उदाय समाज व आवश्यकता

उत्तमराज शिलाकार

थौं स्वया झिंनिदँ न्ह्यः ने.सं. १११७ स स्थापना जूगु उदाय समाजया आवश्यकता आः नं म्हो जूगु मदुनि। उगु इलय् उदाय वर्गया विधि व्यवहार ब्याःजाः व रितिथितियात व्यवस्थित यायेगु महान उद्देश्य तयाः थुगु समाज नीस्वंगु खः। उदाय थरय् दयाच्वंगु तुलाधर, सेलालिक, बनिया, सिन्दुराकार व शिलाकार कथं दयाच्वंगु गुगुं थरयात छथासं तयाः हे उदाय समाज नीस्वनातःगु दु। थथे सकल उदाय वर्गयात एकताबद्ध यानाः न्ह्याः वनेगु हे थुकिया मू उद्देश्य खः।
हरेक जातिया थःथःगु कचा संगठनत दयाच्वनी अले उमि छगू मू संगठन नं दइ। उदाय समाज नं उराय् जातिया छगू मू संगठन खः। थौं उदायतय्गु झन गुम्हेसिया दुने थःथःगु हे संगठनत दयावःगु दु। अथे धकाः थुकिया मू म्हो जूगु मदु। थौं देशया परिस्थिति कथं राजनीतिक उद्देश्य तयाः संगठित जूपिंसं हरेक क्षेत्रय् विकास यानाः अनेक ल्वचं कयाच्वंगु दु। उदाय समाज गुगुं नां राजनीतिक संगठनया समर्थक मखुसां थौंया परिस्थितिइ नेवाःया नातां जूसां थःथःगु सुरक्षा, प्रगति, उन्नतिया निंतिं नं संगठनयात अझ क्वातुके माःगु दु।
थौं थन उदाय समाजया खँय् छुं विषयगत खँत ध्वाथुइके माःगु जुइ:

१) उदाय समाजया औचित्य:
१: १ नक्सां धिसिलाक्क न्ह्याकेगु उपाय
समाजया समस्या धइगु थवंथवय् संगठित जुइ मफइगु, ज्यासना पुचलं बांलाक ज्या याये मफइगु, थीथी पंगःत वयाच्वनीगु, आर्थिक समस्या, नियम कानून हनेगु व हंके मफइगु अले थवंथवय् एकता मदइगु व पुचलं सकसितं कःघाये मफइगु आदि खः। थज्याःगु कमी, कमजोरी, अभाव व नियम कानूनया अभावयात सीकाः थुइकाः उकिया समाधानया उपाय नाला वनेगु हे छुं नं समाजयात धिसिलाक्क वा सुथांलाक्क न्ह्याकेगु उपाय खः।
१: २ थीथी जातया संगठन स्वयां उदाय समाज लिउने लाःगुया हुनि छु थें ?

गुगुं जातीय संगठनत दयां जक नं मगाः उकियात सुथांलाक्क न्ह्याकेगु मू खँ खः। संगठनयात न्ह्याज्याकेगु इलय् च्वय् क्यनागु थेंज्याःगु समस्यायात निराकरण यायेमाःगु जुइ। गुगुं नं जातीय संगठन सुचारुरुपं न्ह्याः वनेत उकियात ल्वःकथंया ज्याछिंगु वातावरणत चूलाना च्वनेमाः संगठन दुने विद्यमान समस्यायात न्ह्यःने हयाः उकियात थुइकाः निराकरणया उपायत लुइकाः न्ह्याये फयेकेमाः। अथे धइगु समस्या समाधानया लँपु ज्वनेमाः। थुकिया निंतिं उचित वातावरणया नापनापं उगु कार्यकालया दुजःपिनिगु सक्रियता, कार्य कुशलता, निरन्तरता व पंगःयात याकनं चीकेगु क्षमताया आधारय् हे गुगुं नं संघ संस्था न्ह्यःने वने फइ उदाय समाजय् दुने नं थुकथंया दयाच्वंगु समस्यायात चीकाः न्ह्याः वनेगु कुतः जुइमाःगु दु ।

