अप्वयावल खादाया छ्यलाबुला

सुयातं भिंतुना वा मनतुनां बिइबले छुं नं भिंगु ज्या जुइगु इलय् वा मिभंगु ज्याय् तकं थौंकन्हय् खादा क्वखायेकीगु चलन अप्वया वःगु दु । न्याताजि रंगय् खनेदुगु सालुसे च्वंगु नाइलनया कापःयात खादा धायेगु याइ । तिब्बती भाषं खादा धैगु गपतय् हिनेगु पवित्र कापः धैगु थुइकी । थौंकन्हय् छुं नं ज्याझ्वः जुलकि स्वांमाया पलेसा खादा छ्यलेगु यानाः वयाच्वंगु दु । स्वांमा गनावनी तर खादा गबलें गनावनीमखु । चोखो सफा व शुद्धताया प्रतिकया रुपय् खादायात कयातःगु दु । खादाया शुरुवात तिब्बतं जूगु आदिवासी जनजाति महासंघया नायः पासाङ शेर्पां धयादिल ।

नेपालय् न्हापांगु खसिइ हिमाली भेगय् बसोबास याईपं जातिं थुकियात छ्यलाबुलाय् हःगु खः । हिमाली क्षेत्रय् स्वां मदइगु जूगुलिं खादाया छ्यलेगु याःगु नायः शेर्पाया धापू दु । बौद्ध धर्मवलाम्वीतय्सं भिंगु ज्याय् खादा मदयेकं मज्यूगु वय्कलं जानकारी बियादिल । म्हासूगु तूयुगू वाउँगु वचूगु व ह्याउँगु रंगय् दयाच्वंगु खादाया न्यागू रंगयात पाच तत्व अथेधयागु जल अग्नी पृथ्वी बायु व तेजया संकेतया रुपय् कयातःगु दु । बिशेष याना तुयूगु व म्हासूगु रंगया खादा अप्वः छ्यलेगु यानाच्वंगु दु । प्रत्येक खादाय् भिंगु संकेत बिइगु अष्टमंगलया चिं कियातःगु तथ्य कपन गुम्बाया लामा गुरु थुक्तेन जिग्डोलं उलादिल ।

झीसं सुं नं लामा धर्मगुरुया ल्हातय् खादा देछाइ । गुरुं उगु खादा झीतं तुं हे क्वखायेकाबिइ । लामा धर्मगुरुयात झीसं आदर यायेगु जूगुलिं ल्हातय् ब्यूगु खः । बौद्ध धर्मया बिद्ध्वान गुरुं थियाब्यूगु आशिषया रुपय् झीत हे क्वखाय्कीगु परम्परागत चलन दु । लम्बाइ व आकार कथं फरक फरक भावय् न्यायेदइगु खादा न्यातका निसें निसः तक तू । सुरुया इलय् जनजातिं जक छ्यलावयाच्वंगु खादा थौंकन्हय् गैरजनजातिं नं उतिकं हे छ्यलाबुलाय् हयाच्वंगु दु । गुकिंयानाः खादाया ब्यापार आः तसकं अप्वःगु ब्यापारीतय् धापू दु ।

न्ह्यागु नं मौसमय् नं उतिकं हे बिक्री जुइगु खादा बिशेष याना ल्होछार बुद्धजयन्ती थें जाःगु पर्वय् अप्वः बिक्री जुइगु बिक्रेतातय् धापू दु । देय्या ततःधंगु राजनितिज्ञतय्सं तकं सम्मानया रुपय् ग्रहण यानाः वयाच्वंगु खादा भारतया कालिङपोङ व चाइनां नेपाः आयत जूइ । दंगु सजिलो व बारम्बार छ्यलेज्यूगु हुनिं नं खादा छ्यलाच्वंगु थुकिया उपभोक्तातय्स धापू दु ।

छ्यलेगु निंतिं अःपूगु जक मखु धार्मिक आस्थानाप स्वानाच्वंगु थुगु ज्वलं आः सकसिया निंतिं उपयोगी जूगु दु । मान सम्मान प्रतिष्ठा इज्जत न्ह्याथे हे धाः खादा न्ययेखन धायेवं जनजाति जक मखु सकल नेपाःमिं गौरव महसुस याइ ।

More Stories Like this