बुद्धया मूल शिक्षा गबलय् थुइकेगु? ब्वने धुंकाः

भिक्षु अश्वघोष

लोकंह्वागु 'सन्ध्या टाइम्स'य् बरोबर मानन्धर तुलाधर व कंसाकार मय्जुपिनिगु बुद्ध धर्म सम्बन्धी लेखत ब्वने दयाः साप लय्ता वः। सुभाय् दु मय्जुपिंत ।

आः वया ने.सं.११२९ यलागा १२ द्वादशी खुन्हुया 'सन्ध्या टाइम्स'य् सृजना कंसाकारया बुद्धया मूल शिक्षा गबलय् थुइकेगु? लेख जिगु नुगः साला काल। लेख तसकं च्वछाये बहःजू। जिगु ध्यान वंगु स्रोतापत्ति, सकृदागामी, अनागामीया बारे खः। थुगु बारे खँ न्ह्यथने न्ह्यः सृजना कंसाकारया लेखय् महत्वपूर्णगु छगू त्वःफिना च्वंगु दु। व छु धायेबलय् वसपोल व बुद्धया कथं अति धइगु ठीक मजू। अति कष्टदायी व अति दरिद्रगु जीवन नं ठीक मजू धया तःथाय् अति कष्टदायीया थासय् अति सुखी विलासी जुइमाःगु ख। अति दरिद्र व कष्टदायी छगू खः। बुद्धया मध्यम मार्गया अर्थ धनी नं मखु दरिद्र नं मखु। दथुइयागु मध्यमगु जीवन खः। सादा जीवन व उच्च जीवन खः। थौंया जन जीवन व बुद्धमार्गीत नं थुगु अति मार्गय् लानाच्वंगु दु। थौंकन्हय्या वैज्ञानिक व कम्प्युटरया युगय् अति सुविधामुखी जुइ माःगु युग वल। छथ्वः तसकं दरिद्र जीवनय् थ्यनाच्वन। बुद्धया मध्यम मार्ग ला सफुली जक ल्यनाच्वन धाःसां जिउ। भिक्षुपिनिगु जीवन पहः नं अति विलासीताय् लानाच्वने धुंकल। छथ्वः अति कष्टदायी लानाच्वंगु दु ।

मेगु छगू खँ सृजना कंसाकार मय्जुं दकलय् न्हापां थुइके माःगु खँया सिलसिलाय् वय्कलं धयादिल - बुद्धया पालय् बुद्धं गथे कना बिज्याःगु खः आतकं अथे हे छगू शब्द मपाक चले जुयाच्वंगु धर्म थेरवाद बुद्ध धर्म खः। थन मिले मजूगु खँ छु धाःसा बुद्धं कनाबिज्याःगु खँ गथे खः अथे हे छगू शब्द मपाक चले जुयाच्वंगु धर्म थेरवाद बुद्ध धर्म खः। थ्व मिले मजू। छाय् धायेबलय् बुद्ध परिनिर्वाण जुइ धुंकाः प्रथम संगायना सिधेवं राजगृहलय् पुराण धयाम्ह अरहन्त थ्यन। वसपोलं न्यन गुकथं संगायना यानागु? लिसः न्यनाः वसपोलं धया बिज्यात जिं ला बुद्धं कनाबिज्याःगु यात जक माने याये। थुकिया मतलब खः बुद्धं मकंगु खँ ल्वाक ज्याये धुंकल। मेगु खँ त्रिपिटक अशोक जुजुया पालय् सिगु खँ दुथ्याये धुंकल। कट्टर पंथी थेरवादी भिक्षुपिंसं धाइगु खँ सृजना कंसाकार मय्जुं धाःगु खँ खः। थ्व भचा अध्ययन मगाःगु खँ थें च्वन। बुद्धं मधाःगु ब्राम्हणवादया खँ त्रिपिटकय् दुथ्याय् धुंकल। च्वःप्वः मिले मजूगु खँ दुथ्याये धुंकल। थन खँ तछ्यायेगु मौका मखु। वादविवाद यायेगु खँ नं मखु। थ्व अध्ययनया विषय खः। यग्गु थजु कंसाकारयात आपालं सुभाय् दु। छाय् धायेबलय् जिपिं भिक्षुपिंसं अथे च्वयेबलय् अपाय्सकं मू मदु। छम्ह मिसां अथे च्वयाहःगु बांलाःगु खँ खः
।

