प्रज्ञा रहित दानं पारमिता अपूर्ण

लोकबहादुर शाक्य

प्यताजि बुँ तःताजि मनू

तःधंम्ह महामानव अथवा महान व्यक्ति जुइत गुण धर्म मदयेकं मगाः। जुजुया विद्वानया अलय् महाजनया काय म्ह्याय् जुइवं तःधं जुइगु मखु। सिद्धार्थ कुमार बोद्धिसत्वं झीगु पारमिता पुरे याना बिज्याःबलय् दकलय् न्हापां दानपारमिता पुरे यानाबिज्याःगु खः। दानया मनसाय परित्याग खः। दान यायेबलय् थःयाके दुगु लोभ मदयावनीगु जुल। पारमिताया तातुना मेपिंत अनुकम्पा तयेगु, दया तयेगु , परोपकार यायेगु खः। अले अकुशल कर्म चीकाः संसारया क्लेश व दुःखं पार जुइगु जुल। बुँज्या याइपिंसं बांलाःगु फल कायेत बांलागु हे पुसा पीमाःगु खँ ध्वाथुइकेमाल। मनूतय्के दइगु थीथी प्रकारया गुणया ल्याखं अनेक प्रकारपिं मनू दइथें चाया नं गुण पानाच्वनी। बुँया गुण अब्बल, दोयम, सीम व चाहार यानाः प्यंगू प्रकारया दु। यथार्थ खँला चाया गुण कथं गनं यक्व सइगु जूसा गनं कम जक सइगु जुल ।

दानी भावया स्वंगू स्तर

मनू व चायागु गुणया आधारय् तःथी दयाच्वं थें दान नं स्वंगू प्रकारया दयाच्वन। श्रद्धा कथं बीगु दानयात आमीस दान धयातल। थ्व विषय नयेगु, त्वनेगु, पुनेगु वासः अले च्वनेगु नितिं विहार, छेँ, फल्चा आदि दान जुल। सुयातं नं हिंसा मयायेगु, प्राणघात मयायेगु, प्राणीपिनिगु जीवन रक्षा यायेगु, विघ्न, बाधा, भय मदयेक च्वने दयेकाः तयेगु अभयदान जुल। वाराणसी देया जुजु ब्रम्हदत्तं सारनाथ मृगदावनय् न्हापा बोधिसत्वया पालय् दक्व चल्लातय्त अभयदान बियातःगु खँ यथा जातक बाखनय् न्ह्यथनातःगु दु। क्लेशं अलग च्वनाः अनुत्तर धर्म देशना यायेगुयात धर्म दान धयातल। प्राणीपिंत ओवाद उपदेश बियाः हित उपकार यायेगु नं धर्म दान खः। अकुशल लँय् वनीपिंत धर्मया खँ कनाः भिंगु मार्गय् छ्वयेगु देशनायात धर्म उपदेश धयातल। डा. अनोजा गुरुमांया 'शान्ति अभिप्रेरणा' सफुली न्ह्यथना तःकथं 'सब्बदान धम्म दान जिनाति'-दान मध्ये तःधंगु दान धर्म दान हे खः, उकिं धर्म दानं मेमेगु दानयात त्याकेफइ। कारण सुं व्यक्ति ज्ञानी गुणी जुल धाःसा वं अन्याय अत्याचार याइ मखु। उकिं धर्म उपदेश बीगु अत्यावश्यक जुयाच्वन। हानं दान धइगु नं उत्तम, मध्यम व हीन याना स्वंगू प्रकारया दान दु। थम्हेसिनं नयागु, पुनागु, च्वनागु स्वयाः बांलागु स्तरया दान उत्तम दान खः, थःम्हेसिनं नयागु, पुनागु, च्वनागु स्तरया दानयात मध्यम धयातल अले थम्हेसिनं नयागु, पुनागु, च्वयागु स्वया निम्न स्तरया दानयात हीन दान धयातःगु दु ।