२) उदायतय्गु गुंगू थीथी पुचः (गुथि समाज, समिति) व उदाय समाजया सम्बन्ध:
२: १ उदाय समाजया भूमिका:
उदाय समाजया भूमिकाया बारे खँ ल्हायेबलय् उदाय समाजया विधानय् थथे दु - उदाय समाजया विधान १११७ कथं उदाय समाजं दँय् दसं न्ह्याका वयाच्वंगु समाजया रितिथिति, व्याजा व विधि व्यवहारया नियम १११९ यात ल्वय्क न्ह्याकेगु व न्हियान्हिथं कुहां वनाच्वंगु झीगु आर्थिक स्तरयात मंकाः कुतलं क्वातुका यंकेगु व समाजयात च्वन्ह्याकाः सामाजिकस्तर थकयाः उदाय-उदाय दथुइ ताँ जुयाः न्ह्याः वनेगु व विधि व्यवहारयात नियमय् गुकथं न्ह्याका यंकेगु व निगरानी तयेगु नापं राष्ट्रिय व अन्तरराष्ट्रिय संघ संगठन नापं माःगु ज्या खँय् नापं जाना वनेगु। अथे हे सामाजिक विकृतित म्हो यायेगु आदि उदाय समाजया ज्या खः। थुकिं छु स्पष्ट दु धाःसा उदाय समाज मेमेगु संघ संस्थानाप जानाः नं छुं नं ज्या खँ यानाः न्ह्याः वने जिउ। थज्याःगु हे संघ संस्थां याइगु अन्तर्त्रियाय् ब्वति काये फइ।

२: २ उदाय समाजया ज्याय् सकल उदाय जःपिनि सहभागिताया आवश्यकता:
उदाय समाजयात च्वन्ह्याका यंकेगु ज्याय् उदाय जःपिनिगु सहभागिता माःगु खँय् सुयां निगू मत दइ मखु। समाजयात थपू यायेगु उन्नति यायेगु ज्या सकल उदायतय्गु खः। उकिं थज्याःगु हे मनोभावना तयाः ज्या खँ याना वने फःसा हे जक उदाय समाज पर्यन्त तक धस्वाना च्वने फइ। समाजयात मालीगु इलय् छगू समाजं मेगु समाजयात अवश्यं ग्वाहालि बीमाः। छगू समाजयात मेगु समाजं ज्याखँय् दखल बीगु कुंखिनेगु, म्वाः मदुगु बखेडा पिकयाः ल्वापु थलेगु आदि ज्या जुइ मजिउ। थज्याःगु जयाच्वन धाःसा गुगुं नं संस्था बांलाक न्ह्याये थाकुइ। उकिं समाजयात सुथांलाक्क न्ह्याकेत उगु संस्थायात ग्वाहालि दइगु वातावरण तयार जुयाच्वनेमाः। समाजय् दुने यक्व हे सदस्यपिंसं थवंथवय् कुंखिनेगु, म्वाः मदुगु कचवं पिकायेगु, थःत माःगु इलय् ग्वाहालि मदइगु खःसा गुगुं नं सामाजिक समाजया कार्यकारिणी पुचलं जक उगु संस्थायात सुथांलाक्क न्ह्याके थाकुइ। उकिं झीसं सुनां नं सुयातं थथे मयाः अथे मयाः धकाः हाला जुइगु स्वयां उगु संस्थायात माःगु कथं थःपिंसं नं छुं ग्वाहालि यानाच्वनागु दु कि मदु धइगु खँ नं बिचाः यायेमाः थें च्वं। नापं समाजया सकल दुजःपिनिगु सहभागिताया आवश्यकता दु। अले थुकथंया वातावरण चूलाकेगु ज्या नं जुइमाः ।

३) उदाय समाजया संगठन पुनर्संरचना:
३: १ संरक्षक व सल्लाहकारपिनिगु सक्रियता व सहभागिता:
गुगुं नं समाजय् संरक्षक व सल्लाहकारपिनिगु तःधंगु भूमिका दयाच्वनी। छाय्कि समाजयात खःगु लँपुइ यंकेत व खःकथं सुथांलाक थासय् तया तयेत समाजय् प्रतिष्ठित व्यक्तित्वपिनिगु भूमिका दयाच्वनी। गुगु नं समाजया संरक्षकपिं व सल्लाहकार भाजु, मय्जुपिं धइपिं सकस्यां हनेबहपिं प्रतिष्ठित व सःसिउपिं हे जुयाच्वनी। तर संस्थाय् थजाःगु व्यवस्था दयाच्वंसा वय्कःपिनिगु भूमिका निर्वाह यायेगु वा याकेगु थाय् गहन जुयाच्वंगु दयेफु। थुकियात ध्यानय् तयाः थुमिगु नापया संस्थाया स्वापू गुकथं बल्लाका यंके फइ वा ग्वाहालि अप्वः कायेफइ धइगु खँ झीसं थुइका
वनेमाः। वय्कःपिनि सल्लाह सुझावयात महत्व बीमाः ।

More Stories Like this