बुद्धं थेरवाद धकाः खँ कना बिज्याःगु मदु, महायान धकाः नं कना बिमज्याः। धर्म धकाः जक कनाबिज्याःगु खः। थुपि लिपा साम्प्रदायिक रुपय् प्रकट जूगु खः। भिक्षुपिनि विचारधारा मिले मजूगुया प्रतिफल खः। धर्म जक धयागु खँ कनाबिज्याःगु धयागु मनूत ज्ञानी जुइमाःगु (असल मान्छे बन्ने) खँ कनाबिज्याःगु खः। थेरवादी कट्टरपंथी ज्ञानमार्गी जुयाबिल। महायानी अति भक्तिमार्गी जुयाबिल। मूर्ति पुजा महायानीपाखें ब्वःगु क्वसः खः। प्रतिस्पर्धाय् लाःगुलिं थेरवादीत नं मूर्ति पुजाय् तक्यन। बुद्धमार्गी धाःपिं फुकसिन बुद्ध मूर्ति पुजा विरोधी धइगु खँ ल्वःमंकल ।

आः श्रोतापन्न आदिया बारे छुं भतिचा न्ह्यथने। सृजना कंसाकार मय्जुं सोतापत्ति, सकृतागामी, अनागामी, अर्हन्त खँग्वलय् धाःसा झीत हैरान याइ। छुं धायेमाःगु मदु वय्कःया विचारया खँ। थ्व गम्भीरगु नं खँ खः। थन जिं थूथें थुगु बारे चिकिहाकः यानाः छुं खँ न्ह्यथने त्यना ।

भगवान बुद्धं निर्वाण थ्यंकेत प्यंगू तगिंया खँ धयाबिज्याःगु दु। मनूतय्त संसारय् चिनातइगु झिगू गथि दु, बन्धन दु - १) सक्कायदिठ्ठि (पूर्वाग्रह) २) विचिकिच्छ (म्वाःमदुगु शंका) ३) सीलब्बत पराभास (अन्धविश्वास) ४) कामराग (महत्वाकांक्षा) व यौन इच्छा ५) पटिध (क्रोध) ६) रुपरण (ब्रम्हलोकय् जन्म काःवनेगु आशा) ७) अरुप-राग (खनेमदुगु देवलोकय् जन्म काःवनेगु आशा) ८) मान (अहंकार) ९) उदच्च (चंचलता) १०) अविज्जा (अज्ञानता) श्रोतापन्न जुलकि तिनि जि, जिगु धइगु क्वातुक ज्वना च्वनेगु पूर्वाग्रह, शंका व अन्धविश्वास थुपिं क्लेश मदया वनी। निर्वाणया धारय् थ्यंम्ह जुइ ।

कामराग व परिध महत्वाकांक्षा व तं नितां सकृदागामीस थ्यनीबलय् कम जुइ। अनागामी मार्गय् थ्यनकि कामराग, तं, चंचलता, पश्चाताप गुबलें लिहां वइ मखु। अर्हतमार्गय् थ्यन कि रुपराग, अहंकार, लोभ व अज्ञानता सम्पूर्ण रुपं मदयावनी। अथे धयागु फुक्क प्रकारया बांमलाःगु सांसारीक संस्कारं मुक्त जुइ। थन तसकं चीहाकलं जक न्ह्यथनागु खः। स्पष्ट मजुल। थ्व तसकं गम्भीरगु खँ थुइके अःपु मजू। बुद्ध धर्मया मू खँ चित्त शुद्ध यायेगु खः। थःत थम्हं म्हसीकेगु खः। थःगु गल्ती थम्हं खंकेगु खः ।

More Stories Like this