दान मूलुखा श्रद्धाया क्यबय्

नेपालय् गुंला धर्म लछियंक थीथी पर्व न्ह्यइपुक चले जुयाच्वंगु दु। दान बीमाः धइगु मनसाय नं दयाच्वन। येँ, यल, ख्वपय् थःथःगु पहलं पञ्जरां धकाः पञ्चदान बीगु सांस्कृतिक प्रचलन चले जुयाच्वंगु उत्साहवर्धक खः। अझ शुद्ध मनं दान अर्पण यातकि धनजन सम्पत्ति चूलाइ धइगु धारणा नं दु। यथार्थ रुपं चिन्तन यायेमाःगु खँ ला धर्म चित्त उत्पन्न यायेत श्रद्धा भावना मदयेकं मगाः। श्रद्धाया न्हापांयागु पलाः दान हे धायेमाल। अझ द्यः पिंथाय् वनाः दर्शन यातकि धर्म लाइ धायेगु भावना सर्वसाधारण जनता मध्ये अप्वसिके दयाच्वन। थन थुइकेमाःगु खँ छु धाःसा बुद्धं धर्मया ज्याझ्वः मनूया चाहना, क्षमता, परिस्थिति व ईयात ल्वयेक ब्वलंकेत अनेक सुधारात्मक, रचनात्मक व प्रगतिशील पलाः छिनाः देशना तथा उपदेश बियाः धर्म-दर्शन प्रचार यानाबिज्याःगुलिं थ्वयात मानव धर्म धयातःगु खः। श्रद्धा उत्पन्न यायेत प्रार्थना-पूजा-पाठया प्रचलन जुयाच्वंगु खः। थ्वपाखें वरदान कायेगु मनसाय दुपिं भक्तत म्हो मजू। थन व्यावहारिक रुपं बिचाः यायेमाःगु खँ थ्व खः कि श्रद्धा उत्पन्न यायेत च्वसं धइगु प्रारम्भिक धर्मया ज्याझ्वः धइगु उपलम्भ दृष्टिकोण (छुं प्राप्त यायेगु इच्छा) धाये माःगु अवस्था जुल ।

अनुपलम्भी दानं पारमिता प्राप्ती

सर्वसाधारण जनपिंत धर्मचित्त उत्पन्न यायेगु झ्वलय् धर्म गुरु गुरुमां पिनिगु महत्वपूर्ण भूमिका दु। धर्म देशना ज्याझ्वः अथवा संस्कार कर्मकाण्ड ज्याझ्वलय् नं न्हापां धर्मया तातुना कुशल-मंगल-सेवां ज्या यायेगु, मैत्री करुणा, समान भावना ब्वलंकेगु' धकाः उपासक उपासिकापिंत ध्वाथुइके माल। धर्मया यथार्थ मर्म थुइकाः तिनि शील समाधि प्रज्ञा बोध यानाः ध्यान अभ्यास याकेमाल। अले चित्तय् दुबिनाच्वंगु राग-द्वेष-मोह-अहंकार ममकार न्हंकाः सच्चा मानव जुइगु जुल। बोधिचित्त उत्पत्ति यानाः लोककल्याणकारी ज्या नं याये फइगु जुल। थ्व चर्या याये धुंकाः दान याःसां अनुपलम्भ दृष्टिकोण (फलया आशा मयायेगु) निःस्वार्थ रुपं दान बीगु भावना ब्वलंकाः दानपारमिता प्राप्त जुइगु जुल। थ्व ज्या धइगु महायान चर्या खः। महायान धर्मदर्शनया षटपारमिता रुपि दानशील क्षान्ति वीर्य ध्यान प्रज्ञा खः। अले न्हापांया न्यागू चर्या याःसां पारमिता पुरे जुइ मखु। प्रत्येकय् प्रज्ञा छ्यलाः तिनि पारमिता पुरे जुइगु जुल। अस्तु ।

More Stories Like this