलिमछि लोडशेडिङ्ग यायेमाःगु स्थिति वइ मखु । इलय् इलय् जक कारखाना चले यानाः मेगु इलय् मत सुलभ रुपं च्याकेगु बन्दोबस्त याये फुसा समस्या ज्यनी । वास्तवय् व्यवस्थापन बांलाक याये मफुगु कारणं हे जक थौं न्हिं झिघौ लोडशेडिङ्गया मार फयेत नेपाली जनता बाध्य जुयाच्वंगु खः ।

देय्न्यंकं खनेदुगु थुगु लोडशेडिङ्गया समस्यां सुयात गुलि बांमलाःगु लिच्वः लानाच्वंगु दु धइगु धाये मालीगु खँ मखु । अझ परीक्षाया तयारी यानाच्वंपिं न्हू पुस्तां आखः बांलाक ब्वने मखनाः कन्हय्या देशया भविष्य हे अन्धकार थें जुइगु खँय् नं सरकारं ध्यान तये फयेकेमाः । पक्षपातपूर्ण जलविद्युत वितरण दां म्हयेगु खँय् लापर्वाही व बिजुली खुइगु पल्के थूपिंसं यानाः आपालं आपाः नोक्सान जुजुं वनाच्वंगु दु । सामान्य जनतां बिचाः हे याये मफइ कथंया विद्युत चुहावत झीथाय् अप्वयाच्वंगु दु । थौं स्वयाः कन्हय् विद्युतया माग अप्वइगु स्वाभाविक खः । जनसंख्या बृद्धि व विद्युत खपत झन झन अप्वया वनीगुयात सुनानं पने मफइगु कारणं झन झन पावर हाउसत अप्वयेका यंकेमाःगु आवश्यकता दु । मखुसा कन्हय् हाकनं समस्या ब्वलनीगु स्वाभाविक खः । उकिं सरकारं इलय् हे मागयात ध्यानय् तयाः पूर्व तयारी याना च्वनेमाःगु दु । नेपाली जनतायात अन्धकारं तापाक छ्वयेमाःगु दु

More Stories Like this